نمایشگاه ساخت داخل عسلویه نقطه اتصال صنعت و فناورهاست

بامدادجنوب_الهام بهروزی

در دهه‌های اخیر، صنعت نفت، گاز و پتروشیمی با دگرگونی‌های بنیادینی در ساختار فناوری و مدل حکمرانی صنعتی روبه‌رو شده است. حرکت جهانی از اقتصاد منبع‌محور به سمت اقتصاد دانش‌محور، موجب شده است که رقابت، بهره‌وری و پایداری صنایع انرژی بیش از هر زمان دیگری به توان نوآوری و ظرفیت فناورانه آن‌ها وابسته باشد. در این میان، شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور به‌عنوان بازیگران نوظهور، نقش کلیدی در این تغییر ساختار ایفا می‌کنند؛ بازیگرانی که با ترکیب دانش تخصصی، چابکی سازمانی و زیرساخت‌های دیجیتال، عملا «موتور نوآوری» صنایع انرژی محسوب می‌شوند.

در کشورهای در حال گذار فناوری مانند ایران، اهمیت این شرکت‌ها دوچندان است. وابستگی تاریخی به فناوری‌های وارداتی، محدودیت‌های ناشی از تحریم‌های بین‌المللی و نیاز فزاینده به خودکفایی فناورانه، زمینه‌ساز رشد و تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان در زنجیره ارزش انرژی شده است. این شرکت‌ها با توسعه فناوری‌های بومی در حوزه‌هایی چون کاتالیست‌های پیشرفته، تجهیزات حفاری، مواد نانوساختار و نرم‌افزارهای هوشمند پایش صنعتی، نقش موثری در کاهش شکاف فناوری و تحقق استقلال تکنولوژیک داشته‌اند.

نکته‌ای که کمتر مورد توجه قرار گرفته؛ اما اهمیت استراتژیکی دارد، نقش حضور شرکت‌های دانش‌بنیان در نمایشگاه‌های تخصصی نفت، گاز و پتروشیمی است. این رویدادها تنها ویترین محصول نیستند؛ بلکه زیرساختی برای تعامل فناورانه، تبادل دانش ضمنی و شبکه‌سازی میان دانشگاه، صنعت و دولت به‌شمار می‌آیند. حضور فعال شرکت‌های فناور در این نمایشگاه‌ها موجب می‌شود تا توان بومی در سطح ملی و بین‌المللی شناخته شود، فرصت‌های جدید سرمایه‌گذاری شکل گیرد و بخش خصوصی و دولتی به همکاری‌های فناورانه بلندمدت دست یابند.

در واقع، چنین نمایشگاه‌هایی نه‌فقط محل عرضه دستاوردها، بلکه برآیند سال‌ها تلاش پژوهشی و مهندسی ملی‌اند؛ آوردگاهی که تصویر روشنی از مسیر تاب‌آوری صنعتی کشور ترسیم می‌کند. این پیوند میان ترویج فناوری و تقویت زنجیره دانش، به‌ویژه در دوران محدودیت‌های خارجی نشان داد که تکیه بر دانش‌بنیان‌ها تنها یک سیاست حمایتی نیست، بلکه ضرورتی راهبردی برای استمرار تولید در صنایع راهبردی محسوب می‌شود.

از همین‌جاست که می‌توان پیوندی روشن میان این رویدادها و تحولات فناورانه سال‌های اخیر در صنعت نفت ایران مشاهده کرد. صنعتی که سال‌ها با واژه «تحریم» خو گرفت؛ اما پاسخ به محدودیت‌های فناورانه را نه در سیاست، بلکه در پژوهش، دانشگاه و استارتاپ‌های بومی جست‌وجو کرد. شرکت‌های دانش‌بنیان همان پاسخی‌اند که از دل بحران متولد شدند؛ بازوان فکری و مهندسی‌ که فاصله بین آزمایشگاه و پالایشگاه را پر می‌کنند.

نمایشگاه‌های تخصصی این سال‌ها به سکوی ظهور آن‌ها بدل شده‌اند؛ جایی که دانش به نمایش گذاشته می‌شود و محصول سال‌ها تحقیق و مهندسی در معرض نگاه تصمیم‌سازان و مدیران کلان قرار می‌گیرد. هر غرفه، نماینده بخشی از خودکفایی فناورانه است؛ از طراحی مته‌های حفاری و کاتالیست‌های بومی گرفته تا نرم‌افزارهای مدیریت هوشمند پالایشگاه‌ها.

به گفته‌ سخاوت اسدی، مدیرعامل منطقه ویژه انرژی پارس، «هر حضور دانش‌بنیان در نمایشگاه، یک عرصه تمرین خودباوری است؛ جایی که علم ایرانی از حاشیه به متن صنعت بازمی‌گردد.» چنین رویکردی آینده صنعت انرژی را از مونتاژ و مصرف فناوری بیگانه، به مسیر نوآوری و صادرات دانش تغییر می‌دهد.

نمایشگاه‌های تخصصی امروز نقش «اتاق شیشه‌ای آینده» را ایفا می‌کنند؛ در آن، وزارت نفت، شرکت‌های مادر و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی چشم‌اندازی روشن از ظرفیت‌های بومی می‌بینند. این رویارویی مستقیم باعث می‌شود که بسیاری از نیازهای فناورانه در همان‌جا شناسایی، شبکه‌سازی و حتی قرارداد شوند.

با این اوصاف، حضور شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور در این ویترین‌های تخصصی نه تنها نمادی از خودکفایی صنعتی است، بلکه تاکتیکی برای بازتعریف روابط بین دولت، صنعت و دانشگاه به‌شمار می‌آید؛ همان حلقه‌ مفقوده‌ای که می‌تواند ایران را از مصرف‌کننده فناوری، به سازنده فناوری در قلب صنعت انرژی جهان بدل کند.

در همین راستا، نمایشگاه ساخت داخل نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی عسلویه به بستری پویا برای بروز و بازشناسی شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور داخلی در حوزه صنعت انرژی مبدل شده است. این رویداد، با اتکا به ظرفیت‌های محلی و ملی، عرصه‌ای را فراهم کرده تا دستاوردهای فناورانه کشور نه در قالب ارائه صرف محصول، بلکه در قالب نظامی از دانش، تجربه و همکاری به نمایش درآیند.

در نهمین دوره این نمایشگاه که از ۱۵ تا ۱۹ آذرماه جاری در عسلویه برگزار شد، بیش از ۱۰۰ شرکت دانش‌بنیان و فناور حضور یافتند؛ مشارکتی که نشان می‌دهد زیست‌بوم فناوری در حوزه نفت و گاز، گام به مرحله بلوغ و رقابت گذاشته است. این گردهمایی، فرصتی است برای سنجش میزان اتکا به توان بومی، تبادل تجربه میان نسل‌های متخصص و ترسیم مسیر آینده همکاری‌های فناورانه میان بخش دولتی و خصوصی.

در میان شرکت‌های حاضر در این رویداد مهم صنعتی، نام شرکت فناور پویان لحظه هور نیز جلب توجه می‌کند؛ پویان لحظه هور یه شرکت نوپاست که با رویکرد فرهنگ سازی و بر پایه دانش افزایی، مسیر خودش را طی میکند. این شرکت با تکیه بر دانش متخصصان داخلی، ضمن ارائه راهکارهای هوشمند صنعتی، سهم قابل‌توجهی در بومی‌سازی فرایندها و ارتقای بهره‌وری واحدهای عملیاتی دارد.

چنین نمونه‌هایی نشان می‌دهند که نمایشگاه‌های تخصصی از سطح معرفی محصولات فراتر رفته و به عرصه‌ای راهبردی برای نمایش توان واقعی ایران فناور بدل شده‌اند؛ جایی که هر شرکت دانش‌بنیان، بخشی از نقشه آینده صنعت انرژی کشور را ترسیم می‌کند.

مدیرعامل شرکت فناور «پویان لحظه هور» در حاشیه نهمین نمایشگاه ساخت داخل نفت، گاز و پتروشیمی عسلویه به بامداد جنوب در خصوص ماموریتی که برای این شرکت تعریف شده، گفت: مأموریت ما ارتقای توانمندی‌های فردی و سازمانی از مسیر توسعه مهارت‌ها، مشاوره‌های استراتژیک، طراحی فرایندهای هوشمند و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین است. ما به سازمان‌ها کمک می‌کنیم تصمیم‌گیری دقیق‌تری داشته باشند، ساختارهایشان را کارآمدتر کنند و از ظرفیت داده و فناوری برای پیشبرد اهدافشان استفاده کنند. چشم‌انداز ما تبدیل‌شدن به یکی از پیشروترین مراکز ارائه خدمات تخصصی در کشور است؛ جایی که افراد و سازمان‌ها بتوانند با تکیه بر مهارت‌، فناوری و تفکر سیستمی، آینده‌ای پایدار و موفق برای خود رقم بزنند. این مسیر برای ما چه در صنعت انرژی باشد چه در سایر صنایع، بر پایه یک اصل شکل می‌گیرد؛ توسعه پایدار که با سرمایه انسانی توانمند و فناوری هوشمند آغاز می‌شود.

علی عبدالهی در ادامه درباره نقش نمایشگاه ساخت داخل نفت، گاز و پتروشیمی عسلویه در ایجاد ارتباط میان صنعت نفت، گاز و پتروشیمی و شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان توضیح داد: نمایشگاه ساخت داخل عسلویه نقطه اتصال مهمی میان فعالان ساخت پالایشگاه‌ها، شرکت‌های نفتی و گازی، پیمانکاران EPC و مجموعه‌های فناور است. این رویداد فرصتی است برای اینکه صنعت با ظرفیت‌های واقعی راه‌حل‌های داخلی آشنا شود. ما این نمایشگاه را بستری می‌دانیم که در آن مسائل عملیاتی پروژه‌های عظیم مطرح می‌شود و شرکت‌های فناور می‌توانند نشان دهند چگونه دانش، مهارت و فناوری می‌تواند به بهبود کیفیت ساخت داخل کمک کند. حضور ما در این رویداد از همین زاویه اهمیت داشت؛ تأکید بر این‌که توسعه فناوری بدون توسعه مهارت و تفکر سیستمی کامل نمی‌شود.

وی همچنین در خصوص هدف این شرکت از حضور در این رویداد بیان کرد: ما به‌عنوان یک مجموعه تخصصی، از سوی برگزارکننده برای طراحی و اجرای چهار پنل اصلی نمایشگاه دعوت شدیم که این پنل‌های آموزشی شامل «چالش‌های مدیریت پروژه در ساخت داخل»، «بهینه‌سازی انرژی و کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی»، «نقش هوش مصنوعی در ساخت داخل» و «سهم دانش‌بنیان‌ها در توسعه فناوری‌های ساخت داخل» می‌شوند. این پنل‌ها با هدف انتقال دانش روز، طرح چالش‌های واقعی پروژه‌های صنعتی و ایجاد گفت‌وگو میان مدیران، متخصصان و فعالان فناوری طراحی شدند.

عبدالهی با تاکید بر اینکه در حاشیه همین رویداد، تفاهم‌نامه همکاری با انجمن صنفی کارفرمایی شرکت‌های فناور هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال ایران امضا کردیم، تصریح کرد: همچنین ما موفق شدیم کارگزار جنوب کشور انجمن صنفی هوش مصنوعی شویم ونمایندگی رسمیPMPiran رو فقط در بوشهر داشته باشیم که گامی مهم در توسعه استانداردهای معتبر مدیریت پروژه در منطقه خواهد بود.

مدیرعامل شرکت فناور «پویان لحظه هور» در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه این تفاهم‌نامه‌ها و تعاملات تخصصی شکل‌گرفته در جریان نمایشگاه تا چه اندازه می‌توانند به توسعه همکاری‌ها و ورود شرکت‌های بومی به پروژه‌های مهم صنعتی کمک کنند، تصریح کرد: تفاهم‌نامه‌هایی که در جریان چنین رویدادهایی شکل می‌گیرند زمانی ارزشمند می‌شوند که بر پایه شناخت دقیق نیازها و گفت‌وگوهای تخصصی باشد. پنل‌هایی که برگزار کردیم باعث شد ارتباط ما با مجموعه‌های صنعتی هدفمندتر و مسئله‌محورتر شود. این فضا کمک کرد که همکاری‌ها نه براساس تشریفات، بلکه بر مبنای چالش‌های واقعی پروژه‌ها شکل بگیرد. بی‌شک چنین توافق‌هایی می‌تواند سرعت ورود به پروژه‌های مشترک، توسعه همکاری‌های فناورانه و گسترش بازارهای تخصصی را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.

عبدالهی یادآور شد: شرکت‌های دانش‌بنیان امروز موتور محرک توسعه فناوری‌های ساخت داخل هستند. این شرکت‌ها با ترکیب دانش، چابکی و رویکرد مسئله‌محور، راه‌حل‌هایی ارائه می‌کنند که باعث افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و ارتقای کیفیت عملیات صنعتی می‌شود. از مدیریت پروژه و طراحی سیستم‌های سازمانی گرفته تا استفاده از هوش مصنوعی و توسعه تحلیل‌های مبتنی بر داده، شرکت‌های دانش‌بنیان نقش حیاتی در تحول صنعتی ایفا می‌کنند. ما باور داریم که توسعه صنعتی زمانی سرعت می‌گیرد که مهارت، فناوری و نوآوری کنار هم قرار بگیرند و این دقیقاً همان جایی است که دانش‌بنیان‌ها بیشترین اثر را ایجاد می‌کنند.