مدیریت شهری برای تابستان کسالت‌بار چه کرده است؟

بامداد جنوب – داود علیزاده

نام مهمترین بنادر دنیا به دو شاخصه گره خورده است، تجارت و تفریح. با این حال اگرچه در استان بوشهر بنادر متعددی وجود دارد اما حداقل شش ماه از سال خبری از این دو شاخصه نیست و در مابقی ایام سال هم شلوغی، ترافیک و نبود امکانات خدماتی باعث شده تا تفریح به قدم زدن کنار ساحل خلاصه شود و تجارت به گشت و گذار بی هدف در بازارهایی که تورم و گرانی نسخه آن‌ها را پیچیده است و قوانین دست‌وپاگیر در زمینه ته‌لنجی هم به کسادی بیشتر دامن زده است.

اگر حتی به مولفه‌های تجارت و تفریح به‌عنوان جذب گردشگر و سرمایه توجه نشود می‌بایست حداقل‌های لازم برای ساکنان این دیار ایجاد شود. در حال حاضر نیمی از فصل تابستان گذشته است. ایامی که برای دانش‌آموزان و دانشجویان فرصت استراحت بیشتری را فراهم می‌کند؛ اما نبود اماکن تفریحی و ورزشی که بتوان در هوای گرم و داغ تابستان جنوب به آنجا رفت موجب نارضایتی بسیاری از آنها شده است. این روزها تابستان در حالی سپری می‎شود که بسیاری از خانواده‌های بوشهر برای گذران تعطیلات خود با کمبود یا نبود فضاهای تفریحی مواجه‌ هستند. در همین زمینه نظر سیدسجاد موسوی از اعضای سازمان نظام روانشناسی و مشاوره درباره تبعات منفی نبود فضای تفریحی و فضای سبز شهری جویا شدیم.

وی در خصوص کمبود فضای تفریحی چه تاثیرات روحی روانی بر شهروندان گفت: محیط شهرها به ویژه شهرهای صنعتی به دلیل توسعه نامتوازن و صنایعی که تقریبا در دل شهر جای دارند، نیازمند ایجاد فضای سبز و شاداب است. بدون تردید این فضاهای سبز حکم نوشدارو را برای سلامت جسم و روان شهروندان دارند. با این وضعیت تعداد قابل‌توجهی از شهروندان در محیط صنعتی کار می‌کنند و در این محیط با تنش‌ها و فشارهای اقتصادی نیز مواجه هستند. همه این عوامل به تشویش روانی شهروندان منجر می‌شود و در مسائلی مانند نزاع، درگیری‌های خیابانی و خانوادگی خود را بروز می‌دهد.

به گفته موسوی توجه نکردن به این نیاز باعث ایجاد محیطی خشک در محیط شهری و بروز انزجار در افراد نسبت به محیط شهری می‌شود. فضاهایی مانند پارک و فضای سبز با درختان انبوه مکان‌های مناسبی برای تخلیه هیجان‌های مثبت و منفی افراد هستند و در صورت نبود چنین فضایی هیجان‌ها تخلیه نمی‌شوند و در نهایت مسائلی مانند پرخاشگری، استرس و افسردگی بروز پیدا می‌کند. همچنین شهروندان حس تعلق به محیط شهری را از دست می‌دهند و این حس به‌مرور بر سایر روابط اجتماعی هم تاثیر می‌گذارد که در نهایت به بی‌تفاوتی اجتماعی منجر می‌شود.

این روانشناس در خصوص تبعات کمبود فضاهای تفریحی بر کودکان نیز توضیح داد: این مکان‌ها باعث هم‌نشینی خانواده‌ها در کنار یکدیگر در یک روز تعطیل پایان هفته می‌شود و این فرصت مناسبی برای کودکان است که به دلیل شاغل بودن پدر و مادر در طول هفته مهیا نمی‌شود. همین دور همی‌های ساده در محیط باز و مناسب در یک پارک به کودک امنیت روانی و ذهنی را القا می‌کند و این موضوع بر رشد فکری کودک تاثیر کلیدی دارد. بازی کودکان در کنار والدین از دو جنبه فردی و اجتماعی تاثیر مثبت فوق‌العاده‌ای به همراه دارد. هوش هیجانی کودک با قرار گرفتن در این محیط تحریک و خلاقیت او تقویت می‌شود و از طرفی با قرار گرفتن در کنار همسالان روابط اجتماعی را می‌آموزد.

از سوی دیگر یکی از شهروندان بوشهری در این زمینه به خبرنگار بامداد جنوب گفت: آخر هفته که می‌شود بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند شب‌ها را برای ساعاتی هم که شده در کنار دیگر اعضا سپری می‌کنند. ماندن در فضای آزاد با توجه به گرما و شرجی مطلوب نیست، برای همین یا در خانه می‌مانند یا به شهرهای استان‌های هم‌جوار می‌روند که البته همه هم‌چنین امکانی را ندارند.

وی با بیان اینکه برای شهری مثل بوشهر که اماکن تفریحی خاصی جز چند پارک و ساحل ندارد افزود: مجتمع‌ها، سفره‌خانه‌ها و رستوران‌ها تنها تفرجگاه‌ها محسوب می‌شود.

این شهروند تاکید کرد: تابستان از بهترین فرصت‌ها برای در کنار خانواده بودن است و وقتی مکان مناسبی برای این دورهمی‌ها نیست بسیاری به رستوران‌ها و فست‌فودی‌ها مراجعه می‌کنند آنجا غذا می‌خورند، چون غذا خوردن تنها تفریحی است که جای خنکی برای انجام آن وجود دارد.

وی درباره خدماتی که در این مجتمع‌ها ارائه می‌شود، تصریح کرد: خیلی‌ها فقط برای اینکه از مشغله‌های ذهنی و کاری که روزها با آن گرفتارند خارج شوند به این مراکز می‌آیند؛ البته خدماتی که در برخی از این مجتمع‌ها ارائه می‌شود در حد مطلوب نیست و خیلی‌ها آن را نمی‌پسندند اما چون امکان انتخاب چندانی نیست بسیاری از خانواده‌ها ناچارند به این مکان‌ها بروند.

یکی دیگر از شهروندان نیز گفت: متاسفانه نگاه به سرمایه‌گذاری در استان مطلوب نیست و سرمایه‌گذاری بیشتر، نیازمند تغییر نگاه است. ایجاد تفرجگاه‌ها و اماکن تفریحی در بوشهر باید در قالب پروژه‌های استانی بررسی شود؛ زیرا ساخت چنین مراکزی صرف وظایف شهرداری نیست.

وی ادامه داد: بخشی از مشکلاتی که وجود دارد به دلیل بوروکراسی اداری است که موانعی را برای سرمایه‌گذاران به وجود می‌آورد. هماهنگی بین سایر دستگاه‌ها با شهرداری می‌تواند این نگاه منفی را از بین ببرد و بستر سرمایه‌گذاری را فراهم کند.

یکی دیگر از شهروندان دیگر نیز گفت: بوشهر مرکز استان است؛ ولی همین مرکز استان هم به‌جز ساحلی که بهینه‌سازی نشده جای دیگری برای تفرج ندارد.

وی با اشاره به نامناسب بودن فضاهای ایجادشده برای خانواده‌ها تصریح کرد: مهم‌تر از همه اینکه فضای بسیاری از این مراکز کافی نیست و اغلب در محیطی کوچک راه‌اندازی شده است و به همین دلیل خیلی از خانواده‌ها در چنین مکان‌هایی راحت نیستند.

هر مجتمع پس از ساخت و آماده کردن زیرساخت‌ها و فراهم کردن امکاناتی که خود در نظر گرفته است مبلغی را به‌عنوان عوارض شهرداری پرداخت می‌کند تا بتواند جواز فعالیت بگیرد اما حتی در مجتمع‌های مسکونی هم‌جایی برای تفریح و تفرج در نظر گرفته نشده است.

نمی‌توان منکر آن شد که قبل از تعطیلات، کودکان‌، نوجوانان و خانواده‌ها، بی‌صبرانه چشم‌به‌راه تابستان بودند تا اوقات فراغت را به خوشی سپری کنند و خود را برای درس و مدرسه آماده کنند اما باید به این نکته توجه داشت که بهره بردن مناسب از تعطیلات تابستان، می‌تواند در شروع سال تحصیلی توام باانرژی، مفید و مؤثر باشد. درعین‌حال با توجه به نقشی که جوانان هر کشور در حیات و بالندگی آن ایفا می‌کنند؛ سرمایه‌گذاری در فراهم کردن محیط‌های تفریحی و سرگرمی برای آنها ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است که باید به آن توجه بیشتر شود.