ساخت نخستین کتابخانه مرکزی در شهر محمدخان دشتی

بامداد جنوب _الهام بهروزی

ساخت کتابخانه مرکزی در خورموج بیش از اینکه یک خبر شعف‌برانگیز باشد، یک درس بزرگ برای شهرداری بوشهر و دیگر شهرداری‌های استان به استثنای شهرداری جم است؛ چراکه شهر بوشهر بیش از ۲۴ سال است که در حال تقلا برای داشتن کتابخانه مرکزی است و با وجود مصوب شدن این مطالبه مهم اما همچنان اندرخم وعده‌ها و مصوبات متعدد گرفتار آمده و سرنوشت مبهمی را پیدا کرده است. جالب اینجاست که شهرداری بوشهر که موظف به توسعه زیرساخت‌های فرهنگی هنری شهر است، زمانی که بحث زمین این کتابخانه مطرح شد، حتی در اختصاص زمینی برای این کتابخانه امساک ورزید و نماینده این نهاد در جلسه‌ای که برای حل مسئله زمین کتابخانه مرکزی برگزار شده بود، با صراحت گفت، زمین‌های شهرداری تجاری هستند و نمی‌توان این سرمایه را برای کتابخانه صرف کرد!

همین پاسخ کفایت می‌کرد تا معلوم شود که کتابخانه و کتاب در اولویت‌های آخر شهرداری بوشهر قرار دارد. البته سایر شهرداری‌های دیگر استان هم به استثنای جم و خورموج، چندان نگاه مطلوبی به حوزه کتاب و کتابخانه نداشته‌اند و اقدامات آن‌ها معمولا در این حوزه مقطعی بوده و هست ولی شهرداری خورموج و جم در سال‌های اخیر در توسعه فضای کتابخانه‌ای و توجه به کتاب در مبلمان شهری دستاورد‌هایی چشمگیر و قابل دفاعی داشته‌اند. این دو شهر در سایه مدیریت‌های فرهنگی‌نگر، توانسته‌اند روایتی متفاوت از اهمیت فرهنگ مکتوب را در دل خود جاری سازند؛ روایتی که کمتر به برنامه‌های مقطعی و بیشتر به زیرساخت‌های پایدار متکی است و این همان نقطه‌ تمایز جدی آن‌ها با شهرداری مرکز استان است که گویی در هیاهوی توسعه عمرانی، صدای کتابخانه و کتاب از اولویت‌های مدیریتی‌اش محو شده است.

این در حالی است که شهرداری جم در سال‌های اخیر با طراحی و نصب المان‌های جذاب و شکیل از کتاب در فضای شهری و اجرای برنامه‌های متنوع کتاب‌محور با حضور چهره‌های ملی و ساخت کتابخانه‌‌های عمومی به‌روز اهمیت فرهنگ کتاب و کتابخوانی را بیش از هر زمان دیگری در این شهر بازنمایی کرده است. این شهرداری در تازه‌ترین اتفاق، آیین نکوداشت ابراهیم قیصری، حافظ‌پژوه جنوبی را با حضور چهره‌های برجسته ادبی و فرهنگی کشور به‌همراه افتتاح کتابخانه عمومی حافظ (کتاب‌های اهدایی دکتر ابراهیم قیصری) پنجشنبه، یکم آبان برگزار خواهد کرد. بی‌شک چنین اقداماتی نقش بسزایی در توسعه فرهنگ مطالعه در میان شهروندان جمی دارد و در این زمینه می‌توان با جرات گفت که شهرداری جم سرآمد شهرداری‌های دیگر شهرهای استان است.

اما بعد از شهرداری جم، شهرداری خورموج دیگر شهرداری است که به کتاب و توسعه فضای کتابخانه‌ای توجه ویژه‌ای نشان داده است. این شهرداری نیز در سه سال اخیر رنگ و روی شهر را به شعر جنوب و ایران مزین کرده و نسبت به برگزاری رویدادهای ادبی و بازطراحی و توسعه فضای کتابخانه‌های عمومی شهری روی خوش نشان داده است.

اما آنچه باعث شد که در این گزارش، شهرداری این شهر را الگویی برای دیگر شهرداری‌های استان معرفی کنیم، اقدام آن برای ساخت کتابخانه مرکزی است؛ اقدامی که در واقع این شهرداری را حتی نسبت به شهرداری جم متمایز می‌کند؛ چراکه در حالی این اقدام عملی می‌شود که حتی شهر بوشهر از داشتن کتابخانه مرکزی بی‌بهره است! ولی خورموج قرار است به نمادی از پیشتازی فرهنگی و قدرت اراده مدیریتی در استان بدل شود. خورموج  با این کار نه تنها خلأ فقدان یک مرکز ثقل فرهنگی را در شهرستان خود پر می‌کند، بلکه با این گام بلند، تلویحاً سیاست‌گذاری‌های توسعه‌ای در مرکز استان را به چالش کشیده و نشان می‌دهد که تحقق آرمان‌های فرهنگی، تنها به وسعت شهر و بزرگی بودجه گره نخورده است؛ بلکه مستلزم دیدگاهی عمیق به مقوله کتاب و دانش‌بنیان بودن جامعه است.

البته در ساخت کتابخانه مرکزی در خورموج فرمانداری شهرستان دشتی و اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر نیز نقش و تاکید ویژه‌ای دارند تا جایی که خبر ساخت این کتابخانه در خورموج روز گذشته از سوی مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر در جریان سفری که به شهرستان دشتی داشت، اعلام شد.

حیدر راهب که در این سفر با فرماندار دشتی و شهردار خورموج دیدار داشت، در این خصوص گفت: احداث کتابخانه مرکزی در زمینی به مساحت حدود ۲۳۰۰ مترمربع در دستور کار است که با همکاری شهرداری و فرمانداری این پروژه عملیاتی خواهد شد.

وی سپس با بیان اینکه با وجود محدودیت منابع، عملیات اجرایی برخی پروژه‌ها در شهرستان دشتی و دیگر مناطق استان در حال انجام است و امیدواریم در آینده‌ای نزدیک شاهد افتتاح چند طرح عمرانی کتابخانه‌ای باشیم، افزود: تعامل شهرداری خورموج با کتابخانه‌های عمومی طی سال‌های اخیر بسیار مطلوب بوده است. اکنون نیز مقرر است با امضای تفاهمنامه‌ای میان فرمانداری، شهرداری و اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی، پروژه ساخت کتابخانه مرکزی خورموج آغاز شود.

فرماندار دشتی هم با اشاره به لزوم توسعه فضای کتابخانه‌ای در نقاط شهری و روستایی این شهرستان گفت: نگاه دولت چهاردهم به توسعه فرهنگی بر اساس کار کارشناسی است و احداث کتابخانه جامع و چندمنظوره در خورموج ضرورتی فرهنگی برای شهرستان محسوب می‌شود.

رضا مقاتلی با اشاره به اینکه در سطح روستاها، نیاز به کتابخانه به‌خوبی احساس می‌شود و در همین راستا به سمت ایجاد و توسعه کتابخانه‌های روستایی حرکت می‌کنیم تا عدالت فرهنگی در سطح شهرستان گسترش یابد، خاطرنشان کرد: از محل اعتبارات شهرستان در حوزه کتابخانه‌ها برای سال جاری ۳۵ میلیارد ریال اختصاص داده‌ایم و انتظار داریم بخشی از اعتبارات ملی نیز در این زمینه تزریق شود تا طرح‌های نیمه‌تمام تکمیل شود.

وی با اشاره به پیشرفت طرح توسعه کتابخانه شهر شنبه بیان کرد: انتظار داریم این پروژه تا دهه فجر تکمیل و به بهره‌برداری برسد.

مقاتلی همچنین با تقدیر از فعالیت‌های کتابخانه‌های عمومی شهرستان بر ضرورت توجه ویژه به توسعه و تجهیز این مراکز فرهنگی تأکید کرد و گفت: فعالیت‌های فرهنگی شهرستان تنها محدود به هفته دولت و دهه فجر نیست بلکه حسب نگاه دولت به حوزه فرهنگ در طول سال برنامه‌های متنوعی در دست اجرا داریم.

فرماندار دشتی همچنین از راه‌اندازی کتابخانه سیار در شهرستان خبر داد و افزود: باید فرهنگ کتابخوانی در روستاها گسترش یابد تا همه اقشار جامعه از خدمات فرهنگی بهره‌مند شوند.

در این میان، مجید شریعت‌زاده شهردار خورموج نیز با اعلام آمادگی شهرداری برای احداث کتابخانه مرکزی خورموج، تاکید کرد: این کتابخانه با مشارکت شهرداری، فرمانداری و نماینده مجلس و نهاد کتابخانه‌های عمومی استان بوشهر احداث می‌شود.