می خواهیم دربحران ها غافلگیر نشویم

بامداد جنوب: به مناسبت هفته پدافند غیرعامل (۵ تا ۱۱ آبان‌ماه)، نشست هم‌اندیشی اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه با هدف تقویت گفتمان پدافند غیرعامل در استان بوشهر، با حضور جواد لقمان‌زاده، مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری بوشهر، در تالار اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان برگزار شد. لقمان‌زاده در این نشست که جمعی از مدیران دستگاه‌های اجرایی، فعالان رسانه‌ای و فرهنگی استان حضور داشتند، ضمن تبریک فرارسیدن هفته پدافند غیرعامل و تشکر از همراهی مجموعه اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، هدف از برگزاری چنین جلساتی را ارتقای سطح آگاهی عمومی و تخصصی در حوزه پدافند غیرعامل عنوان کرد.

پدافند غیرعامل صیانت از جان، مال و آرامش مردم

مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری بوشهر در آغاز سخنان خود گفت: ما در مجموعه پدافند غیرعامل، خود جزئی از مردم هستیم و هر آنچه انجام می‌دهیم برای حفظ امنیت و سلامت جامعه است. فعالیت‌های پدافند غیرعامل نه صرفاً یک کار اداری، بلکه اقدامی برای صیانت از جان، مال و آرامش مردم است.

لقمان‌زاده با اشاره به شعار هفته پدافند غیرعامل امسال با عنوان «پایداری زیرساختی، پایداری اجتماعی»، افزود: برای هر روز از این هفته، عنوان و محور ویژه‌ای تعریف شده است. شعار روز نخست، پنجم آبان، پیشگیری مقدم بر درمان، با محور بهداشت فردی و جمعی، راهبرد پدافند زیستی است. تهدیدات زیستی، از جمله تهدیدات انسان‌ساز محسوب می‌شود که هدف آن تضعیف سلامت عمومی، خدشه به چهره مقتدر کشور و ایجاد اختلال در زیرساخت‌های حیاتی اقتصادی است.

تهدیدات پیچیده‌تر می‌شوند

مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری بوشهر، با بیان اینکه تهدیدات نوین ماهیتی متفاوت با گذشته دارند، ادامه داد: هر چه جامعه به سمت توسعه و فناوری پیش می‌رود، تهدیدات نیز پیچیده‌تر می‌شوند. امروز علاوه بر تهدیدات زیستی، باید در حوزه‌های سایبری، شیمیایی، اقتصادی و حتی تهدیدات ناشی از هوش مصنوعی برنامه‌ریزی دقیق و هوشمندانه‌ای داشت.

لقمان‌زاده در بخش دیگری از سخنان خود به تبیین تفاوت وظایف پدافند غیرعامل و مدیریت بحران پرداخت و گفت: وظیفه پدافند غیرعامل، مقابله با تهدیدات انسان‌ساخت است؛ جایی که منشاء خطر، انسانی و هدفمند است. اما حوادث طبیعی مانند زلزله، سیل یا طوفان در حیطه مدیریت بحران قرار دارد. این تفکیک اهمیت زیادی دارد تا بدانیم هر دستگاه در هنگام بروز حادثه چه نقشی دارد و چه کسی مسئول مقابله است.

لقمان‌زاده ادامه داد: سازمان پدافند غیرعامل کشور دستورالعمل‌های ده‌گانه‌ای را که هرکدام مزین به نام یکی از شهدای گرانقدر است، به تمامی دستگاه‌های اجرایی کشور ابلاغ کرده است. ما نیز در استان بوشهر بر اساس همین چارچوب در حال اجرا و نظارت هستیم.

مدیران از حوزه پدافند غیرعامل غافل بودند

وی در توضیح عملکرد هشت‌ماهه خود بیان کرد: از اسفند ۱۴۰۳ تاکنون، بیش از صد اقدام مؤثر برای امن‌سازی مراکز پرخطر در استان انجام شده است. شاید نتوان درباره جزئیات این اقدامات اطلاع‌رسانی گسترده انجام داد، زیرا ماهیت کار ایجاب می‌کند که برخی اطلاعات طبقه‌بندی‌شده بماند، اما مردم اطمینان داشته باشند که مجموعه ما با تمام توان در حال کار است.

مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری بوشهر با تاکید بر رویکرد آموزش‌محور این اداره‌کل، افزود: در شش‌ماهه نخست امسال بیش از چهار هزار نفرساعت آموزش برای مدیران و کارکنان دستگاه‌های اجرایی برگزار کرده‌ایم. هدف از این دوره‌ها آن است که مدیران بدانند در حوزه پدافند غیرعامل چه وظایفی دارند. متأسفانه در گذشته بسیاری از مدیران از این وظایف غافل بوده‌اند. ما قصد داریم تا پایان سال، این رقم را به بیش از ده هزار نفرساعت آموزش افزایش دهیم.

پدافند غیرعامل، مردم‌محور است

لقمان‌زاده در تشریح برنامه‌های اجرایی افزود: یکی از دستورالعمل‌های مهم ما تحت عنوان دستورالعمل شهید حجازی، بر پدافند مردم‌محور تاکید دارد. بر همین اساس، تمهیدات گسترده‌ای در زمینه آمادگی دستگاه‌ها برای شرایط اضطراری اتخاذ شده است. به‌عنوان نمونه، برای تمامی شهرهای استان محل اسکان اضطراری مشخص شده و با همکاری شهرداری‌ها، هلال‌احمر، دانشگاه علوم پزشکی و سایر نهادها، زیرساخت‌های حیاتی همچون آب و برق اضطراری آماده‌سازی شده است.

وی ادامه داد: در این مدت، صدها رزمایش در حوزه‌های مختلف برگزار شده است. رزمایش‌های ویژه‌ای نیز در نیروگاه‌ها، بیمارستان‌ها و مراکز حساس در هفته پدافند غیرعامل اجرا می‌شود. ما حتی در حوزه نان نیز ورود کرده‌ایم و در حال حاضر درصد قابل توجهی از نانوایی‌های استان به سامانه دوگانه‌سوز مجهز شده‌اند تا در شرایط بحرانی، امکان تامین نان مردم بدون وقفه ادامه یابد.

منکر ضعف‌ها نیستیم

مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری بوشهر در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران با بیان اینکه در کشور ضعف‌هایی در حوزه پدافند غیرعامل وجود دارد، گفت: منکر ضعف‌ها نیستیم، اما در حال اصلاح و آموزش مستمر هستیم. متأسفانه در گذشته بسیاری از مدیران اجرایی نسبت به دستورالعمل‌های پدافند غیرعامل بی‌توجه بوده‌اند و همین بی‌توجهی موجب شده است در برخی حوادث، غافلگیر شویم. برای حل این مشکل، تمرکز ما در سال جاری بر آموزش و آگاهی‌بخشی مدیران است.

لقمان‌زاده با اشاره به اهمیت درس گرفتن از تجربه‌های گذشته افزود: اگر در روزهای ابتدایی جنگ یا بحران‌ها دچار غافلگیری شدیم، دلیل آن ناآگاهی از دستورالعمل‌های پدافند غیرعامل بوده است. هدف ما این است که این چرخه تکرار نشود. همان‌طور که استاندار نیز از زمان آغاز مسئولیت خود در آبان‌ گذشته، به‌طور ویژه بر اجرای اصول پدافند غیرعامل تاکید داشته است، ما نیز به‌صورت شبانه‌روزی برای تحقق این ماموریت تلاش کرده‌ایم.

وی تاکید کرد: من در مقام مدیرکل استان نمی‌توانم درباره عملکرد گذشته کشور اظهار نظر کنم، اما در همین هشت ماه که مسئولیت استان بوشهر را برعهده دارم، شاهد همکاری مطلوب دستگاه‌های اجرایی و اهتمام جدی استاندار در این حوزه بوده‌ام.

نباید با نگاه سنتی به دفاع غیرعامل پرداخت

مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری بوشهر با اشاره به رویدادهای اخیر در سطح کشور و منطقه گفت: در شرایطی که تهدیدات سایبری، الکترومغناطیسی و اقتصادی روزبه‌روز پیچیده‌تر می‌شود، نمی‌توان با نگاه سنتی و غیرفعال به دفاع غیرعامل پرداخت. ما نیازمند رویکرد علمی، فناورانه و بومی هستیم تا از تکرار حوادثی مانند آنچه در برخی زیرساخت‌های کشور رخ داد، جلوگیری کنیم.

لقمان‌زاده افزود: همان‌طور که در حادثه بندر شهید رجایی مشاهده شد، بی‌توجهی به اصول پدافند غیرعامل می‌تواند خسارات گسترده‌ای به دنبال داشته باشد. خوشبختانه استان بوشهر با توجه به موقعیت حساس خود و وجود زیرساخت‌های حیاتی مانند نیروگاه اتمی و منطقه پارس جنوبی، تاکنون در مجموع عملکرد موفقی داشته است. البته این به معنای بی‌نیازی از آموزش و ارتقا نیست، بلکه نشان می‌دهد مسیر درستی را در پیش گرفته‌ایم.

بدون هماهنگی میان دستگاه‌ها به نتیجه نمی‌رسیم

او با اشاره به لزوم هماهنگی میان دستگاه‌های مختلف، تصریح کرد: پدافند غیرعامل ذاتاً چندبخشی است و بدون هماهنگی میان دستگاه‌ها به نتیجه نمی‌رسد. از همین‌رو، پیشنهاد ما تقویت کارگروه‌های مشترک و تشکیل جلسات مستمر میان نهادهای عضو شورای پدافند غیرعامل است. خوشبختانه در استان بوشهر این تعامل میان مجموعه استانداری، سپاه، هلال‌احمر، آموزش‌وپرورش، شهرداری‌ها و دستگاه‌های خدمات‌رسان برقرار شده و نتایج مثبتی داشته است.

مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری بوشهر ادامه داد: در همین راستا، طرح‌های ویژه‌ای در حوزه پارس جنوبی و سایر زیرساخت‌های حساس در حال اجراست که با هماهنگی کامل دستگاه‌های ذی‌ربط پیش می‌رود. از جمله اقدامات اخیر می‌توان به ایجاد ساختار جدید پدافند غیرعامل در منطقه انرژی پارس اشاره کرد که نقش بسزایی در افزایش تاب‌آوری این منطقه داشته است.

لقمان‌زاده افزود: دولت توجه ویژه‌ای به پدافند غیرعامل دارد؛ به‌گونه‌ای که رئیس‌جمهور سردار جلالی را به‌عنوان مشاور خود در امور پدافند غیرعامل منصوب کرده است. این اقدام نشان از اهمیت این حوزه در سطح ملی دارد. ما نیز در استان بوشهر همسو با سیاست‌های کلان کشور، ماموریت خود را با جدیت دنبال می‌کنیم.

نقش رسانه‌ها در پدافند غیرعامل

وی با قدردانی از رسانه‌ها و اهالی فرهنگ در ترویج گفتمان پدافند غیرعامل، بیان کرد: هیچ‌ فردی به اندازه اصحاب رسانه، هنر و فرهنگ نمی‌تواند در گسترش فرهنگ پدافند غیرعامل نقش‌آفرین باشد. ما از رسانه‌ها می‌خواهیم در کنار نقد منصفانه، ما را در آگاهی‌بخشی به جامعه یاری کنند. پدافند غیرعامل متعلق به همه مردم است و تقویت آن تنها با مشارکت جمعی امکان‌پذیر است.

مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری بوشهر گفت: ما ضعف‌ها را پنهان نمی‌کنیم، اما با اتکا به تجربه، آموزش، همکاری و همدلی، در مسیر تقویت پدافند غیرعامل گام برمی‌داریم. هدف ما این است که در هیچ بحرانی غافلگیر نشویم و استان بوشهر همچنان الگویی برای تاب‌آوری و ایمنی در کشور باقی بماند.

لقمان‌زاده افزود:۳۰۰ برنامه شامل نشست های علمی، رزمایش، کارگاه‌های آموزشی، پویش‌های مردمی در حوزه‌های فنی و اجرایی به مناسبت هفته پدافند غیرعامل در استان بوشهر برگزار خواهد شد.

وی با تاکید بر ضرورت تقویت وفاق ، همدلی و انسجام ملی برای مقابله با جنگ روانی دشمن، تصریح کرد: به هر میزان آگاهی عمومی جامعه بیشتر باشد توان کشور در برابر تهدیدات دشمن افزایش خواهد یافت.

مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری بوشهر بیان کرد: ‌تهدیدات دشمن در حوزه‌های زیستی، پرتویی، سایبری، شیمیایی، الکتریکی، اقتصادی، مردم‌محور و هوش مصنوعی است، که نیازمند اقدام‌های پدافندی است.