نماد اقتدار ایران در خلیج فارس

بامداد جنوب:روز نهم آذرماه به عنوان روز ملی جزایر سه‌گانه (تنب بزرگ، تنب کوچک و بوموسی) در تقویم رسمی کشور ثبت شد.

هفتم آبان بود که غلامرضا بصیرنیا دبیر شورای معین شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرد روز ۹ آذر مصادف با سالروز بازپس‌گیری جزایر سه گانه خلیج فارس از اشغالگران انگلیسی به دست نیروی دریایی ارتش در سال ۱۳۵۰ به عنوان «روز جزایر سه گانه خلیج فارس (بوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک)» برای درج در متن تقویم رسمی کشور به تصویب رسید.

روابط عمومی ارتش نیز جمعه ۹ آبان در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که به‌دنبال پیگیری‌های مستمر و موثر نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران، ۹ آذر به عنوان روز ملی جزایر سه گانه در تقویم به ثبت رسیده است.

در این اطلاعیه آمده است: این اقدام ارزشمند در پاسداشت یاد و خاطره شهدای عملیات بازپس‌گیری جزایر سه‌گانه در سال ۱۳۵۰ و با هدف تقویت نمادهای حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس و مقابله با ادعاهای واهی دشمنان انجام شده است. این طرح با تدبیر فرماندهی نیروی دریایی ارتش و پیگیری و مکاتبه مدیریت حقوقی نداجا با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به نتیجه نهایی رسید. جزایر سه‌گانه خلیج فارس از اوایل قرن بیستم میلادی و به‌مدت حدود ۷۰ سال در اشغال نیروهای انگلیسی بود. در روز ۹ آذر سال ۱۳۵۰، نیروی دریایی ارتش در عملیاتی متهورانه توانست این جزایر را مجدد به آغوش میهن بازگرداند. در جریان این عملیات، سه تن از رزمندگان دلاور نیروی دریایی به نام‌های شهید ناوسروان رضا سوزنچی، ناواستوار حبیب سلگی‌کهریزی و ناوی آیت خانی در جزیره تنب بزرگ به شهادت رسیدند.

در اطلاعیه ارتش آمده است: در مقابل این اقدامات، مدیریت حقوقی نیروی دریایی ارتش طی سال گذشته گام‌های مؤثری، از جمله «گردآوری و مستندسازی اسناد تاریخی و حقوقی از مراکز اسناد ملی کشور جهت تدوین طرح مبانی حاکمیت جمهوری اسلامی ایران بر جزایر سه‌گانه»، « پیشنهاد رسمی ثبت روز ۹ آذر به عنوان روز ملی جزایر سه‌گانه در تقویم کشور» و «برنامه‌ریزی برای مرمت سنگ‌قبر شهدای عملیات بازپس‌گیری جزایر و درج مشخصات عملیات بر روی مزار آنان» در تثبیت و تبیین حقوق تاریخی ایران در خلیج فارس برداشته است.

بر اساس اعلام نیروی دریایی ارتش، ۹ آذر سال جاری مراسم بزرگداشت روز ملی جزایر سه‌گانه با حضور فرماندهان، خانواده‌های معظم شهدا و جمعی از مسئولان کشوری و لشکری برگزار خواهد شد.

چگونه جزایر سه‌گانه به ایران بازگشتند؟

جزایر ابوموسی با وسعت دوازده کیلومتر مربع، تنب بزرگ با یازده کیلومتر مربع و تنب کوچک با دوکیلومتر مربع مساحت، دنباله چین خوردگی‌های زاگرس در آب‌های کرانه‌ای ایران محسوب می‌شوند و در دهانه خلیج فارس، در مسیر ورودی آبراه استراتژیک تنگه هرمز قرار دارند.

از دیرباز، این جزایر بخشی از قلمرو تاریخی ایران بوده‌اند و نام آنها در منابع متعدد جغرافیایی و تاریخی به عنوان بخشی از سواحل جنوبی ایران ثبت شده است. اما در اوایل قرن بیستم میلادی و همزمان با گسترش نفوذ نیروهای استعماری در خلیج فارس، جزایر سه‌گانه برای چند دهه تحت اشغال نیروهای انگلیسی قرار گرفتند.

۹ آذر ۱۳۵۰، به دنبال ورود نیروهای دریایی ارتش ایران به جزایر بوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک این جزایر پس از ۸۰ سال بار دیگر تحت حاکمیت ایران قرار گرفت.

«تاریخ ایرانی» در این باره می‌نویسد: ۹ آذر ۱۳۵۰ برابر با ۳۰ نوامبر ۱۹۷۱ میلادی، نیروهای ایرانی در سه جزیره پیاده شده و مورد استقبال نماینده شیخ شارجه قرار گرفتند. اینچنین بود که پس از هشتاد سال جدایی، جزایر تنب بزرگ، کوچک و بوموسی مجددا تحت سلطه ایران قرار گرفتند و پرچم ایران بر فراز بلند‌ترین قله بوموسی به اهتزاز در آمد.

این خبر را امیرعباس هویدا نخست‌وزیر وقت در جلسه علنی ۹ آذر ۱۳۵۰ مجلس شورای ملی اعلام کرد. او در نطق خود گفت که ساعت شش و پانزده دقیقه صبح، نیروهای مسلح شاهنشاهی ایران در جزایر تنب بزرگ و کوچک پیاده شدند و همچنین در نقاط مورد نظر جزیره بوموسی استقرار یافتند.

به این ترتیب پس از حدود ۸۰ سال که سیاست استعمار با وجود حقوق مسلم تاریخی مانع از اعمال حاکمیت ایران بر این جزایر شده بود، پس از مذاکرات طولانی و پیگیر با دولت انگلیس دوباره این جزایر تحت سلطه ایران قرار گرفت.

شهدای بازپس‌گیری جزایر سه‌گانه

مرکز اسناد انقلاب اسلامی در این باره می‌نویسد: نهم آذر ۱۳۵۰، پس از سه سال مذاکرات فشرده و نفس‌گیر جهت اعاده حق حاکمیت ایران بر جزایر سه‌‎گانه خلیج فارس، ایران توانست این جزایر را از اشغالگران انگلیسی پس بگیرد و نیروی دریایی ارتش ایران وارد این جزایر شد و پرچم ایران را به اهتزاز درآورد. وقتی فرمانده نیرو‌ها به جزیره تنب بزرگ وارد شد، با بلندگو به شرطه‌ها و ساکنان جزیره، ابلاغ شد که آنها در امنیت کامل هستند. تعدادی از شرطه‌ها با بلند کردن هر دو دست از پاسگاه خارج شدند و فرمانده رضا سوزنچی، به همراه سه نفر دیگر جلوتر حرکت کردند. اما با صدای رگبار مسلسل، فرمانده سوزنچی، مهناوی یکم حبیب کهریزی و ناوی آیت خانی همان‌جا به شهادت رسیدند. بعد از زدوخوردی که در ادامه بین نیرو‌های ایرانی و اشغالگران پیش آمد، پرچم ایران‌زمین بر بلندترین نقطه جزیره به اهتزاز درآمد.

موقعیت ویژه جزایر همیشه ایرانی خلیج فارس

جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و بوموسی، علاوه‌بر موقعیت جغرافیایی حساس خود، از منظر ژئوپلیتیک و اقتصادی نقش اساسی در امنیت منطقه و امنیت انرژی جهانی دارند. اهمیت این جزایر نه‌تنها به‌دلیل موقعیت جغرافیایی‌شان در کنار یکی از مهم‌ترین مسیرهای دریایی جهان، بلکه به‌دلیل توانایی ایران در کنترل مسیرهای صادرات نفت و گاز، نظارت بر ترافیک دریایی و استفاده از آن‌ها به‌عنوان پایگاه‌های نظامی، امری غیرقابل انکار است.

این جزایر به‌ویژه در نزدیکی «تنگه هرمز» قرار دارند که یکی از مهم‌ترین شریان‌های جهانی برای انتقال نفت است. ایران از طریق حاکمیت بر این جزایر قادر است تا نظارت موثری بر جریان‌های نفتی، تجارت دریایی و مسائل امنیتی منطقه‌ای داشته باشد. با توجه به تاریخچه‌ی مستند و توافقات بین‌المللی، حاکمیت ایران بر این جزایر به‌طور مستند و قانونی تثبیت شده است. در عین حال، ادعاهای برخی کشورهای منطقه همچنان موضوعی چالش‌برانگیز در روابط ایران با همسایگان است.

با توجه به اهمیت استراتژیک و ژئوپلیتیکی این جزایر، ایران باید به تقویت حضور نظامی، اقتصادی و دیپلماتیک خود در این منطقه ادامه دهد و با استفاده از اسناد و توافقات حقوقی موجود، حاکمیت خود را بر این جزایر حفظ کند. امنیت انرژی جهانی و ثبات منطقه‌ای به‌طور مستقیم به تسلط ایران بر این جزایر وابسته است و ادامه این وضعیت برای ایران از اهمیت حیاتی برخوردار است.

ادعاهایی که مرتب تکرار می‌شوند

با وجود اسناد محکم تاریخی که بسیاری از آنها غیرایرانی و حتی انگلیسی هستند، در تعلق تاریخی جزایر سه گانه به ایران هیچ شبهه‌ای باقی نمی‌ماند، اما اماراتی‌ها دست از ادعای حاکمیت بر این جزایر برنمی‌دارند.

آخرین ادعایشان همین شهریور امسال مطرح شد در نشست دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس با وزرای گفت‌وگوی راهبردی روسیه و کشورهای عضو این شورا.

جاسم محمد البدیوی دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس در نشست سوچی با تکرار ادعا درباره جزایر سه گانه ایران گفت: از ایران می‌ خواهیم به تلاش ‌های امارات برای حل مشکل جزایر سه‌ گانه از طریق گفتگو پاسخ دهد.

شورای همکاری خلیج فارس هم در پایان نشست یکصد و شصت و پنجم وزرای خارجه خود بار دیگر مدعی شد جزایر ایرانی تنب بزرگ، تنب کوچک و بوموسی متعلق به امارات متحده عربی است.

این ادعاهای تکراری و بی‌اساس، بار دیگر واکنش صریح مقام های جمهوری اسلامی ایران را به‌همراه داشت. وزارت امور خارجه ایران با رد ادعاهای نادرست مندرج در بیانیه نشست وزرای خارجه شورای همکاری خلیج فارس تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران در راستای اعمال حقوق حاکمیتی خود هر اقدام لازمی را که برای تامین ایمنی و امنیت در جزایر ایرانی و صیانت از منافع کشور در محدوده آنها ضرورت داشته باشد، انجام خواهد داد.

بوشهر و بیشترین مرز با خلیج فارس

استان بوشهر به عنوان یکی از مهم‌ترین استان‌های ساحلی خلیج فارس، در طول تاریخ همواره نقشی اساسی در پاسداری از مرزهای آبی کشور ایفا کرده است.

این استان به گواه آمار بیشترین مرز را با خلیج فارس دارد و ساکنان آن در طول تاریخ مرزبانانی فداکار برای این آبراهه مهم و استراتژیک بوده‌اند.

به طور حتم ۹ آذر فقط روز جزایر سه گانه نیست، روز همه همنشینان ایرانی خلیج فارس است؛ همه کسانی که زندگی‌شان با این آبی بیکران پیوند خورده است.

ثبت «روز ملی جزایر سه‌گانه» در تقویم رسمی کشور، پیامی روشن به نسل‌های آینده دارد؛ پاسداری از خاک و دریا، فقط وظیفه نیروهای نظامی نیست، بلکه مسئولیتی ملی برای تک‌تک ایرانیان است.

جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و بوموسی، نه‌تنها نگهبانان تنگه هرمز، بلکه نگهبانان حافظه تاریخی ملت ایران‌اند؛ یادگاری از گذشته و چراغی برای آینده.