جهانی که بی‌امید شد

بامداد جنوب – الهام بهروزی

خبر درگذشت امید جهان بیش از همه مردم را ناراحت کرد، به‌خصوص آن‌هایی که با شنیدن آهنگ‌های شاد و نوستالژیک او خاطره‌ها ساخته و عاشقی کرده بودند. شاید هیچ‌کس فکر نمی‌کرد که این خواننده انرژیک قرار است خیلی زود این جهان گذرا را ترک کند از همین‌رو، انتشار خبر مرگ جهان ابتدا در حد یک شایعه یا سرکاری جلوه کرد ولی بعد با بازتاب گسترده در خبرگزاری‌ها و منابع خبری رسمی به واقعیتی پذیرفتنی مبدل شد.

او در سن ۴۴ سالگی در حالی که برای حضور در جشنواره خرما به بم سفر کرده بود، بعد از اجرا دچار سکته قلبی شده و با وجود تلاش پزشکان برای احیا، ولی در نهایت جان خود را از دست داد. امید جهان متولد سال ۱۳۶۰ در آبادان و اصالتا بوشهری و فرزند زنده‌یاد محمود جهان، خواننده جنوبی بود که در موسیقی جنوب کشور نامی شناخته شده بود.

امید جهان نخستین‌بار در سن ۲۳ سالگی؛ یعنی در سال ۱۳۸۳ با انتشار غیررسمی آلبوم «پسر جنوبی» خود را به جامعه موسیقی معرفی کرد، در ادامه با روی آوردن به بازآفرینی قطعات قدیمی و فولکلوریک جنوب که بیشتر از سوی سراینده‌ها و خواننده‌های گمنام و بومی کمترشناخته‌شده سروده و خوانده می‌شدند، خیلی زود به چهره‌ای محبوب در میان عوام تبدیل شد؛ به طوری که هر جا می‌رفتید در ماشین، در بازار، در عروسی، در جشن‌های تولد، در دورهمی‌های خانوادگی و … قطعه‌ای از او را می‌شنیدید. او بارها و بارها تاکید کرده بود که از پدرش تاثیر گرفته تا بتواند شادی را به مردم هدیه کند.

این خواننده مردمی جزء هنرمندانی بود که از حاشیه گریزان بود و در تلاش بود به گونه‌ای زندگی کند تا نقل زبان دیگران نشود. او انگار آمده بود تا فقط به شادی‌های این جهان بیفزاید. «هله‌دان دان، هله یدانه…»، «چین چین دامنت تورو جون مادرت»، «میخوام که همسرم بشی سهلم سهیلو»، «آخ دلم پی دلته یالا کجا منزلته»، «زینو زینو ما بی قرارم زینو»، «لیلی لیلی ما دوست دارم والا خیلی»، «چادرت رو دیدم از سرت افتاده»، «جومه نارنجی» و… مهم‌ترین عاشقانه‌های عوامانه جنوبی بود که جهان با ریتمی شاد و طربناک آن‌ها را بازآفرینی و ماندگار کرد؛ آهنگ‌هایی که جوانان شصتی و دهه هفتادی با آن‌ها عاشقانه‌های خود را ساختند.

یکی از طرفداران امید جهان در این باره به بامداد جنوب گفت: با اینکه چند سالی فقط با امید جهان اختلاف سنی داشتم ولی او محبوب‌ترین خواننده زمان جوانی‎‌ام بود. آهنگ‌هایش را که می‌شنیدیم، ناخودآگاه خود را در یک مجلس عروسی فرض می‌کردیم و فارغ از هر غم و مشکلی فقط ترجیح می‌دادیم در این شادی محبوس بمانیم تا کمتر فشار مشکلات را تحمل کنیم.

محسن که کارمند است، افزود: جهان با بازآفرینی و باززنده‌سازی ملودی‌ها و آهنگ‌هایی که در میان عوام و فرهنگ شفاهی منطقه جنوب از خوزستان گرفته تا بوشهر و هرمزگان، تلاش کرد تا این شادی‌های مردمی و فولکلوریک را به نسل‌های بعدی منتقل کند. شاید از نظر بسیاری، امید جهان یک خواننده تمام‌عیار نبود؛ نظری که همیشه با آن مخالف بودم، چون او هم خواننده موفقی بود که سبک بندری را به معنای واقعی کلمه زنده نگه داشت و میراث شفاهی موسیقایی ما را حفظ کرد.

وی با تاکید بر اینکه، امید جهان هرچند فرزند محمود جهان بود، اما تلاش کرد تا در موسیقی، سبک و راه خود را پیدا کند و تنها اخلاق حرفه‌ای را از پدرش که او هم از خوانندگان موفق جنوبی بود، به ارث ببرد، تصریح کرد: امید با هنرش خودش را ماندگار کرد، او هرگز کاری را اجرا نکرد که اخمی یا غمی بر چهره مردم بنشاند، تمام همت خود را به کار گرفت تا شادی و شور را به مردم منتقل کند؛ هنری که کمتر هنرمندی از عهده آن برمی‌آید، مگر هنرمندان مردمی و بزرگ.

مخاطب دیگری که او نیز از طرفداران جهان است و متولد دهه هفتاد، به بامداد جنوب گفت: امید جهان یک خواننده امیدآفرین بود، مانند خواننده‌های کنونی غرق در اجتماعی‌گویی یا سیاسی‌بازی نبود. کلیدواژه او «شادی» بود و با شور و هیجان این حس خود را به مخاطبان و شنیداران آهنگ‌هایش انتقال می‌داد.

نسترن که ۳۳ سال دارد، تاکید کرد: امید جهان دنبال این نبود که سلبریتی شود ولی ناخواسته به خاطر هنر منحصربه‌فردش پرآوازه شده بود در میان مردم. او با بازخوانی آهنگ‌های عوام‌پسند و کوچه‌بازاری، واقعا به دل مردم راه یافته و قطعاتی را بازآفرینی کرده بود که از دل مردم بیرون آمده بود و در حافظه جمعی رد پای پررنگی داشتند.

وی که خود هنرمند است و تمرین ساز می‌کند، با اشاره به اینکه قطعه «هله دان دان هله یدانه» یکی از محبوب‌ترین قطعاتی بود که امید جهان آن را بازسازی کرد، گفت: این قطعه به دلیل ریتم و محتوایی که دارد، معمولا اغلب جنوبی‌ها بخشی از آن را از حفظ هستند و در حالتی که سرمست و خوشحالند آن را زمزمه می‌کنند. امید جهان با خواندن دوباره این قطعه، هدیه ارزشمند و ماندگاری را به مخاطبان خودش هدیه کرد.

این هنرمند با گلایه از برخی بی‌توجهی‌ها و بی‌مهری‌ها نسبت به امید جهان، تاکید کرد: امید جهان یک خواننده مردمی بود و هرگز به نهادی یا مسئولی متکی نشد. از همین‌رو، حتی خبر مرگ او زیاد سر و صدا نکرد و مسئولان برای گفتن تسلیت درگذشتش از هم سبقت نگرفتند. این دردناک است که حتی رسانه‌ها هم نسبت به هنرمندان مردمی مانند جهان این‌گونه بی‌توجهی می‌کنند و با نگاهی تبعیض‌آمیز به درگذشت‌ها می‌نگرند. با همه این بی‌مهری‌ها امید جهان یک خواننده خوشنام و محبوب بود که برای مردم ایران یادگاری‌های شادی به یادگار گذاشت. او همیشه دوست داشت که مردم را شاد کند و به خوبی هم از عهده این مهم برآمد.

یادآوری می‌شود، مراسم تشییع پیکر امید جهان، خواننده جنوبی سه‌شنبه، ۲۵ شهریور در تهران برگزار می‌شود و در قطعه هنرمندان بهشت‌زهرا به خاک سپرده خواهد شد.