خلیج فارس دوازدهمین هلدینگ برتر جهان

بامداد جنوب: هلدینگ صنایع پتروشیمی خلیج فارس (FGPC)، با ارزش اسمی تخمینی ۱۲۰ میلیارد دلار، به عنوان یکی از کانون‌های اصلی تولید در بخش انرژی کشور، ماهیت چندوجهی مالکیت و عملیات را به نمایش گذاشته؛ مالکیت ۴۰ درصدی سهام عدالت، در کنار سهام‌داری ساختاری از سوی شرکت ملی صنایع پتروشیمی (۱۸.۷۴درصد) و شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی صنعت نفت (۱۱.۸۹درصد)، گویای اهمیت راهبردی این بنگاه است.

گستره عملیاتی این هلدینگ که از منظر زنجیره ارزش، فاقد واحدهای شیمیایی و پلیمری پایین‌دستی است، شامل یک مجموعه صنعتی بی‌نظیر از شرکت‌های اصلی و تابعه است که عبارتند از: پتروشیمی خوزستان، پتروشیمی بندرامام، پتروشیمی اروند، پتروشیمی شهید تندگویان، فجر انرژی، پتروشیمی بوعلی سینا، مبین انرژی، پتروشیمی آپادانا، پتروشیمی هنگام (فاز۱)، پتروشیمی صدف (در مرحله راه‌اندازی)، پتروشیمی ایلام، پتروشیمی ارومیه، پتروشیمی کارون، شرکت کود شیمیایی اوره لردگان، پتروشیمی پارس، عملیات غیرصنعتی ماهشهر، عملیات غیرصنعتی پازارگاد، پتروشیمی نوری، پالایشگاه گاز هویزه و پالایشگاه گاز بیدبلند.

این ساختار عظیم که با وجود نقاط قوت تولیدی، همچنان با چالش تکمیل زنجیرۀ ارزش و افزایش بهره‌وری در بخش‌های غیرصنعتی روبه‌رو است، اکنون تحت مدیریت دکتر محمد شریعتمداری، در پی اجرای نقشه‌راهی هوشمندانه و فناورانه است. این راهبرد تعریف‌شده که بر بهینه‌سازی فرایندهای تولید، افزایش کارایی انرژی (به ویژه در واحدهای پالایشگاهی همچون هویزه و بیدبلند) و تسریع در تکمیل پروژه‌های در دست اجرا نظیر پتروشیمی صدف متمرکز است، نه صرفاً یک رویکرد مدیریتی، بلکه تحولی ساختاری است که افق سوددهی و رشد بلندمدت شرکت را ترسیم میکند.

این تحول فناورانه و ساختاری، اکنون در آستانه ارزیابی رسمی قرار گرفته است؛ چرا که مجمع عمومی سالانه هلدینگ صنایع پتروشیمی خلیج فارس در روز چهارشنبه، ۳۰ مهر ۱۴۰۴ که با حضور بیش از ۷۶.۸۳ درصد از صاحبان سهام و نمایندگان قانونی آنان به ریاست حسین حسین‌زاده در مرکز همایش‌های بین‌المللی برج میلاد برگزار شد، به عنوان سکوی نمایش دستاوردهای این استراتژی، نه تنها به تائید صورت‌های مالی، بلکه به ارزیابی میزان موفقیت در گذار به مدیریت داده‌محور و فناورانه پرداخت.

مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس در این مجمع از رشد ۴۲ درصدی درآمد عملیاتی تلفیقی و رشد ۶۳ درصدی سود خالص «فارس» نسبت به سال مالی گذشته خبر داد و به تشریح اقدامات این گروه برای تأمین خوراک به‌عنوان مهم‌ترین چالش شرکت‌های پتروشیمی پرداخت و انبوه نیروی انسانی متخصص در این گروه پتروشیمی را بزرگ‌ترین و مهم‌ترین دارایی این مجموعه دانست.

محمد شریعتمداری با قدردانی از تلاش‌های همه کارگران، کارشناسان و مهندسان این گروه که در شرایط طاقت‌فرسای جوی مشغول تلاش و کوشش و خلق ثروت هستند، یکی از برجسته‌ترین مزیت‌های هلدینگ خلیج‌فارس را انبوه نیروی انسانی متخصص معرفی کرد و گفت: این نیروی انسانی متخصص، ارزشمندترین دارایی گروه صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس است.

وی سپس با تأکید بر لزوم رعایت الزامات حاکمیتی بیان کرد: ما در مجموعه هلدینگ خلیج‌فارس ناچار به رعایت الزامات حاکمیتی هستیم، اما وظیفه اصلی ما حکمرانی نیست؛ مأموریت ما تأمین سود سهام‌داران و ایجاد سود پایدار در میان‌مدت و بلندمدت است.

شریعتمداری با تاکید بر اینکه اگر قرار باشد اقدامی برای حل مشکلات مجموعه انجام دهم، در گام نخست، مسئله‌یابی دقیق و رفع چالش‌های بالادستی صنعت خواهد بود، افزود: ما در هلدینگ ماموریت داریم دو محور اصلی را پیگیری کنیم؛ ایجاد ساختار پایدار برای تأمین خوراک به‌عنوان ماده اولیه و تضمین گردش چرخ‌های تولید در صنعت پتروشیمی؛ چراکه نبود خوراک پایدار، همه ابزارها و ظرفیت‌های موجود را بی‌اثر می‌کند. موضوع خوراک یکی از تهدیدهای میان‌مدت شرکت است.

مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس گفت: تأمین منابع مالی پایدار برای اجرای پروژه‌ها و بخشی از طرح‌های در دست اقدام در سال‌های گذشته به دلیل محدودیت در منابع مالی داخلی و خارجی با کندی یا توقف مواجه بوده‌اند؛ بنابراین اولویت دیگر تأمین مالی تکمیل پروژه‌هاست و هیچ پروژه‌ای بدون پیوست تأمین مالی آغاز نخواهد شد.

به گفته وی، بنا نیست یک شرکت تولیدی به دلیل نوع محصولش، وضعیت خوراک، قیمت بازار، انباشت نیروی غیرمتخصص و ناشی از فشارها و سفارش‌ها و مسائل دیگر تولید همراه با ضرر کند، اینجا یک مجموعه اقتصادی است و باید جلوی تولید با ضرر را گرفت حتی اگر منجر به تعطیلی آن شرکت شود و من شجاعت انجام این کار را دارم، نمی‌شود که از جیب سهام‌داران هزینه تولید محصولی پرداخت شود که حاصل آن ضرر باشد.

مدیرعامل هلدینگ خلیج‌فارس با اشاره به جایگاه این مجموعه در سطح جهانی گفت: هلدینگ خلیج‌فارس در میان ۱۰۰ شرکت شیمیایی برتر جهان، در رتبه دوازدهم قرار گرفته است. در سال گذشته، رکورد تاریخی تولید گروه با رشد بیش از دو میلیون تن نسبت به سال مالی قبل به ثبت رسید. در این موفقیت، مجتمع‌های پتروشیمی بندر امام، نوری، گاز بیدبلند خلیج‌فارس، پالایشگاه گاز هویزه خلیج‌فارس، پتروشیمی گچساران و پتروشیمی پارس نقش پررنگی داشتند.

به گفته شریعتمداری، درآمد عملیاتی تلفیقی گروه ۴۲ درصد رشد داشته و سود خالص نیز با افزایش ۶۳ درصدی نسبت به سال مالی ۱۴۰۳ همراه بوده است. روند بازدهی سهام هلدینگ نیز تقریباً هم‌تراز با شاخص کل بازار حرکت کرده و سهم فارس و شرکت‌های گروه از کل بازار به ۱۴.۹۲ درصد افزایش‌یافته است. همچنین، ارزش بازار هلدینگ خلیج‌فارس به ۸۷۵ هزار میلیارد تومان رسیده است.

او در خصوص افزایش سرمایه نیز گفت: این سیاست همواره در دستور کار شرکت بوده است؛ باهدف جلوگیری از پرداخت مالیات مضاعف، استفاده از ظرفیت‌های قانونی و تأمین مالی طرح‌ها از محل سود انباشته؛ در سال مالی اخیر، سرمایه شرکت با رشد ۲۵ هزار میلیاردتومانی به ۱۰۰ هزار میلیارد تومان رسید (معادل ۳۳.۳۳ درصد افزایش).

در ادامه شریعتمداری به طرح‌های توسعه‌ای این هلدینگ اشاره کرد و در مورد پروژه متانول آپادانا، توضیح داد: ظرفیت تولید سالانه این واحد یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن است و در دوران بهره‌برداری برای حدود ۴۲۰ نفر اشتغال ایجاد کرده است.

وی سپس به پروژه‌های جمع‌آوری گازهای مشعل به پالایش گاز بیدبلند خلیج‌فارس اشاره و تصریح کرد: با تکمیل این پروژه‌ها، ۵۷ مشعل خاموش شده و از انتشار ۱۰ میلیون تن کربن جلوگیری می‌شود. این اقدام معادل تحقق ۲۶ درصد از تعهدات زیست‌محیطی ایران در توافق‌نامه پاریس ۲۰۱۵ است.

مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس افزود: در حال حاضر ۱۵ پروژه در هلدینگ، شش پروژه در سطح مجتمع‌ها و پنج پروژه در شرکت پترول در حال اجراست. ظرفیت اسمی مجموع این طرح‌ها ۱۲ میلیون تن و میزان سرمایه‌گذاری انجام‌شده آن‌ها هفت میلیارد و ۲۵۰ میلیون دلار و ۱۵۸ همت است.

به گفته وی، فاز دوم پتروشیمی هنگام با تولید ۱۱۵۵ هزار تن در سال اوره، فاز دوم پالایشگاه هویزه با تولید ۱.۳ میلیون تن در سال گاز شیرین C2، صنایع پتروشیمی دهدشت و صنایع پلیمر گچساران هر کدام با تولید ۳۰۰ هزار تن در سال HDPE، بهسازی و احداث تأسیسات جمع‌آوری گازهای مشعل، هرمز خلیج‌فارس با تولید ۱.۳ میلیون تن الفین و ۶۰۰ هزار تن HDPE، پتروشیمی الماس ماهشهر با تولید  ۱.۳ میلیون تن الفین، پتروشیمی ابن سینا اندیمشک (احداث واحد اتیلن اکساید با ظرفیت ۱۲۱ هزار تن به همراه واحدهای پایین‌دستی)، PDH/PP پالایش گاز بیدبلند خلیج‌فارس (احداث واحد پروپیلن و پلی‌پروپیلن به ظرفیت هر یک ۶۰۰ هزار تن در سال)، PDH/PP پتروشیمی پارس (احداث واحد پروپیلن به ظرفیت ۶۰۰ هزار تن و پلی‌پروپیلن با ظرفیت ۳۰۰ هزار تن در سال)، طرح PVC اروند با ظرفیت ۳۰۰ هزار تن در سال، شرکت پلیمر آریاساسول تولید پلی‌اتیلن متوسط/ سنگین با ظرفیت ۳۰۰ هزار تن در سال، پروژه خطوط لوله دارخوین و غرب کارون (۱۹۰ میلیون فوت مکعب در روز)، پتروشیمی گلستان (تولید ۱ میلیون تن اوره در سال) و پارک کود فسفاته چابهار با ۲ میلیون تن محصولات اصلی و جانبی از سوی شریعتمداری به‌عنوان ۱۵ پروژه در دست اجرای این گروه پتروشیمی اعلام شد.

او در مورد اهمیت نوآوری، پژوهش و مسئولیت اجتماعی نیز گفت: در راستای حمایت از ساخت داخل و توسعه فناوری، هلدینگ خلیج‌فارس اقدام به تأسیس صندوق پژوهش و فناوری غیردولتی سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی با سرمایه اولیه ۱,۰۰۰ میلیارد تومان به‌منظور حمایت از پروژه‌های فناورانه و تولید دانش‌بنیان داخلی و تأسیس شرکت مهندسی نوآوری و ساخت فناوری‌های نوین خلیج‌فارس با سرمایه اولیه ۱,۰۰۰ میلیارد تومان برای بومی‌سازی دانش فنی مورد نیاز صنعت پتروشیمی کرده است.

شریعتمداری در ادامه به تشکیل کمیته مسئولیت‌های اجتماعی به‌منظور هدفمندکردن هزینه‌کرد بودجه‌های CSR در شرکت اصلی و شرکت‌های تابعه اشاره کرد و افزود: بر اساس مصوبه مجمع‌عمومی سالیانه ۱۴۰۳، بودجه مسئولیت اجتماعی هلدینگ ۵۰ میلیارد تومان تعیین و در همین راستا هزینه شده است. همچنین بورسیه تحصیلی و حمایت از دانش‌آموزان و دانشجویان را در دستور کار داریم و با اجرای طرح رهبران فردای صنعت پتروشیمی، اشتغال نخبگان بومی را تضمین می‌کنیم.

مدیرعامل هلدینگ خلیج فارس همچنین در تشریح ساختار حاکمیت شرکتی و اقدامات راهبردی مجموعه، بر شفافیت و کارآمدی در مدیریت تأکید کرد و با اشاره به کمیته‌ها و شوراهای تخصصی فعال در این شرکت گفت: بر اساس دستورالعمل حاکمیت شرکتی، کمیته‌های انتصابات، ریسک و حسابرسی زیر نظر هیات‌مدیره فعالیت می‌کنند. علاوه بر این، شوراهای تخصصی از جمله شورای مالی، شورای حقوقی، شورای تحول اداری، شورای معاونین و مدیران، کمیته تخصصی خوراک، کمیته پلیمرهای پیشرفته، کمیته تدابیر ویژه، کمیته داخلی‌سازی و کمیته مسئولیت اجتماعی نیز در حال فعالیت هستند.

شریعتمداری با تأکید بر شفافیت عملکرد در شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس تصریح کرد: همه اقدامات ما باید زیر شیشه و در معرض دید سهام‌داران و ذی‌نفعان باشد. در شورای حقوقی اجازه نمی‌دهیم اموال سهام‌داران به خطر بیفتد یاحقی از آنان تضییع شود.

او سپس به اقدامات صورت‌گرفته در حوزه خوراک و انرژی اشاره کرد و گفت: کمیته تخصصی تأمین و تخصیص خوراک با برگزاری جلسات منظم هفتگی مأموریت دارد میزان کسری خوراک را شناسایی و برای شرکت‌های زیرمجموعه در افق‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت اولویت‌بندی کند. اولویت تأمین خوراک شامل میعانات گازی، گاز غنی، مایعات گازی (NGL) و گاز متان برای شرکت‌های نوری، بوعلی سینا، بندر امام، پالایش گاز بیدبلند، پالایش گاز هویزه، هنگام، لردگان و آپادانا است.

شریعتمداری یادآور شد: درصورتی‌که برای این موضوع چاره‌اندیشی نشود، برخی شرکت‌ها در میان‌مدت با بحران خوراک روبه‌رو خواهند شد. از همین رو، فاز نخست کار شامل تدوین نمای کلی و فاز دوم شامل نهایی‌سازی پیشنهادهای اجرایی است و در فاز سوم، نقشه راه عملیاتی توسط کمیته و مشاوران تخصصی آماده می‌شود.

وی از تأسیس شرکت تخصصی پیشران صنعت نفت و گاز خلیج‌فارس خبر داد و گفت: هدف از ایجاد این شرکت، مطالعه و شناسایی منابع بالادستی خوراک و سرمایه‌گذاری مشارکتی برای توسعه و بهسازی میادین است..