افزایش بهره‌وری و ایمنی با هوش مصنوعی در بوشهر

استان بوشهر با میدان‌های گازی عظیم و تأسیسات نفتی‌اش، نقشی کلیدی در اقتصاد ملی ایران ایفا می‌کند؛ اما این صنایع با مشکلاتی چون هزینه‌های بالای استخراج، فرسودگی تجهیزات، خطرات ایمنی و تأثیرات زیست‌محیطی مواجه‌اند. حل این چالش‌ها بدون استفاده از فناوری‌های نوین، دشوار و پرهزینه خواهد بود. اینجاست که هوش مصنوعی می‌تواند تفاوتی اساسی ایجاد کند.

امروزه الگوریتم‌های یادگیری ماشین قادرند داده‌های پیچیده تجهیزات صنعتی را تحلیل کنند. در صنعت نفت و گاز، این یعنی پیش‌بینی خرابی‌ها پیش از وقوع، کاهش زمان ازکارافتادگی و صرفه‌جویی در هزینه‌های تعمیر. به‌جای اینکه یک حادثه باعث توقف تولید شود، سیستم‌های هوشمند با هشدارهای دقیق امکان اقدام پیشگیرانه را فراهم می‌کنند.

علاوه بر این، ایمنی کارکنان از مهم‌ترین دغدغه‌هاست. در سکوهای نفتی و پالایشگاه‌ها می‌توان از دوربین‌های مجهز به بینایی ماشین برای پایش لحظه‌ای محیط کار استفاده کرد؛ این سیستم‌ها قادرند خطرات احتمالی مانند نشت گاز یا آتش‌سوزی را زودتر تشخیص دهند و جان انسان‌ها را نجات دهند.

هوش مصنوعی همچنین می‌تواند مصرف انرژی را بهینه کند. الگوریتم‌ها با بررسی داده‌های لحظه‌ای، بهترین حالت عملکرد تجهیزات را پیشنهاد می‌دهند و این موضوع هم به سود اقتصادی شرکت‌هاست و هم به کاهش آلاینده‌ها کمک می‌کند.

کاربرد دیگر، استفاده از پهپادهای هوشمند برای بازرسی خطوط لوله و تجهیزات است. به‌جای اعزام نیروهای انسانی به مناطق خطرناک، پهپادها می‌توانند تصاویر و داده‌ها را ارسال و نرم‌افزارهای هوشمند آن‌ها را تحلیل کنند.

پیشنهاد من این است که «سامانه پایش هوشمند تجهیزات انرژی» در فازهای پارس جنوبی به‌طور آزمایشی راه‌اندازی شود. این سامانه می‌تواند الگویی ملی برای سایر استان‌های نفت‌خیز باشد و بوشهر را به پیشگام هوشمندسازی صنعت انرژی کشور تبدیل کند.

هوش مصنوعی برای صنعت نفت و گاز بوشهر نه یک انتخاب لوکس، بلکه ضرورتی برای حفظ جایگاه استان در اقتصاد ملی است. با بهره‌گیری درست از این فناوری، می‌توان ایمنی را افزایش داد، هزینه‌ها را کاهش داد و بهره‌وری را به سطحی رساند که بوشهر به الگویی در مدیریت هوشمند انرژی در منطقه بدل شود.

*عضو ستاد توسعه فناوری و کاربرد هوش مصنوعی استان بوشهر