هوش مصنوعی و آینده استان بوشهر

استان بوشهر، استانی با ظرفیت‌های گسترده در حوزه دریا، انرژی، تجارت و فرهنگ است؛ اما آنچه می‌تواند این ظرفیت‌ها را در دهه آینده به نقطه اثرگذاری واقعی بر زندگی مردم تبدیل کند، ورود هوش مصنوعی به ساختار توسعه‌ای استان است. امروز در جهان، هوش مصنوعی نه یک فناوری تجملی بلکه ضرورتی برای بقا و پیشرفت کشورها و مناطق است. همان‌طور که انقلاب صنعتی مسیر جوامع را تغییر داد، هوش مصنوعی نیز می‌تواند استان بوشهر را به الگویی ملی در توسعه هوشمند تبدیل کند.

در این سلسله یادداشت‌ها تلاش می‌کنم نشان دهم که چگونه می‌توان با بهره‌گیری درست از هوش مصنوعی، مشکلات مردم استان را کاهش داد، بهره‌وری صنایع و نهادها را بالا برد و آینده‌ای متفاوت برای نسل جوان رقم زد.

اولین گام در این مسیر، آموزش و پرورش است. چرا؟ چون بدون پرورش نسلی آگاه و توانمند در کار با فناوری‌های نوین، هر سرمایه‌گذاری دیگر محکوم به شکست است. در مدارس استان بوشهر، همانند دیگر نقاط کشور، هنوز شیوه‌های سنتی آموزش غالب است؛ اما می‌توان با ورود هوش مصنوعی، مسیر یادگیری را شخصی‌سازی کرد؛ یعنی هر دانش‌آموز بر اساس توانایی و علاقه‌اش آموزش ببیند. این کار باعث می‌شود افت تحصیلی کاهش یابد و استعدادهای واقعی کشف شوند.

تصور کنید سامانه‌ای هوشمند در مدارس بوشهر فعال شود که نقاط ضعف و قوت هر دانش‌آموز را تشخیص دهد، تکالیف مناسب پیشنهاد کند و حتی مشاوره شغلی آینده را بر اساس داده‌های واقعی ارائه دهد. چنین تحولی می‌تواند فاصله میان آموزش رسمی و نیازهای بازار کار استان را پر کند.

هوش مصنوعی در آموزش همچنین می‌تواند به معلمان کمک کند. امروزه یکی از مشکلات جدی نظام آموزشی، فشار زیاد بر معلمان برای مدیریت کلاس‌هاست. با ابزارهای هوش مصنوعی، می‌توان بخش بزرگی از کارهای تکراری (تصحیح آزمون، طراحی تمرین، تحلیل عملکرد دانش‌آموزان) را خودکار کرد و وقت معلم را برای آموزش عمیق‌تر و خلاقانه آزاد گذاشت.

از سوی دیگر، بوشهر با ظرفیت فرهنگی و تاریخی غنی خود می‌تواند پیشگام در تولید محتوای آموزشی بومی با کمک هوش مصنوعی باشد. محتوایی که علاوه بر انتقال دانش جهانی، هویت محلی و ریشه‌های فرهنگی استان را نیز تقویت کند.

پیشنهاد من این است که «طرح پایلوت مدارس هوشمند بوشهر» در چند مدرسه ابتدایی و متوسطه استان آغاز شود. در این طرح، یک سامانه هوش مصنوعی برای شخصی‌سازی آموزش و تحلیل عملکرد دانش‌آموزان پیاده‌سازی می‌شود. نتایج آن می‌تواند الگویی برای گسترش در کل استان و حتی کشور باشد.

آموزش و پرورش هوشمند، نقطه شروعی است که می‌تواند همه حوزه‌های دیگر – از صنعت گرفته تا بندر و گمرک – را متحول کند. اگر نسل آینده استان بوشهر به درستی آموزش ببیند، آماده خواهد بود که پرچمدار استفاده از هوش مصنوعی در ایران شود.

عضو ستاد توسعه فناوری و کاربرد هوش مصنوعی استان بوشهر