قصه یک راه بی‌پایان در قلب استان

بامداد جنوب – داود علیزاده

بزرگراه اهرم – برازجان از جمله مهم‌ترین پروژه‌های زیرساختی استان بوشهر است که در سال‌های اخیر، همواره کانون توجه رسانه‌ها و افکار عمومی بوده است. این محور مواصلاتی، نه‌فقط نقشی حیاتی در اتصال مناطق جنوبی استان به مرکز آن و تسهیل دستیابی ساکنان نقاط مختلف ایفا می‌کند، بلکه به‌عنوان قسمتی از کریدور بزرگراهی جنوب کشور، زمینه‌ساز پیوند بوشهر با استان فارس و بسیاری از زیرساخت‌های تجاری و ترانزیتی جنوب ایران است. اهمیت این طرح عمرانی، هم در ابعاد اقتصادی و هم در افزایش ایمنی تردد، کاهش تصادفات و جلوگیری از اتلاف جان و مال مردم منطقه نهفته است.

محور قدیمی برازجان-اهرم سال‌ها محل ترددها و حمل‌ونقل پرتردد اما با عرض کم و نقاط حادثه‌خیز زیاد بود. تصادفات مرگبار در این جاده، یکی از دغدغه‌های مهم اهالی و مقامات استان محسوب می‌شد و همین امر لزوم احداث محوری دوبانده و ایمن‌تر را به یک ضرورت تبدیل کرد. هدف اولیه احداث بزرگراه اهرم-برازجان، حذف تیر خلاص بر حوادث خونین جاده‌ای، کوتاه کردن زمان سفر، تسهیل و تسریع حمل‌ونقل بار و مسافر، افزایش ظرفیت ترانزیتی منطقه، رونق تجارت و کمک به توسعه متوازن جنوب استان بوده است. به همین دلیل، بسیاری معتقدند با تکمیل این پروژه نه‌تنها ایمنی مردم به مقدار محسوسی ارتقا خواهد یافت بلکه رونق اقتصادی چشمگیری هم نصیب منطقه می‌شود.

عملیات اجرای پروژه به اوایل دهه ۱۳۹۰ بازمی‌گردد؛ اما روند اجرا همواره با فراز و نشیب و توقف‌های متعدد همراه بوده است. کل مسیر طراحی‌شده حدود ۵۳ کیلومتر است که قرار بود در چند فاز و با اولویت‌بندی نقاط بحرانی به بهره‌برداری برسد. بااین‌وجود، مشکلاتی نظیر کمبود اعتبار، مسائل مربوط به تملک اراضی و معارضین محلی، نبود یا تخصیص ناکافی قیر و مصالح عمرانی، عدم تکمیل زیرساخت مهمی چون پل‌ها و همین‌طور تصمیم‌گیری‌های مقطعی باعث شد پروژه در بسیاری مقاطع، یا به‌کندی پیش برود یا حتی کاملاً متوقف شود و در سال‌های اخیر بارها مردم این دیار به‌جای بهره‌برداری از این مسیر شاهد آیین‌های افتتاح قطعاتی از این مسیر بودند و مسوولان وقت برای بزرگنمایی دستاورد خود برای افتتاح جاده از واحدهای اندازه‌گیری متر به‌جای کیلومتر و کیلوگرم برای پخش آسفالت استفاده کردند که در نوبه خود قابل‌توجه است. با این متر و مقیاس‌ها بود که پس از گذشت ۱۳ سال همچنان این جاده به پایان نرسیده است.

باید در نظر داشت که طی یکی دو سال اخیر، برخی قطعات این محور به مرحله بهره‌برداری رسیده‌اند. از جمله، در دهه فجر ۱۴۰۳ بخش کمربندی برازجان به طول تقریبی ۴.۷ کیلومتر و همچنین ۵.۷ کیلومتر از مسیر اهرم-برازجان افتتاح شدند. افزون بر این‌ها، ۵ کیلومتر از مسیر بین بنداروز و تقاطع ورودی برازجان زیر بار ترافیک رفته است. در مجموع، تاکنون بیش از ۲۰ کیلومتر از این پروژه به بهره‌برداری کامل رسیده است که البته همچنان فاصله زیادی با اتمام کل محور دارد.

درعین‌حال، بخش قابل توجهی از مسیر درگیر مشکلات اجرایی و نیمه‌تمام باقی‌مانده است. به‌طور مشخص، در محدوده روستای اشکالی تا ابوالفیروز (حدود ۲۲ کیلومتر)، بخش‌هایی که بعضاً شامل روستاهای سمل شمالی و جنوبی است، به علت عدم احداث پل‌های مورد نیاز، مسیر کامل نشده و عملاً به‌صورت ناقص به بهره‌برداری رسیده است. در دشتستان (از ابوالفیروز تا نزدیک حسن‌آباد) فقط زیرسازی اولیه صورت گرفته و پیشرفت خاصی دیده نمی‌شود؛ از ابتدا تا انتهای روستای حسن‌آباد تا بنداروز هیچ‌گونه عملیات اجرایی انجام نشده و کار عملاً رها شده است. در محدوده تنگستان هم، از اهرم تا روستای بعد از اشکالی، صرفاً برخی اقدامات محدود و جزیی زیرسازی طی چند سال گذشته صورت گرفته و سپس قطع شده است.

موانعی مانند کمبود بودجه، دشواری تملک اراضی، معارضات و کمبود مصالح و قیر، همچنان پیش‌پای تکمیل این پروژه قرار دارد. بااین‌حال، مسئولان استانی و راه و شهرسازی بارها وعده داده‌اند که این محور تا پایان سال ۱۴۰۴ یا اوایل ۱۴۰۵ تکمیل خواهد شد و حال باید به انتظار نشست و دید در موعد مقرر این مسیر ۱۳ ساله به پایان خواهد رسید.

در پایان باید تأکید کرد که بزرگراه اهرم-برازجان نه‌تنها یک طرح عمرانی، بلکه شریان حیاتی توسعه، ایمنی و رفاه مردم جنوب بوشهر است و تکمیل آن، تحولات مثبت فراوانی برای این منطقه به ارمغان خواهد آورد. امیدواری مردم برای بهره‌برداری نهایی، نشان از اهمیت بالای این پروژه برای آینده استان دارد.