نیش زالوهای خبری بر شاهرگ انرژی

بامداد جنوب – حجت عبداللهی‌پور

«فیک‌نیوزها»، «باج‌نیوزها»، «شبه‌رسانه‌ها»، «شبه خبرنگارها» و… امروز به پدیده‌ای نوظهور و تهدیدکننده در عرصه اطلاع‌رسانی در سطح کلان و خرد جامعه بوشهر تبدیل‌شده‌اند. متأسفانه این دست از افراد سودجو با نوشتن خبرهایی به‌ظاهر حق‌گو به مسمومیت افکار عمومی و تحت‌فشار قرار دادن مدیران روابط عمومی دستگاه‌های دولتی و صنعتی روی آورده‌اند به‌ویژه در سه، چهار سال اخیر.

استمرار باج‌گیری و «بگم‌بگم‌»های این شبه‌رسانه‌ها که در کانال‌های خبری در شبکه‌های اجتماعی که کمترین نظارت بر آن‌ها دیده می‌شود، مدت‌هاست که روابط عمومی‌ها به‌خصوص روابط عمومی صنایع راهبردی نفت، گاز و پتروشیمی‌ها را در معرض تهدیدات پیچیده‌ای قرار داده است. آن‌ها با انتشار اخیر فیک، تحریف‌شده و منفی به سیاه‌نمایی و تهییج افکار عمومی روی آورده و به این صورت تصویر عمومی صنعت را در فضای مجازی به گروگان گرفته‌اند. بی‌تردید این جریان سازمان‌یافته را باید با طراحی ساز‌وکارهای قانونی و چندلایه در رسانه بومی استان مدیریت کرد.

تقویت رسانه‌های مطالبه‌گر هویت‌دار؛ راه تضعیف فیک‌نیوزها

یکی از مدیران روابط عمومی یکی از شرکت‌های مستقر در جنوب استان به بامداد جنوب گفت: نبود انسجام و هم‌گیری در رسانه بومی استان، مهم‌ترین عامل شکل‌گیری و یکه‌تازی فیک‌نیوزها و باج‌نیوزها اعم از بومی و غیربومی شده است. مورد دیگر، فعالیت روابط‌عمومی‌های ضعیف و سفارشی در صنایع دیگر عاملی برای قلدربازی و سوءاستفاده این دست افراد شده است، زیرا نه اشراف و تخصص کافی را برای مدیریت بخش روابط عمومی مجموعه بزرگ و مهمی مثل صنعت نفت و گاز را دارند و نه توان اجرایی و فعالیت در این پست را! بنابراین این افراد برای اینکه مزاحمت فیک‌نیوزها را از سر خود و مجموعه متبوع‌شان کم کنند، به‌ آن‌ها مبالغ چشمگیری را به‌عنوان حق‌سکوت می‌دهند که همین آفتی شده که الان جامعه صنعتی بوشهر را درگیر کرده است.

وی که تجربه و سابقه کاری بالایی را در حوزه صنعت دارد، افزود: یکی از بهترین راه‌ها برای کنترل و حذف فیک‌نیوزها و شبه‌خبرنگاران در حوزه صنعت این است که با همکاری مطلوب با روزنامه‌ها و نشریات و سایت‌های خبری حرفه‌ای و اخلاق‌مدار که بر اساس شناخت صنعت و سواد رسانه‌ای به تهیه گزارش، یادداشت و… می‌پردازند، فرصت‌طلبی و رفتارهای ضدرسانه‌ای این گونه افراد را افشاءکنند.

این مدیر روابط عمومی با تاکید بر اینکه در دوره‌ای برخی از این باج‌نیوزها در مورد یک موضوع در کانال‌های خود شروع به انتشار خبرهای دروغ و کذب درباره پتروشیمی متبوع ما کردند و دائم با ارسال پیامک تهدید می‌کردند که اگر این رقم واریز نشود به‌حساب، خبرهای تکمیلی آن هم منتشر می‌شود، یادآور شد: جواب ما دقیقاً این جمله بود که مردم آگاه‌تر از این هستند که خبرهای فیک شما را باور کنند؛ چراکه در موضوعی که این افراد داشتند جوسازی می‌کردند پتروشیمی ما نقطه ضعفی نداشت به همین دلیل هیچ رقمی هم به این فیک‎نیوزها تعلق نگرفت اما در مقابل، همکاری خود را با روزنامه‌ها و نشریاتی که خوشنام بودند و اخلاق رسانه‌ای را در مطالبه‌گری رعایت می‌کردند، افزایش دادیم.

باج‌نیوزها در صنعت نفت و گاز پدیده‌ای گذرا نیستند!

همچنین در این زمینه یک مدیر روابط عمومی پتروشیمی دیگری هم گفت:نآن

 باج‌نیوزها اغلب از روزنه‌های غفلت در رسانه‌های اجتماعی یا کانال‌های غیررسمی وارد می‌شوند. در این راستا، ایجاد واحد رصد رسانه‌ای با پشتیبانی هوش مصنوعی، تحلیل گرایش‌ها و مدل‌سازی حملات روانی از اقدامات ضروری است؛ چراکه با این کار می‌توان به راحتی جلوی شایعه‌سازی و خبرسازی این فعالان را گرفت.

وی با تاکید بر اینکه بیشتر این افراد با درافتادن با مدیران روابط عمومی غیربومی ترس دارند، تصریح کرد: آن‌ها بیشتر همان اندک مدیران روابط عمومی بومی را که در چند سال اخیر در این سمت منصوب شده‌اند، با پرونده‌سازی، شایعه‌پراکنی و حاشیه‌سازی هدف قرار می‌دهند؛ چرا؟ چون این افراد نه در رسانه بومی تریبون دارند و نه در خود صنعت پشتوانه‌های قوی، بنابراین با کوچک‌ترین مساله امکان حذف آن‌ها از بدنه مدیریتی صنعت ممکن است. چنانچه در همین یکی دو سال اخیر شاهد عزل و نصب تعدادی از نیروهای کارامد در سمت مدیر روابط عمومی پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها بوده‌ایم. تنها چند خبرنگار و رسانه بومی نسبت به حذف چهره‌های موفق مدیریتی بومی واکنش نشان دادند. طبیعی است همین بی‌توجهی‌ها موجب شده که مدیران روابط عمومی بومی در ابتدا بهترین گزینه برای تهدید شدن از سوی فیک‌نیوزها و باج‎‌نیوزها باشند.

این مدیر روابط عمومی تاکید کرد: متأسفانه در میان باج‌نیوزها برخی چهره‌هایی دیده می‌شود که مدعی هستند برای مردم و احقاق حقوق آن‌ها می‌نویسند اما همین‌که جیب‌شان با حق‌سکوتی که از سوی برخی صنایع پر می‌شود، مردم را فراموش می‌کنند و به طور عجیبی یا ساکت می‌شوند یا در چرخشی ۱۸۰ درجه به حامی مدیران یا صنایعی که قبل از آن تهدید می‌کردند، تبدیل می‌شوند. اینجا افکار عمومی باید به‌سلامت کار و مطالبه‌گری پوپولیستی این کانال‌های فیک شک کنند.

به عقیده وی، وقتی مدیران روابط عمومی پتروشیمی‌ها یا دیگر شرکت‌های صنعتی یا حتی بعضی از ادارات که با خبر یا پیامک‌های تلفنی برای پرداخت حق‌سکوت و باج تحت‌فشار قرار می‌گیرند، نباید سکوت کنند، بلافاصله باید هر نوع تماس، ایمیل یا پیام با محتوای تهدیدآمیز یا درخواست امتیاز، مستندسازی و ثبت شود. سپس به کارگروه حقوقی صنعت ارائه شود و با هماهنگی مشاوران قضائی، امکان پیگرد قانونی و صدور هشدار رسانه‌ای را برای این افراد سودجود میسر شود.

این مقام مسوول با تاکید بر اینکه صنعت هرگز با مطالبه‌گری و نقد اصولی و سازنده حتی با بیان تند و گزنده مساله‌ای ندارد، گفت: بلکه روی سخن با نقدهای مخرب و غلط و باج‌گیرانه است که از سوی برخی از خبرنگاران بومی و شبه‌رسانه‌های بومی و غیربومی در سال‌های اخیر باب شده و از این طریق راه درآمدی را برای خود باز کرده‌اند. بی‌تردید این افراد وقتی در مراجع قضائی موظف به پاسخگویی و ارائه مستندات شوند، کمتر جرات زورگیری در رسانه را به خود خواهند داد.

به عقیده وی، هم‌افزایی با خبرنگاران مسوول، رسانه‌های تخصصی انرژی و هویت‌دار بومی و انجمن‌های صنفی، زمینه‌ساز شکل‌گیری «حصار اعتبار» در برابر حملات ساختگی فیک‌نوزها می‌شود. حمایت هدفمند از تولید محتوای تحلیلی، تورهای رسانه‌ای به‎‌منظور آشنایی با پروژه‌های کلیدی و تقویت رسانه‌های خوشنام و مردم‌محور محلی در مناطق صنعتی به خودی خودی رسانه را از نارسانه جدا می‎‌سازد و راه را بر تحرکات اشتباه و بیمارگونه فیک‌نیوزها می‌بندد.

این مدیر روابط عمومی، شفافیت و تخصص‌گرایی مدیران روابط عمومی صنایع نفت و گاز در انعکاس اخبار را دیگر راهکار جدی برای مقابله و کم‌اثر کردن اخبار کذب فیک‌نیوزها دانست و گفت: روابط عمومی باید خود تولیدکننده روایت باشد نه صرفاً مصرف‌کننده بحران. انتشار گزارش‌های ماهانه، داشبورد داده‌محور و مستندهای ویدئویی کوتاه، ضمنت تقویت اعتماد مخاطب، اعتبار رسانه‌ای به شرکت‌ها را بیمه می‌کند. به عقیده من، برندهایی که بر پایه پاسخگویی، مسوولیت اجتماعی و مدیریت شفاف بنا شده‌اند، در برابر هجمه‌ها مصون‌ترند. روابط عمومی باید برنامه‌های برندینگ را به‌گونه‌ای بازتعریف کند که «اعتماد» محصول اصلی آن باشد.

وی یادآور شد: باج‌نیوزها در حوزه صنعت نفت و گاز پدیده‌ای گذرا نیستند؛ بلکه بازتاب نوعی ناکارکرد در اکوسیستم رسانه‌ای و پاسخ‌گو نبودن برخی از روابط‌عمومی‌ها به سوالات و مطالبات و واقعیت‌هایی مطرح‌شده در رسانه‌های هویت‌دار و مطالبه‌گر هستند که با راهکارهای حرفه‌ای و پاسخگویی و هم‌افزایی بیشتر با رسانه‌های سالم و واقع‌گو و همچنین ایستادگی حقوقی در برابر قلدری و رفتارهای شبه‌دار فیک‌نیوزها می‌توان به افکار عمومی احترام گذاشت و با ترکیب شجاعت، هوشمندی و شفافیت چالش‌های پیش‌روی صنعت را در رسانه تبیین کرد.