پتروشیمی نوری؛ الگویی نوین در بهره‌وری و ایمنی صنعت پتروشیمی

بامداد جنوب: پتروشیمی نوری، یکی از بازیگران اصلی زنجیره آروماتیک کشور در قلب پارس جنوبی، امسال در حالی وارد دوره‌ای تازه از فعالیت‌های تولیدی و فناورانه شده است که شاخص‌های عملکرد آن چهره‌ای روشن از آینده این مجتمع به‌عنوان یکی از شرکت‌های سرآمد صنعت پتروشیمی ایران ترسیم می‌کند. جهش ۳۸ درصدی درآمد عملیاتی، افزایش پایدار تولید تا ۱۱۳ درصد بالاتر از ظرفیت اسمی و ثبت رشد قابل توجه در فروش داخلی و صادراتی، تنها بخشی از کارنامه هشت ماهه نخست سال ۱۴۰۴ است؛ کارنامه‌ای که به‌وضوح نشان می‌دهد نوری از یک مجتمع صرفا تولیدی گذشته و به سازمانی مبتنی بر نوآوری، مدیریت ریسک و فناوری‌های پیشرفته تبدیل شده است.

این مسیر رو به جلو، از نگاه مدیرعامل شرکت نیز حاصل یک تغییر بنیادین در نگرش مدیریتی است. غلامرضا جمشیدی با تاکید بر اینکه «نگاه ما به مجموعه PSM یک نگاه چشم‌اندازمحور است»، اعلام کرده است که نظام مدیریت ایمنی فرایند در نوری به الگویی برای بهینه‌سازی منابع، تخصیص هدفمند هزینه‌ها و حرکت به‌سمت سودآوری پایدار بدل شده است. او با اشاره به مسیر پیش روی شرکت تاکید کرده: «حرکت ما به سمت نوآوری، توسعه و اقدامات جدید در راستای حضور قدرتمند در رقابت‌های جهانی است؛ جایی که مدیریت منابع، کاهش هزینه‌های غیرضروری و افزایش بهره‌وری، جایگاه رقابتی ما را تعیین می‌کند.»

این رویکرد در عمل نیز خود را نشان داده است. افزایش تولید از سه میلیون و ۲۲۹ هزار تن به سه میلیون و ۴۲۱ هزار تن، رشد شش درصدی تولید کل، و عبور از ظرفیت اسمی، محصول نگاه سیستمی و استفاده هوشمندانه از توان شرکت‌های دانش‌بنیان، تیم‌های پژوهشی و فناوری‌های نوین پایش و تحلیل عملیات است. جمشیدی این تغییر پارادایم را بخشی از «نگاه بلندمدت نوری به پایداری خوراک، مدیریت ریسک یکپارچه و تقویت اعتماد سهامداران» توصیف کرده و تأکید دارد که «پتروشیمی نوری خود را امانتدار سرمایه سهامداران می‌داند و رقابت‌پذیری جهانی محصول مستقیماً بر ارزش‌آفرینی ما اثر دارد.»

هم‌زمان با این موفقیت‌ها، نوری در حوزه ایمنی نیز تلاش کرده تا PSM را از سطح مقررات و دستورالعمل‌ها فراتر برده و به یک فرهنگ مدیریتی تبدیل کند. در نشست تخصصی ایمنی فرایند گروه صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس، خادمیان، مدیر مدیر سلامت، ایمنی و محیط‌زیست گروه صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس، یادآور شد که با وجود پیشینه جهانی PSM، «این مدل همچنان نیازمند بلوغ و تکامل مداوم است» و تأکید کرد که نوری با رویکردی عینی و فرایندی در مسیر درست استقرار این مدل حرکت می‌کند. این نگاه، همراه با رصد دائمی خطرات و بازنگری ساختاری، از جمله عواملی است که این مجتمع را در مسیر تعالی عملیات، پایداری تولید و ارتقای تاب‌آوری انرژی قرار داده است.

امروز نوری تنها یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان مواد آروماتیک کشور نیست؛ بلکه نمونه‌ای از یک مدیریت صنعتی مبتنی بر فناوری، پژوهش، ایمنی هوشمند و چابکی عملیاتی است. در منطقه‌ای که قلب تپنده انرژی ایران است، نوری توانسته جایگاهی بسازد که بر پایه اعداد و عملکرد، و بر مبنای چشم‌اندازی روشن در حوزه فناوری‌های نوین و توسعه دانش‌بنیان استوار است؛ جایگاهی که آینده این مجتمع را در نقش یکی از شرکت‌های پیشرو صنعت پتروشیمی کشور تضمین می‌کند. همین مسیر رو به جلو و تثبیت استانداردهای نوآورانه در بخش‌های تولید، ایمنی و مدیریت دانش، امروز نه‌تنها در شاخص‌های عملیاتی این مجتمع نمود یافته، بلکه در سطح ملی نیز مورد توجه قرار گرفته و به رسمیت شناخته شده است؛ نشانه‌ای روشن از اینکه تلاش‌های نوری در حوزه PSM و تحول دیجیتال، بازتابی فراتر از مرزهای سازمانی پیدا کرده است.

در پی کسب عنوان «طرح برتر سال ۱۴۰۴» در سومین همایش مدیریت ایمنی فرایند وزارت نفت از سوی شرکت پتروشیمی نوری، محمد شریعتمداری، مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، با صدور پیامی از غلامرضا جمشیدی، مدیرعامل شرکت پتروشیمی نوری و تمامی کارکنان این شرکت تقدیر کرد.

محمد شریعتمداری با صدور پیامی کسب این عنوان را افتخاری ارزشمند برای صنعت پتروشیمی کشور و دستاوردی راهبردی برای گروه صنایع پتروشیمی خلیج فارس دانسته است. در متن این پیام آمده است:

«کسب عنوان طرح برتر سال ۱۴۰۴ در سومین همایش مدیریت ایمنی فرایند وزارت نفت افتخاری ارزشمند برای صنعت پتروشیمی کشور و دستاوردی راهبردی برای گروه صنایع پتروشیمی خلیج فارس است. این موفقیت بیش از هر چیز نتیجه عزم سازمانی، تلاش هدفمند و توان علمی و فنی کارکنان ارزشمند پتروشیمی نوری می‌باشد.»

وی ضمن تحسین طرح «از دانش تا خرد سازمانی با رویکرد هوش مصنوعی در مدیریت دانش» که پس از طی مراحل متعدد ارزیابی تخصصی و بازدیدهای میدانی به‌عنوان برترین طرح سال برگزیده شد، افزوده است: «کسب این عنوان نشان‌دهنده ظرفیت‌های ممتاز، بلوغ حرفه‌ای و مسیر روبه‌رشد پتروشیمی نوری در حوزه‌های نوآوری، ایمنی فرآیند و تحول دیجیتال است.»

مدیرعامل صنایع پتروشیمی خلیج فارس این موفقیت را نتیجه مستقیم پایبندی شرکت پتروشیمی نوری به راهبردهای کلان گروه، برنامه‌ریزی دقیق و منسجم مدیریتی و تلاش کم‌نظیر کلیه کارکنان عنوان داشته و افزوده است: «یقین دارم که این دستاورد نقطه عطفی در تحقق رویکرد توسعه‌گرا و آینده‌نگر گروه بوده و جایگاه پتروشیمی نوری را به‌عنوان یکی از شرکت‌های پیشتاز و اثرگذار گروه بیش از پیش تثبیت کرده است.»

شریعتمداری در پایان، ضمن قدردانی از زحمات ارزشمند مدیرعامل شرکت پتروشیمی نوری و کلیه کارکنان پرتلاش آن، تأکید کرده است که گروه صنایع پتروشیمی خلیج فارس با تمام توان از تداوم مسیر توسعه‌ای پتروشیمی نوری در حوزه‌های ایمنی، هوشمندسازی و ارتقای سامانه‌های PSM حمایت خواهد کرد و «بی‌تردید پتروشیمی نوری یکی از ارکان تحقق اهداف راهبردی گروه در عرصه رقابت ملی و بین‌المللی است و امید است این موفقیت ممتاز، آغازگر مرحله‌ای نوین از رشد پایدار، ارتقای عملکرد و تعمیق نقش پتروشیمی نوری در پیشبرد چشم‌انداز گروه صنایع پتروشیمی خلیج فارس باشد.»

در عین حال، مسیر پیشرفت نوری تنها به سطح جوایز ملی و دستاوردهای کلان مدیریتی محدود نمی‌شود؛ زیرا این مجتمع در لایه‌های فنی و عملیاتی نیز با اقداماتی هدفمند، نشان داده که نوآوری برای آن مفهومی فراگیر و جاری است. نمونه روشن این رویکرد، پروژه بهبود و بازطراحی تجهیزات حساس در واحدهای فرآیندی است که نه‌تنها کیفیت تولید و پایداری عملیات را افزایش داده، بلکه اثبات کرده است که اتکا به توان مهندسی داخلی می‌تواند نتایجی هم‌تراز با الگوهای جهانی رقم بزند.

در همین چارچوب، واحد صنعتی نوری به‌تازگی توانسته دی‌سوپرهیتر واحد ۹۷۰ را با یک طراحی کاملاً جدید ارتقا دهد؛ پروژه‌ای که به‌گفته برند، مسئولیت اجتماعی و روابط عمومی پتروشیمی نوری، از مهم‌ترین بهبودهای فنی سال‌های اخیر این مجتمع محسوب می‌شود. در این بازطراحی، سیستم سنتی سیلندر و پیستون با مکانیزم Plug & Seat جایگزین شده و همین تغییر باعث شده حرکت STEM روان‌تر، دقیق‌تر و منطبق‌تر بر نیازهای فرایندی باشد؛ تغییری که کیفیت کنترل عملیات را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد و از نوسانات حساس در نقطه کنترل جلوگیری می‌کند.

همچنین اصلاح مسیر نازل‌ها و بهینه‌سازی زاویه پاشش آب، عبور BFW و تبدیل آن به بخار فوق‌گرم را پایدارتر کرده و کیفیت بخار خروجی را ارتقا داده است. آب‌بندی دقیق نیز احتمال نشتی را به حداقل رسانده و ایمنی تجهیز را افزایش داده است.

نتایج اقتصادی و عملیاتی این بهبودها قابل توجه است؛ افزایش دوبرابری عمر تجهیز، کاهش بیش از ۳۰ درصدی هزینه‌های تعمیراتی، کاهش دفعات باز و بست و جلوگیری از خرابی‌های مکرر از جمله مهم‌ترین دستاوردهای این بازطراحی محسوب می‌شود. جلوگیری از توقف ناگهانی واحد نیز به‌عنوان یک صرفه‌جویی غیرمستقیم چند برابر ارزش اولیه پروژه برآورد می‌شود.

ارتقای ایمنی نیز از پیامدهای مهم این پروژه است؛ زیرا جلوگیری از نشت بخار داغ یا آسیب دیدن دی‌سوپرهیتر، ریسک حوادث انسانی و خسارت مالی را به شکل چشمگیری کاهش داده است. این مجموعه اقدامات نه‌تنها سودآوری و بهره‌وری واحد ۹۷۰ را افزایش داده، بلکه ثابت کرده است که هر قطعه و تجهیز می‌تواند یک گام مؤثر به‌سوی استقلال صنعتی و اتکا به توان داخلی باشد.