مدیریت نخیلات نیازمند تحول ساختاری است

بامداد جنوب: معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تشکیل تعاونی‌های فراگیر بزرگ را راهکار اصلی برای اصلاح ساختار مدیریت نخیلات ایران دانست و گفت: بوشهر به‌عنوان پایلوت طرح تحول ساختاری در مدیریت نخیلات کشور تعیین شود.

سید مالک حسینی با اشاره به اهمیت نخل و خرما در هویت فرهنگی و معیشت مردم جنوب کشور گفت: مدیریت نخیلات امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند تحول ساختاری و بازنگری اساسی است.

وی با بیان اینکه دغدغه مدیریت نخیلات برای او ریشه در تجربه زیست شخصی دارد، افزود: روند چند سال اخیر نشان می‌دهد اگر شیوه فعلی مدیریت نخلستان‌ها تغییر نکند، در ۱۰ تا ۱۵ سال آینده بخش بزرگی از نخیلات کشور که به شکل سنتی اداره می‌شود یا از بین می‌رود یا به حال خود رها می‌شود، زیرا نسل جدید نخلداران دیگر انگیزه و توان لازم برای اداره نخلستان‌ها را ندارند.

معاون وزیر تعاون با مروری بر تحولات تاریخی کشاورزی افزود: پس از اصلاحات ارضی و از بین رفتن مالکیت‌های بزرگ و تبدیل آن به خرده مالکیت‌ها، توجیه اقتصادی و شیوه مدیریت یکپارچه با کنترل هزینه‌های غیرضروری در بخش کشاورزی تضعیف شد امروز مالکانی داریم که هرکدام تنها چند ۱۰ نخل در اختیار دارند؛ طبیعی است که برای چنین مقیاسی نه اصلاح الگوی آبیاری صرفه دارد و نه روش‌های علمی مدیریت قابل اجرا است.

حسینی راهکار اصلی را در تشکیل تعاونی‌های فراگیر بزرگ دانست و ادامه داد: بوشهر به‌عنوان پایلوت تحول ساختاری در مدیریت نخیلات کشور تعیین می‌شود و در این راستا باید نخلداران خرد در قالب تعاونی‌های فراگیر سازمان یابند تا هر نخلدار با میزان دارایی خود سهامدار شرکت‌های تعاونی شود در این مدل، مدیریت کلان و راهبری اقتصادی نخلستان‌ها به عهده شرکت تعاونی قرار می‌گیرد و نخلدار می‌تواند همچنان در کار اجرایی مشارکت داشته باشد. این ساختار ضمن حفظ مالکیت اعضا، باعث ایجاد انسجام مدیریتی و افزایش بهره‌وری اقتصادی می‌شود.

وی با تأکید بر لزوم بهره‌گیری از شرکت‌های تخصصی در اجرای طرح‌های آبیاری نوین و اصلاح تغذیه نخل‌ها خاطرنشان کرد: شرکت‌های مجری می‌توانند تمام فرآیند کاشت، داشت و برداشت را به‌صورت پیمان مدیریت و یا مدیریت عملیات تخصصی حفظ، نگهداری و بهره‌برداری اجرا کنند؛ به این معنا که هزینه‌های اجرایی را پس از فروش محصول از محل درآمد نخلستان برداشت کرده و سود حاصل را میان نخلداران توزیع کنند.

معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون همچنین با اشاره به ظرفیت نوآورانه نخیلات افزود: نخل به دلیل عمر طولانی و پایداری، حتی قابلیت به‌عنوان دارایی پایدار و سرمایه‌گذاری نوین را دارد. باید به‌تدریج از مدل‌های سنتی فاصله بگیریم و با نگاه اقتصادی، فناورانه و دانش‌بنیان وارد این حوزه شویم.

وی با قدردانی از نگاه توسعه‌گرای استاندار بوشهر پیشنهاد کرد که این استان به عنوان پایلوت اجرای مدل جدید مدیریت نخیلات انتخاب شود تا الگوی آن در سایر مناطق خرماخیز کشور توسعه یابد.

وی با تشکر از برگزارکنندگان همایش ملی خرما در بوشهر، از همراهی اتاق بازرگانی، انجمن خرما ایران، استانداری بوشهر و دیگر نهادهای همکار قدردانی کرد و افزود: امیدوارم این نشست‌ها به‌صورت مسئله‌محور تداوم داشته باشد و هر سال یک گره از مشکلات نخلداران و فعالان خوشه خرما باز شود.