هر رفتار ما، آیینه‌ای از شهر ما

چه چیزی یک شهر را «شهر» می‌کند؟ بناهای تاریخی‌اش؟ خیابان‌هایش؟ یا مردمانی که با رفتارشان روح شهر را زنده می‌کنند؟ هویت هر شهر در آینه رفتار شهروندانش شکل می‌گیرد. هر قدم، هر لبخند و حتی هر انتخاب ساده ما، داستانی از شهرمان می‌سازد که در ذهن دیگران حک می‌شود.

در بوشهر، وقتی در خیابان نادر رانندگی می‌کنید، گرمای جنوب و صبوری مردمانش در رفتار رانندگان پیداست. در برازجان، قلب تپنده دشتستان، بازارهای شلوغ و کوچه‌های پرجنب‌وجوش، روایتگر استقامت و مهمان‌نوازی‌اند. در دیر و کنگان، نسیم خلیج‌فارس و فرهنگ دریانوردی، هویت شهر را شکل می‌دهد. در ایام عید، وقتی بیش از دو میلیون گردشگر (بر اساس آمار سازمان گردشگری استان بوشهر در سال ۱۴۰۳) به این خطه سفر می‌کنند، رفتار ما، از یک لبخند به مسافری غریبه تا رعایت حق‌تقدم در خیابان، تصویری ماندگار از بوشهر، برازجان و دیگر شهرهای استان در ذهن گردشگران می‌سازد.

رفتارهای شهری ما نه‌تنها احساسی، بلکه از منظر علمی نیز قابل‌بررسی‌اند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۱ در ژاپن نشان داد که ۷۸ درصد رانندگان در تقاطع‌های بدون چراغ راهنمایی، به‌صورت خودجوش حق‌تقدم را رعایت می‌کنند، نتیجه‌ای که به کاهش ۳۰ درصدی حوادث ترافیکی منجر شد؛ اما چند روز پیش در برازجان، در چهارراهی که چراغ راهنمایی خاموش بود، بسیاری از رانندگان به‌جای همکاری، بر حق خود پافشاری کردند و ترافیک را پیچیده‌تر ساختند. این رفتار نشان‌دهنده نیاز به تقویت فرهنگ شهروندی در استان ماست.

شهرسازی نیز در این میان نقشی کلیدی دارد. خیابان‌های عریض تهران برای سرعت طراحی شده‌اند، اما پیاده‌روهای سنگفرش شیراز یا چهارباغ اصفهان برای تأمل و گفت‌وگو. در بوشهر و برازجان، فضاهای عمومی مثل پارک‌های ساحلی یا بازارهای سنتی (که در برازجان ۴۰ درصد فضاهای عمومی را تشکیل می‌دهند) می‌توانند با بهبود طراحی، فرهنگ پیاده‌روی و تعامل اجتماعی را تقویت کنند. این تغییرات نه‌تنها شهر را برای ۱.۲ میلیون ساکن استان دل‌پذیرتر می‌کند، بلکه جاذبه‌ای برای گردشگران است.

اخیراً در پارک جنگلی منابع برازجان، حجم انبوه زباله‌های پلاستیکی توجهم را جلب کرد. بر اساس گزارش شهرداری برازجان در سال ۱۴۰۲، روزانه حدود ۱۵۰ تن زباله در این شهر تولید می‌شود که بخش قابل‌توجهی از آن در فضاهای عمومی رها می‌شود. این وضعیت نه‌تنها زیبایی شهر را خدشه‌دار می‌کند، بلکه سلامت ۱.۲ میلیون ساکن استان و گردشگران را به خطر می‌اندازد. اگر هر شهروند تنها یک کیسه زباله را از پارک‌ها یا سواحل جمع‌آوری کند، می‌توانیم سالانه بیش از ۵۰ هزار تن زباله را از طبیعت استان حذف کنیم.

هر شهروند بوشهری، برازجانی، دیری، یا کنگانی، سفیری برای شهرش است. بیایید با رعایت قوانین، حفظ پاکیزگی و مشارکت در فعالیت‌های محلی مثل پاک‌سازی سواحل، پارک‌ها و بازارها، روایتی از استان‌مان بسازیم که آیندگان به آن افتخار کنند. از امروز، یک اقدام ساده انجام دهیم: زباله‌ای را از خیابان یا پارک محله‌مان برداریم و به دیگران نشان دهیم که شهر پاک، از رفتار ما آغاز می‌شود.