پارس جنوبی، پیشران جهش صنعت پتروشیمی ایران

بامداد جنوب: صنعت پتروشیمی از جمله صنایعی است که در اقتصاد ایران، در شرایط بحرانی کنونی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این صنعت با تأمین ارز، اشتغال‌زایی، توسعه صنایع پایین‌دستی و کمک به پایداری اقتصادی، نقش حیاتی در بهبود شرایط اقتصادی کشور ایفا می‌کند. با این حال، چالش‌هایی مانند نوسانات ارزی، تحریم‌ها و مشکلات تأمین انرژی، نیازمند توجه و مدیریت هوشمندانه است تا این صنعت بتواند به پتانسیل کامل خود دست یابد.

ولی با وجود همه این‌ها، در شرایط بحرانی که تحریم‌ها و جنگ ۱۲ روزه تحمیلی اسرائیل علیه ایران بر کشور حاکم کرده، صنعت پتروشیمی به سهم خود در تحرک‌بخشی اقتصاد کشور نقش سازنده‌ای را ایفا کرده است. از همین رو، این صنعت در ایران که از سال ۱۳۳۰ پدید آمده، مسیر صعودی را طی کرده و در نقاط مستعد کشور به‌ویژه در منطقه پارس جنوبی بزرگ و بزرگ‌تر شده است، به‌ویژه در سال‌های اخیر با توسعه صنایع پایین‌دستی با پیشرفت چشمگیری مواجه شده است. طبق اعلام مدیر طرح‌های شرکت ملی صنایع پتروشیمی تا پایان امسال نیز ۱۹ طرح‌ پتروشیمی جدید دیگر به این صنعت اضافه می‌شود که این طرح‌ها شامل ۱۵ طرح تولیدی و چهار طرح تامین خوراک می‌شود.

احمد جلیلیان‌فرد درباره مقدار افزایش ظرفیت صنعت پتروشیمی ایران با افتتاح ۱۹ طرح پتروشیمی اعلام کرد: این طرح‌های پتروشیمی همسو با تکمیل زنجیره ارزش و تأمین خوراک اجرا شده‌اند و فقط یک طرح پتروشیمی آپادانا در میان این طرح‌ها بر پایه گاز است که با بهره‌برداری از این طرح‌ها، ظرفیت صنعت ۱۰ میلیون تن در سال افزایش می‌یابد.

وی با تأکید بر اینکه از ابتدای امسال افتتاح یک یا بیش از یک طرح در هر ماه برای سال ۱۴۰۴ برنامه‌ریزی شده است، تصریح کرد: هم‌اکنون پنج طرح شامل فاز اول جمع‌آوری گازهای مشعل شرق کارون، پتروپالایش دهلران، پلی‌استایرن کیمیا صنایع پترو انتخاب اصفهان، پلی‌استایرن کیمیا صنایع دالاهو و آپادانا خلیج فارس به تولید تجاری رسیده‌اند، اما هنوز به‌طور رسمی افتتاح نشده‌اند.

به گفته مدیر طرح‌های شرکت ملی صنایع پتروشیمی، فاز اول جمع‌آوری گازهای همراه مشعل شرق کارون با جمع‌آوری حدود ۲.۷ میلیون مترمکعب در روز گازهای مشعل به‌منظور افزایش خوراک پالایشگاه گاز بیدبلند خلیج فارس و کاهش آلودگی ناشی از خاموش شدن ۱۰ مشعل؛ پتروشیمی آپادانا خلیج فارس با ظرفیت سالانه یک میلیون و ۶۵۰ هزار تن متانول؛ پتروشیمی کیمیا صنایع پترو انتخاب اصفهان با ظرفیت تولید سالانه ۵۰ هزار تن پلی‌استایرن معمولی؛ پتروشیمی کیمیا صنایع دالاهو با هدف تولید سالانه ۱۲۰ هزار تن پلی‌استایرن معمولی و مقاوم؛ پتروشیمی آرمان سپاهان با هدف تولید سالانه ۳۳ هزار تن ایزوپروپیل الکل به‌عنوان محصول تولید بار اول از جمله طرح‌هایی هستند که در تا پایان امسال به بهره‌برداری خواهند رسید.

جلیلیان‌فرد ادامه داد: پتروپالایش دهلران به‌منظور تولید سالانه ۱۰۵۵ هزارتن +C۲؛ پتروشیمی ارغوان گستر ایلام با تولید سالانه ۱۵۰ هزار تن پلی‌پروپیلن؛ جمع‌آوری گازهای مشعل مارون برای افزایش خوراک بازیابی اتان پتروشیمی مارون، همچنین بهسوزی ۲۴ مشعل در اطراف شهر اهواز به‌منظور کاهش آلودگی و تولید سالانه ۵۳۵ هزار تن C۲+؛ طرح هایکو پتروشیمی کارون با هدف تحقق تولید پایدار و خودکفایی در تأمین خوراک؛ واحد اوره پتروشیمی هنگام برای تولید ۱۰۷۵ هزار تن در سال اوره گرانولی؛ واحد الفین پتروشیمی کنگان با هدف تولید  هزار تن در سال اتیلن و ۸۹ هزار تن در سال برش C۳ به‌عنوان محصول جانبی اتیلن دیگر پروژه‌های مهم صنعت پتروشیمی ایران هستند که تا پایان سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری خواهند رسید.

به گفته وی، همچنین الفین پتروشیمی بوشهر با تولید ۱۰۹۰ هزار تن در سال اتیلن؛ منو اتیلن گلایکول پتروشیمی بوشهر با تولید ۵۵۴ هزار تن در سال محصول MEG؛ پلی‌اتیلن سنگین کنگان با تولید ۳۰۰ هزار تن پلی‌اتیلن سنگین؛ فاز دوم پالایشگاه گاز هویزه خلیج فارس با تولید ۱۳۰۰ هزار تن در سال +C۲ و افزایش خوراک شرکت پتروشیمی بندر امام؛ اتیلن اکساید خالص پتروشیمی مارون با تولید سالانه ۴۵ هزار تن اتیلن اکساید خالص برای تأمین خوراک واحد اتوکسیلات طرح پتروناد آسیا؛ پتروشیمی صدف عسلویه با تولید ۱۳۶ هزار تن در سال ESBR؛ اتوکسیلات پارک شیمیایی پتروناد با تولید ۸۰ هزار تن در سال اتوکسیلات به‌عنوان ماده اولیه صنایع دارویی و بهداشتی و طرح PDH سلمان فارسی به‌منظور تولید ۴۵۰ هزار تن در سال پروپیلن نیز تا پایان امسال به بهره‌برداری خواهند رسید.

جلیلیان‌فرد تاکید کرد: همچنین دو توربین گازی با ظرفیت مجموع ۳۶۶ مگاوات در منطقه مکران و عسلویه از سوی شرکت پتروشیمی توسعه نگین مکران و شرکت دماوند انرژی عسلویه اجرا شده است که ان‌شاءالله تا اواسط شهریور به بهره‌برداری می‌رسند. افزون بر این، واحد تولید آب به روش اسمز معکوس با ظرفیت کلی ۲۰۸۳ مترمکعب در ساعت در حال اجراست که از این مقدار ۸۳۳ مترمکعب در ساعت بهره‌برداری شده، ۴۱۶ مترمکعب تا ۲۰ روز آینده بهره‌برداری می‌شود و بقیه تا مهر بهره‌برداری می‌شوند.

توسعه این صنعت در کشور به‌ویژه منطقه پارس جنوبی می‌تواند برای اقتصاد ایران بازدهی و آورده‌های مطلوبی را به همراه داشته باشد، زیرا همان‌طور که حسن عباس‌زاده، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی پیش از این اشاره کرده، صنعت پتروشیمی، به‌عنوان یکی از ستون‌های اصلی زنجیره ارزش نفت و گاز، نقش بی‌بدیلی در خلق ارزش افزوده و کاهش وابستگی به صادرات خام ایفا می‌کند. توسعه این صنعت، افزون بر تأمین نیازهای داخلی در بخش‌های مختلف صنعتی و تولیدی، نقشی کلیدی در توسعه صادرات غیرنفتی و ایجاد تعادل در تراز تجاری کشور داشته است.