تلاشی برای رسیدن به پایداری شبکه انرژی در سرمای امسال

بامداد جنوب: ناترازی انرژی، یکی از موضوعات چالش‌برانگیزی است که کشور در چند سال اخیر به‌دلیل ضعف در سیاستگذاری جامع انرژی و پیش‌بینی‌های نادرست و نبود برنامه مدون و کارشناسی‌شده برای کنترل و ایجاد تعادل در مصرف انرژی،  با آن مواجه شده است به‌ویژه در مصرف انرژی‌هایی چون برق و گاز در فصل‌های گرم و سرد سال.

 آنچه در تعریف ناترازی انرژی آمده است: «ناترازی انرژی» به معنای نبود تعادل بین تولید و مصرف است، بدان معنا که حجم تولید هرگونه حامل انرژی، پاسخگوی مقدار مصرف در کشور نباشد.» به عقیده برخی از کارشناسان حوزه انرژی، ناکارآمدی و بازده پایین انرژی در بخش‌های مختلف، عامل مهمی در بهم‌ریختگی تعادل انرژی در سال‌های اخیر بوده است. این در حالی است که وزارتخانه‌های نفت، نیرو و سازمان برنامه و بودجه باید برنامه جامعی برای انرژی در بخش تقاضا و عرضه لحاظ می‌کردند و آن را پیش می‌بردند تا کشور با این مشکلات مواجه نشود.

البته از سال گذشته تلاش‌هایی برای تحرک‌بخشی و ایجاد تعادل در حوزه انرژی صورت گرفته که برخی از آن‌ها عبارتند از: اجرای طرح‌های بهینه‌سازی مصرف مانند اصلاح و بهسازی موتورخانه‌ها، تعویض بخاری‌های کم‌مصرف به جای پرمصرف، فرهنگ‌سازی در مدارس با اجرای طرح همیار گاز، هوشمندسازی کنتورهای گاز، راه‌اندازی بازار بهینه‌سازی انرژی و محیط‌زیست در بورس و… اما این تلاش‌ها همچنان اثرگذاری لازم را که باید نداشتند و این‌گونه شد که به‌دلیل افزایش ۲۰ درصدی مصرف گاز در بخش خانگی از پاییز سال گذشته ناترازی انرژی در کشور شدت گرفت و آن را به بحران نزدیک ساخت.

طبیعتا در چنین شرایطی ایجادکردن ظرفیت مناسب به فراخور نیاز جامعه در گروی نیازسنجی و برنامه‌ریزی دقیق است. با توجه به رشد نرخ جمعیت و توسعه روزافزون صنایع و به دنبال آن نیاز به منابع جدید انرژی بایستی گام‌های جدی برای نیل به اهداف پیش‌بینی شده در خصوص هم‌ترازی انرژی برداشته شود.

شوربختانه به دلیل مشکلات کلانی که در این راه وجود دارد، بسیاری از این پیش‌بینی‌ها محقق نشده است. مشکلاتی از قبیل تحریم‌های ظالمانه، کاهش منابع آب، تجهیزات نیروگاهی مستهلک با راندمان‌های بسیار پایین و عمدتا خارج از رده و همچنین در اختیار نبودن تکنولوژی روز مورد استفاده در صنایع نیروگاهی و… از دلایل اصلی ناترازی‌های موجود در حوزه انرژی است.

بدیهی است به‌دلیل وابستگی ۷۲ درصدی سبد انرژی کشور به گاز، همواره این سوخت طبیعی نقش تعیین‌کننده‌ای در تامین انرژی کشور ایفا می‌کند. طبق آمارهای اعلام شده از سوی مجتمع گاز پارس جنوبی، بیش از ۷۴ درصد از گاز تولیدی کشور در میدان گازی پارس جنوبی تولید می‌شود. در مجموع روزانه ۸۶۵ میلیون مترمکعب گاز در ایران تولید می‌شود که نزدیک به ۶۰۰ میلیون متر مکعب آن (معادل تولید روزانه سه میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه نفت خام) فقط از طریق ۱۳ پالایشگاه گازی در قالب ۲۲ فاز در پارس جنوبی در روز به تولید می‌رسد.

در این میان، پالایشگاه سوم پارس جنوبی که نقش حیاتی در تامین گاز طبیعی و فراورده‌های نفتی و گازی کشور ایفا می‌کند و به عنوان یکی از بزرگ‌ترین واحدهای پالایشگاهی پارس جنوبی، مسوولیت فرآورش گاز طبیعی و تولید محصولات جانبی نظیر میعانات گازی، گوگرد، پروپان، بوتان و اتان را بر عهده دارد، وارد فاز تعمیرات شده است. این پالایشگاه با تأمین گاز طبیعی مورد نیاز کشور، سهم بسزایی در پایداری شبکه انرژی و جلوگیری از کمبود گاز در فصول سرد سال دارد.

در این راستا، مدیر پالایشگاه سوم پارس جنوبی با اعلام آغاز تعمیرات اساسی این پالایشگاه از بیستم تیرماه جاری گفت: تعمیرات اساسی پالایشگاه سوم پارس جنوبی با آمادگی کامل تیم‌های فنی و پشتیبانی و با هدف تضمین تولید پایدار و حداکثری در فصل سرد سال آغاز شده و طبق برنامه، این دوره از تعمیرات به مدت ۲۸ روز ادامه خواهد داشت.

محمدشفیع موذنی با اشاره به اینکه پالایشگاه سوم به‌عنوان یکی از ارکان اصلی تأمین گاز کشور، نقش حیاتی در پایداری شبکه سراسری ایفا می‌کند، افزود: این تعمیرات با هدف رفع مشکلات عملیاتی، ارتقاء سطح آمادگی و تضمین صحت عملکرد صحیح تجهیزات، انجام می‌شود.

وی با بیان اینکه در طول ۲۸ روز، ۷۲۶ دستور کار اصلاحی و ۵۷۷ دستور کار پیشگیرانه اجرا می‌شود، تصریح کرد:  تعویض غربال‌های مولکولی سه ردیف گازی که نقشی کلیدی در فرایند پالایش گاز و تولید محصولات جانبی مانند ال‌پی‌جی و اتان دارند، از جمله اقدام‌های شاخص در تعمیرات اساسی پالایشگاه سوم است که با هدف بهبود کیفیت گاز تولیدی، افزایش بازدهی محصولات جانبی و جلوگیری از آسیب به تجهیزات انجام می‌شود.

مدیر پالایشگاه سوم پارس جنوبی یادآور شد: امیدوارم با تلاش و همدلی تمامی کارکنان و متخصصان، این تعمیرات با ایمنی کامل و در موعد مقرر به پایان برسد و پالایشگاه سوم با آمادگی کامل به چرخه تولید بازگردد.

در ادامه این گزارش باید یادآوری شود که پالایشگاه سوم پارس جنوبی در بخش‌هایی مختلفی چون تصفیه و شیرین‌سازی گاز با ظرفیت ۲ میلیارد فوت مکعب در روز، نم و مرکاپتان‌زدایی و تقلیل نقطه شبنم با ۵۶ هزار متر مکعبر در روز، تثبیت میعانات گازی با ۸۰ هزار بشکه در روز، بازیافت گوگرد با ۴۰۰ تن در روز، تفکیک گاز از میعانات گازی با ۵۶ هزار و ۶۰۰ متر مکعب در روز، خطوط نفت و گاز با طول ۲۱۰ کیلومتر، گاز مایع (LPG)با تولید سه هزار و ۲۰۰ تن در روز و استحصال اتان و مایعات گازی با تولید دو هزار و ۶۰۰ متر مکعب فعالیت می‌کند. این پالایشگاه که در فاز ۴ و ۵ پارس جنوبی واقع شده، در تامین خوراک به‌ویژه اتان موردنیاز بخشی از پتروشیمی‌های مستقر در منطقه پارس سهم بسزایی ایفا می‌کند.

این پالایشگاه از پالایشگاه‌های زیرمجموعه مجتمع پالایشگاهی گاز پارس جنوبی به شمار می‌رود که عملیات توسعه آن در مرداد ۱۳۷۹ به کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های ENI، پتروپارس و نیکو واگذار شد. طراحی، نصب و راه‌اندازی این پالایشگاه با مدیریت شرکت نفت و گاز پارس به‌صورتEPC به شرکت ENI ایتالیا و شرکت پتروپارس واگذار شد. کلیه واحدهای این پالایشگاه در سال ۸۳ به‌طور کامل راه‌اندازی و در ۲۷ فروردین سال ۱۳۸۴ افتتاح شد و از آن سال تاکنون فعالانه و به صورت صعودی به تولید اتان، پروپان، متان، گوگرد و… می‌پردازد. پیش‌بینی می‌شود با پایان تعمیرات این پالایشگاه در تابستان امسال، در پایداری شبکه انرژی و جلوگیری از کمبود گاز در فصول سرد نقش کلیدی و مهمی را ایفا کند و تا حدودی از بحران ناترازی انرژی در سال جاری بکاهد.