هنر را باید به هنرشناس سپرد

بامداد جنوب – الهام بهروزی

مجموعه تئاتر شهر بوشهر در دهه ۹۰ رشد رو به جلویی را تجربه کرد. در این دهه هنر تئاتر بوشهر با مدیریت صحیح و سیاستگذاری‌های هدفمند به هنری پویا و پرتحرک مبدل شد. تولید آثار متنوع نمایشی در ژانرها و سبک‌های مختلف از طنز گرفته تا درام، همه و همه موجب شدند تا پای مخاطب به مجموعه تئاتر این شهر بیشتر باز شود.

نه تنها اجراهای عمومی در این دوره رونق گرفت، بلکه جشنواره‌ها و تورهای تئاتری به گرمای این هنر در بوشهر دامن زدند. در این مسیر صعودی، مدیرکل وقت اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و انجمن هنرهای نمایشی استان به‌ویژه جهانشیر یاراحمدی، رئیس این انجمن نقش بسزایی ایفا کردند؛ چراکه در این دوره، هم بستر برای تولید کارهای تاثیرگذار و باکیفیت بیش از دوره‌های قبل مهیا شد و هم ارتباطات جامعه تئاتری استان به بدنه تئاتر کشور تقویت شد. در این میان، مجموعه تئاتر بوشهر نیز متناسب با سلیقه و شأن مخاطب بازسازی شد و توسعه یافت.

به‎‌روزسانی و تجهیز پلاتوها خود به محرکی برای فعالیت‌های تئاتری این شهر تبدیل شد، طوری تئاتر در بوشهر رونق گرفت که گروه‌های نمایشی برای اجرا یا تمرین کاری باید مدت‌ها در نوبت قرار می‌گرفتند تا بتوانند اثری را تولید یا روی صحنه ببرند. این سیر صعودی ادامه داشت تا سال ۱۴۰۱؛ با تغییر دولت و مدیریت اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان و روی کار آمدن مدیر جدید و اعمال سیاست‌ها و برنامه‌های سلیقه‌ای و تک‌بعدی، تئاتر بوشهر فقط در برخی از جشنواره‌های تئاتری خلاصه شد و اجراهای عمومی به طرز بارزی کم‌فروغ شدند. در این دوره، تنها چند گروه جوان و باتجربه فعالیت کردند که بحق در روشن نگه‌داشتن چراغ تئاتر بوشهر و رشد آن در سه سال اخیر نقش موثری ایفا کردند که از جمله این هنرمندان می‌توان به ساحل رضایی، رضا خضری، الهام چنانی، کاظم ارجمندنیا، سهیل عرب، حسین اسدی و… اشاره کرد.

به هر روی با تغییر دولت و منصوب شدن محمدحسین زندویان به عنوان سرپرست اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان که خود از دانش‌آموختگان ادبیات نمایشی است و کنشگری به‌موقع یاراحمدی، رئیس انجمن هنرهای نمایشی، هنر تئاتر استان در اولویت قرار گرفت و در نخستین گام، با همراهی و حمایت زندویان و درخواست انجمن هنرهای نمایشی استان، علی احمدی از هنرمندان باتجربه بوشهری، به‌عنوان مدیر مجموعه تئاتر شهر بوشهر گماشته شد.

با این انتصاب، بلافاصله پلاتوهای رهاشده و گردوغبار گرفته‌ای که در سه سال گذشته به شکل مطلوبی نگهداری و مراقبت نشده‌ بودند، پوست‌اندازی کردند و با رنگ و رویی نو و با تجهیزاتی به‌روز به عرصه فعالیت برگشتند. همه این تغییر و تحولات حاصل مسئولیت‌شناسی مدیر تازه‌نفس این مجموعه است.

مهدی انصاری که به تازگی تئاتر «بحر نهنگ» را در پلاتوی صغیری به روی صحنه برده، با تحسین مدیریت علی احمدی در مجموعه تئاترشهر بوشهر و تغییرات صورت‌گرفته به بامداد جنوب گفت: ما در تئاترشهر بوشهر مدیری مانند علی احمدی را کم داشتیم. اصلا نداشتیم. نظم و مسؤلیت‌پذیری او باعث زنده شدن پلاتوهای رو به نابودی شده است. همچنین منظم کردن تمرینات گروه‌ها تا برقراری عدالت میان آن‌ها و رسیدن به یک تقویم اجرایی برای حداقل سه ماه آینده کارهای خوبی است که در این دوره شاهد آن هستیم؛ این یعنی رفتن به سمت حرفه‌ای شدن در تئاتر.

این نویسنده و کارگردان تئاتر ادامه داد: در این دوره خوشبختانه پلاتوها در شأن مخاطب و گروه هنری بازسازی و رنگ شده‌اند. سیستم نور با همه کمبودهایش به‌روزرسانی شده. یک باند برای سیستم صوتی تعبیه شده، اتاق گریم و رختکن و سرویس بهداشتی به‌روز و تمیز شده، لابی و ورودی مناسب‌سازی و پرنگ آمیزی شده، یک ردیف صندلی اضافه شده. همه اینها حاصل زحمات علی احمدی است که امیدوارم در فضای فرهنگی چنین افراد مسئولیت‌شناسی بیشتر مورد توجه قرار بگیرند.

انصاری به درستی به تغییرات مجموعه تئاترشهر بوشهر اشاره کرد، مرتب بودن و تمیز بودن این مجموعه نشان از درایت و احترام مدیریت این مجموعه به هنر و مخاطب دارد. مخاطبی که دیگر با تئاتر و ویژگی‌های آن کاملا مانوس شده است. در این زمینه یکی از مخاطبان تئاتری به بامداد جنوب گفت: من از سال ۹۵ به طور جدی مخاطب تئاتر شدم، با تماشای کارهایی از شیما جوادپور، جواد صداقت، احمد آرام، رضا خضری، رامتین بالف (که البته کار وی در کافه حاج‌رئیس به روی صحنه رفت) و… این هنرمندان که اغلب از صاحب‌نظران تئاتر استان هستند، کارهایی را به روی صحنه می‌بردند که هم معنا داشت و هم از نظر بصری و محتوایی برای ما جذابیت داشت. از همین روی، تا به خودم آمدم دیدم که به یکی از مخاطبان جدی تئاتر تبدیل شدم.

رضا که ۳۰ ساله است، ادامه داد: در کنار این کارهای خوب، جشنواره‌های خوبی هم برگزار می‌شد ولی این فرایند در سه چهار سال اخیر دچار رکود شد و به یکباره هم اجراهای عموم و هم جشنواره‌ها از رونق افتادند و کارهایی که روی صحنه می‌رفت، اغلب از نظر کمی یا کیفی رضایت‌بخش نبودند. بدتر از آن وضعیت پلاتوها و نگهداری بد آن بود که ذوق مخاطب را کور می‌کرد. دو سه باری که در بازه زمانی مذکور برای تماشای تئاتر آمدم که دو بار آن در جریان جشنواره تئاتری بود، گرد و خاک تمام کف پلاتو گرفته بود، دیواره‌ها هم وضعیت جالبی نداشت، همین‌طور سیستم صوتی و نور آن.

به گفته وی، طبیعتا چنین وضعیتی به خودی خود توی ذوق می‌زد. گاه بوی نامطبوعی هم به مشام می‌رسید. انگار پلاتوها ارزش‌های خود را از دست داده بودند ولی اخیرا یک کاری از آقای انصاری در پلاتوی صغیری روی صحنه رفت، وقتی رفتم کار را دیدم، واقعا ظاهر و کیفیت این پلاتو از این رو به آن رو شده بود. خیلی تمیز و مرتب حتی از اولین باری که به تماشای نمایش در آن نشستم، هم مرتب‌تر شده بود.

این مخاطب تئاتری تاکید کرد: این پاکیزگی و تغییرات بیانگر مدیریت صحیح منابع و اماکن هنری در دوره جدید و سپردن امور هنر به هنرشناس است. قطعا با این تغییرات مشهود مخاطبان تئاتری دوباره رغبت پیدا می‌کنند که به تماشای تئاتر بنشینند و کارهای نمایشی را تماشا کنند. هنر تئاتر بوشهر یک هنر روبه رشد و مخاطب‌سازی است، چون اکثر گروه‌های نمایشی و کارگردانان تئاتر استان می‌دانند که مخاطب تئاتر چه می‌خواهد، دست به تولید اثر می‌زنند. آن‌ها معمولا کارهای اقتباسی و بومی پرمایه‎‌ای را تولید می‌کنند که چیزی به داشته‌های مخاطب می‌افزایند. امیدوارم که این مسیر تحولی ادامه پیدا کند و شاهد رونق بیش از پیش تئاتر در بوشهر باشیم.