جهش ۶۱ درصدی تولید؛ زاگرس در صدر متانول‌سازان

بامداد جنوب: پتروشیمی زاگرس که عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده متانول ایران را در اختیار دارد، در شهریور امسال با رشد ۶۱ درصدی تولید بار دیگر جایگاه خود را به‌عنوان موتور محرکه صنعت متانول کشور تثبیت کرد. استمرار روند تولید در سطوح بالا، به‌ویژه در مقایسه با دوره‌های پیشین، نشان از آمادگی واحدهای فرایندی و مدیریت بهینه خوراک در این شرکت دارد؛ عاملی که زاگرس را به الگویی موفق از توازن میان ظرفیت اسمی و تولید واقعی بدل کرده است.

به گفته کارشناسان انرژی، شهریورماه برای صنعت متانول ایران از منظر کلان، ماهی نسبتاً باثبات بود؛ اما در همین ثبات ظاهری، شکاف عملکردی بین تولیدکنندگان بیش از هر زمان دیگر آشکار شد. در حالی که زاگرس با رشد چشمگیر در تولید و فروش، مسیر صعودی خود را ادامه می‌دهد، دو شرکت دیگر متانولی همچنان از بازگشت به مدار رشد بازمانده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد کاهش خوراک دریافتی از جمله دلایل اصلی افت تولید در پتروشیمی خارگ بوده است؛ مسئله‌ای که بار دیگر بر اهمیت تامین پایدار گاز و مدیریت زنجیره خوراک در پایداری تولید متانول کشور تاکید دارد.

به گزارش انرژی پرس، بررسی داده‌های کدال نشان می‌دهد برخی از پتروشیمی‌ها صنعت متانول در شهریورماه ۱۴۰۴ هنوز به مدار صعودی تولید بازنگشته‌اند. پس از شوک خاموشی‌ها در ابتدای تابستان، انتظار می‌رفت تولیدکنندگان متانول به مسیر عادی بازگردند، اما داده‌های عملکرد شهریور چیز دیگری می‌گوید.

پتروشیمی زاگرس در این میان استثنا بود و با رشد ۶۱ درصدی تولید، عملا موتور محرک صنعت شد. این شرکت توانست جایگاه خود را به‌عنوان بازیگر اول صنعت تثبیت نماید و بار اصلی رشد صنعت را به دوش بکشد. در مقابل، دو پتروشیمی دیگر این صنعت یعنی خارگ و فناوران همچنان در مدار نزولی هستند و سومین ماه متوالی را با کاهش تولید سپری کردند.

عملکرد پتروشیمی فناوران نسبت به مرداد اندکی بهتر شده، اما هنوز به مدار صعودی بازنگشته است. پتروشیمی خارگ نیز با افت حدود هشت‌درصدی تولید در شهریور، همچنان در مسیر نزولی حرکت می‌کند. با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد بخش قابل‌توجهی از این کاهش ناشی از خارج شدن طولانی‌مدت خط لوله ابوذر از مدار (از زمستان سال گذشته) بوده است؛ رخدادی که موجب کاهش چشمگیر خوراک دریافتی این مجتمع و اختلال در پیوستگی تولید شده است.

کمبود خوراک در ماه‌های اخیر، اثر مستقیم خود را بر میزان تولید پتروشیمی خارگ گذاشته و سبب افت محسوس عملکرد آن نسبت به دوره‌های گذشته شده است. بر همین اساس، تداوم پایداری خط انتقال خوراک و بازگشت کامل ظرفیت تامین مواد اولیه، می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در بازگشت این واحد به مدار تولید پایدار ایفا کند. این دو شرکت با وجود ظرفیت بالا، اندکی از سهم خود را از بازار داخلی و صادراتی از دست داده‌اند و در حال حاضر بخش عمده بار تولید و فروش متانول کشور بر دوش زاگرس قرار گرفته است.

در مجموع، شهریور را باید ماهی دانست که در آن «ثبات نسبی» در سطح کلی صنعت حاصل شد، اما ناتوانی برخی شرکت‌ها در بازگشت به مدار تولید، مسیر احیای کامل این صنعت کلیدی را همچنان مبهم کرده است.  تداوم افت تولید در خارگ و فناوران در کنار رشد چشمگیر زاگرس، تصویری متفاوت از وضعیت فعلی این صنعت کلیدی در اقتصاد پتروشیمی ایران ارائه می‌دهد.

نگاهی به گزارش‌های فعالیت ماهانه پتروشیمی‌های متانول‌ساز بورسی در شهریورماه نشان می‌دهد، دو پتروشیمی‌ این صنعت موفق به افزایش درآمد ماهانه خود نسبت به شهریورماه سال گذشته شده‌اند. طبق جدولی که در ادامه آورده شده، پتروشیمی زاگرس در این ماه پیشتاز صنعت متانول در افزایش درآمد بوده است. به‌طوری که این پتروشیمی در شهریورماه توانست رقم فروش خود را حدود ۷۸ درصد بالا ببرد و آن را از دو هزار و ۵۲۴ میلیارد تومان در شهریورماه سال ۱۴۰۳ به چهار هزار و ۴۹۸ میلیارد تومان در شهریور ۱۴۰۴ برساند.

همچنین پتروشیمی فناوران نیز در این ماه موفق به افزایش ۵۵ درصدی درآمد خود شد و رقم هزار و ۷۶۲ میلیارد تومان را در این ماه گزارش کرد. در مقابل اما پتروشیمی خارگ در این ماه مانند ماه گذشته فشار زیادی را در درآمدزایی تجربه کرد و با افت ۲۹ درصدی مبلغ فروش نسبت به شهریور سال گذشته رقم هزار و ۹۱۰ میلیارد تومان را در این بخش ثبت کرد.

در سمت تولید اما تصویر متفاوتی از صنعت متانول ایران دیده می‌شود. از یک طرف حجم تولید پتروشیمی‌های این صنعت نسبت به ماه گذشته یعنی مردادماه افزایش داشته که نشان از بهبود تدریجی وضعیت تولید پس از خاموشی‌های تیرماه دارد. حجم تولید صنعت در شهریور نسبت به ماه گذشته بیشت از ۴۳ درصد رشد کرده است اما در سمت دیگر مقایسه حجم تولید پتروشیمی‌های متانولی در شهریورماه با مدت مشابه سال ۱۴۰۳ وضعیت مثبتی را نشان نمی‌دهد؛ زیرا تنها پتروشیمی زاگرس وضعیت مناسبی را در این بخش داشته است. به صورتی که پتروشیمی زاگرس در این ماه توانست حجم تولید خود را ۶۱ درصد بالا ببرد و رقم ۸۹۰ هزار تن را گزارش کند.

اما دو پتروشیمی خارگ و فناوران در این ماه نیز به ترتیب هشت و یک درصد کاهش تولید داشتند و در انتهای فهرست تولید صنعت متانول قرار گرفتند. یادآوری می‌شود این دو پتروشیمی در ماه گذشته نیز وضعیت خوبی در تولید نداشتند.