مردم پشت پنجره
۱۴۰۴-۰۸-۱۸
بامدادجنوب_محمد زائری
روز ملی کیفیت، یادآور تلاش ارزشمند تمامی متخصصانی است که با دقت، تعهد و مسئولیتپذیری، مسیر توسعه ایمن و پایدار کشور را هموار میکنند. در این میان، آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک بهعنوان یکی از ارکان مهم صنعت ساختوساز و زیرساخت، نقشی بیبدیل در تضمین کیفیت، ارتقای استانداردها و صیانت از سرمایههای ملی ایفا میکند. متخصصان این مجموعهها با بهرهگیری از دانش تخصصی، تجهیزات دقیق و رویکردی مبتنی بر کنترل کیفیت، همواره در تلاشاند تا نتایج قابلاعتماد و مبتنی بر استانداردهای ملی و بینالمللی ارائه دهند؛ نتایجی که اساس تصمیمگیریهای مهندسی، ایمنی پروژهها و دوام سازهها را شکل میدهد. به بهانه این روز به سراغ «غلامرضا قاسمی» مدیر آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک وزارت راه و شهرسازی استان بوشهر رفتیم تا با وی همکلام شویم.
در شروع بفرمایید اهمیت روز ملی کیفیت را برای مجموعه آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک چگونه ارزیابی میکنید؟
شرکت آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک با قدمتی هفتاد ساله بهعنوان یکی از ارکان اصلی توسعه زیرساختهای عمرانی ایران نقشآفرینی دارد که بر اساس وظایف سازمانی ارزیابی کیفیت پروژهها به عهده مجموعه آزمایشگاه بوده است. ارزش این زیرساختها باکیفیت و دوام آنها در طولانیمدت تعین میشود و کیفیت باعث کاهش هزینههای آتی پروژه میشود؛ بنابراین نامگذاری یک روز در تقویم ملی به نام کیفیت برای تمام مجموعه دستاندرکار ساختوساز خصوصاً شرکت آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک که بهعنوان تنها نهاد حاکمیتی ارزیابی کنترل کیفیت است بسیار مهم بوده و این مهم را یادآوری میکند که با بهرهگیری از تجربههای بینالمللی و ملی در ارتقا کیفیت پروژهها کوشا باشیم.
چه معیارها و شاخصهایی در آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک بیشترین نقش را در تضمین کیفیت نتایج آزمایشها دارند؟
آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک استان بوشهر با پیاده کردن سیستم ایزو ۱۷۰۲۵ کلیه الزامات استاندارد مذکور را سالهاست اجرا کرده و کلیه فرایندها از نمونهبرداری تا اعلام نتیجه را بهصورت سیستمی کنترل و پایش میکند. بر اساس الزامات این دست موارد استفاده از تجهیزات سالم، کالیبره و همچنین بهرهگیری از کارشناسان مجرب و آموزش مستمر نقش مهمی در صحت نتایج داشته است.
«کیفیت» در آزمایشگاه را چگونه تعریف میکنید و چه تفاوتی با دقت و صحت نتایج دارد؟
به مجموعه فرآیندهای که باعث میشود نتیجه یک آزمون مطابق واقعیت باشد «کیفیت» در آزمون در آزمایشگاه گفته میشود که شامل نمونهبرداری، حملونقل نمونهها، نگهداری نمونهها، کالیبره بودن تجهیزات و انجام آزمون است. کیفیت زمانی حاصل میشود که تمامی مراحل نامبرده مطابق استانداردهای ملی یا بینالمللی انجام گیرد که درنهایت هر چه میزان عدم قطعیت نتایج پایین باشد میزان کیفیت نتیجه آزمون بالاتر بوده و اطمینان از نتیجه بهدستآمده بیشتر خواهد بود؛ اما دقت در آزمون در واقع میزان نزدیکی نتایج چند آزمون به هم گفته میشود که ممکن است این نتایج صحیح باشد یا خیر؛ که بهعنوانمثال میتوان به یک تیرانداز اشاره کرد که ۱۰ تیر را در یک نقطه و کنار هم میزند اما به هدف اصابت نمیکند، بنابراین دقت آزمون ملاک قطعی نمیتواند برای کیفیت آزمون باشد ولی در صحت آزمون در مثال مشابه قبل وقتی چند آزمون توسط یک نفر انجام گیرد علاوه بر اینکه نتایج این آزمون به هم نزدیک هستند دقت مطابق نتیجه واقعی است و صحت خوانده میشود.
آزمایشگاه برای پایبندی به استانداردهای ملی و بینالمللی مانند ISO/IEC ۱۷۰۲۵ چه اقداماتی انجام میدهد؟
یکی از دغدغههای اصلی شرکت آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک استان بوشهر پیاده کردن الزامات استاندارد مدیریتی و همچنین استاندارد ایزو ۱۷۰۲۵ بوده است بهنحویکه اولین آزمایشگاه در سطح کشور بوده که IMS شامل بر استانداردهای ایزو ۹۰۰۱، ایزو ۱۴۰۰۱، OHSAS18001 را در استان پیاده نمود و دومین استان بوده که ایزو ۱۷۰۲۵ که متخصص آزمون و کالیبراسیون است را پیادهسازی و اجرا کرده و سالیانه توسط شرکت تأیید صلاحیت سازمان استاندارد ملی ممیزی میشود که با توجه به ممیزی سالیانه، تمامی الزامات استاندارد مذکور اجرا و با پایش مداوم به دنبال بهبود مستمر بوده است.
مهمترین چالشهای حفظ کیفیت در فرایندهای آزمایشگاهی چیست و چگونه مدیریت میشوند؟
از مهمترین چالشهای حفظ کیفیت میتوان استفاده از تجهیزات غیرکالیبره و استفاده از کارشناسان غیرمجرب میتوان نام برد. البته در آزمایشگاه استان تمامی تجهیزات مطابق استانداردهای ملی و بینالمللی کالیبره و یا جانشین پروری و آموزش مستمر میشود تا این چالشها به تهدید تبدیل نشود.
سالهای اخیر در سیستم مدیریت کیفیت آزمایشگاه چه بهبودهایی اعمالشده است؟
در سالهای اخیر با تأمین واحد کالیبراسیون در استان و پایش مستمر تجهیزات شامل اندازهگیری و کالیبراسیون و جذب کارشناسان متخصص و آموزشهای مستمر گامهای مهمی در بهبود سیستم مدیریت کیفیت آزمایشگاه اعمالشده است.
نقش تجهیزات پیشرفته و کالیبراسیون دقیق در ارتقای کیفیت نتایج چگونه است؟
بدون شک یکی از عوامل مهم در کیفیت نتایج استفاده از تجهیزات سالم و کالیبره بوده است که این مهم با خرید و به کار راهاندازی تجهیزات پیشرفته استوار واحد کالیبراسیون و پایش مستمر آنها حاصلشده است.
برنامهریزی آزمایشگاه شما برای نوسازی یا توسعه تجهیزات با رویکرد بهبود کیفیت چیست؟
با توجه به اینکه پروژههای زیادی در سطح استان مثل پارس جنوبی یا نیروگاه اتمی بوشهر در مرحله مطالعه، طراحی و اجرا هستند و با توجه به نوع آزمایشهای درخواستی، آزمایشگاه استان توسعه تجهیزات و نوسازی آنها را بهصورت سالیانه در دستور کار خود قرار داده که به نحوی هماکنون با تجهیز آزمایشگاه استان در سال جاری به آزمایشهای قیر محلول، قیر امولسیون و آزمایش دانهول به خودکفایی رسیده و نزدیک به ۹۵ درصد آزمایشهای موردنیاز پروژههای عمرانی در استان تأمین میشود. هر آزمایش که موردنیاز پروژههای استان باشد با خرید تجهیزات لازم و ترجمه و تدوین استانداردهای ملی یا بینالمللی مربوطه در کمترین زمان موجبات ارائه خدمات کنترل کیفی به پروژههای استان فراهمشده است که از نمونههای شاخص راهاندازی آزمایشهای بتن غلتکی RCC، CSG، برای سدهای استان و آزمایشهای بتن خودمتراکم در نیروگاه اتمی بوشهر بوده است.
حال این سوال پیشمیآید که چگونه از مهارت و توان تخصصی کارکنان برای حفظ کیفیت اطمینان حاصل میکنید؟
بدون شک از عامل اصلی کیفیت نتایج، بهرهگیری از کارشناسان مجرب و متخصص است که در صورت کالیبره نبودن یک تجهیز آزمایشگاهی خطا حداکثر ۱۵ درصد میتواند باشد؛ البته باید تأکید کنم که آزمایشگاه استان با جذب و آموزش نیروهای متخصص در حوزههای مختلف شیمی، فیزیک، عمران، مکانیک و جانشین پروری گام مهمی در سالهای گذشته برداشته و این مهم ادامه خواهد یافت.
چه برنامههای آموزشی برای ارتقای توانمندی نیروهای آزمایشگاهی پیشبینیشده است؟
آموزش نیروهای انسانی یکی از اهداف اصلی شرکت آزمایشگاه بوده که با برنامهریزی سالیانه توسط آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک استان بهصورت مستمر و مداوم و بر اساس نیازسنجیهای آموزش انجام میشود.
آینده کیفیت در حوزه آزمایشهای فنی و مکانیک خاک را چگونه میبینید؟
با توجه به تجربیات ارزشمند شرکت آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک، بهرهگیری از تجهیزات نوین و جذب کارشناسان نخبه، آینده کیفیت در پروژههای تحت ارزیابی این مجموعه در گرو پایش و بهبود مستمر ارزیابی میشود. با درنظرگرفتن سرعت بالای پیشرفت علم در حوزه عمران، سرمایهگذاری مداوم در خرید و بهروزرسانی تجهیزات ضرورتی اجتنابناپذیر برای حفظ جایگاه فنی و رقابتی این شرکت است.
اگر بخواهید یک پیام کلیدی برای جامعه مهندسی کشور درباره کیفیت بیان کنید، چه میگویید؟
از زحمات شبانهروزی تمامی دستاندرکاران این حوزه صمیمانه قدردانی میکنم و به همه فعالان این عرصه، بهویژه در استان بوشهر، تأکید میکنم که برای ارتقای کیفیت پروژهها باید بهسوی آزمایشهای دواممحور حرکت کنیم. ما در سرزمینی زندگی میکنیم که پروژههایی با قدمت چند هزار ساله در آن پابرجاست و ما نیز میتوانیم سازههایی ماندگار و پایدار ایجاد کنیم. هر اقدام و نظریهای در مسیر ارتقای کیفیت، سرمایهگذاری ارزشمندی است که در نهایت موجب کاهش هزینههای سنگین تعمیر و نگهداری خواهد شد.
نظر خود را بنویسید
نام و ایمیل اختیاری هستند. فقط نظر شما ضروری است.