پردیس افت تولید را با جهش فناورانه پس می‌زند

بامداد جنوب – الهام بهروزی

اوره به‌عنوان یکی از کلیدی‌ترین محصولات زنجیره ارزش پتروشیمی، نقشی حیاتی در امنیت غذایی و تأمین نیاز صنایع وابسته دارد. این ترکیب نیتروژن‌دار که عمدتا از گاز طبیعی یا خوراک‌های نفتی تولید می‌شود، همواره یکی از شاخص‌ترین کالاهای بازار جهانی به‌شمار می‌رود و نوسانات آن بازتابی از تحولات ژئوپلیتیکی و انرژی در جهان است.

در چنین شرایطی، صادرات اوره ایران از ابتدای سال ۱۴۰۴ با افت چشمگیری مواجه شد، به‌طوری‌که کاهش عرضه جهانی، محدودیت‌های موقتی تولید و افزایش نرخ ارز توافقی، قیمت اوره ایران را در مردادماه به‌طور میانگین به حدود ۲۵‌میلیون و ۵۰۰‌هزار تومان در هر تن رساند؛ روندی که هم‌زمان با تشدید درگیری‌ها در خاورمیانه و آغاز تهاجم رژیم صهیونیستی به ایران، موجی از نگرانی درباره اختلال در زنجیره تأمین اوره در سطح جهان ایجاد کرد و بازار را وارد مرحله‌ای از حساسیت بی‌سابقه کرد.

این در حالی است که بررسی بازار جهانی اوره نشان می‌دهد تقریبا نیمی از صادرات این محصول از تاسیسات تولیدی مستقر در سواحل خلیج فارس تامین می‌شود. با این حال، توقف موقت تولید در کشورهای مصر و ایران به دلیل تنش‌های منطقه‌ای، هشدار کمبود عرضه جهانی اوره را به صدا درآورد؛ هشداری که اکنون با کاهش تنش‌ها و ازسرگیری واردات گاز مصر تا حدی فروکش کرده است.

به گفته‌ کریس لاوسون، رئیس بخش تحلیل بازار کودهای شیمیایی در مؤسسه «سی‌آر‌یو»، ایران و مصر در سال گذشته به‌تنهایی حدود ۲۰ درصد از تجارت جهانی اوره را در اختیار داشتند و افت تولید موقت این دو کشور در جریان جنگ ایران و اسرائیل، بازار جهانی را در کوتاه‌مدت با شوکی جدی مواجه کرد؛ شوکی که اثرات آن همچنان در قیمت‌ها و تصمیمات خرید کشورهای واردکننده مشهود است؛ اما با فروکش‌کردن تنش‌ها و بازگشت تدریجی ثبات به بازار جهانی، صنعت اوره و آمونیاک ایران نیز در شهریورماه نشانه‌هایی از آرامش دوباره را تجربه کرد. در این ماه، اغلب پتروشیمی‌ها توانستند عملکردی مثبت ثبت کنند و به سطح تولید پایدار نزدیک شوند؛ با این حال، پتروشیمی پردیس برخلاف روند عمومی صنعت، با کاهش تولید و کمترین رشد درآمد در میان رقبای خود، ضعیف‌ترین عملکرد ماه را به نام خود ثبت کرد.

البته افت تولید و درآمد پتروشیمی پردیس در شهریورماه را می‌توان نتیجه مجموعه‌ای از عوامل اجرایی و عملیاتی دانست که گهگاه در روند فعالیت مجتمع‌های بزرگ رخ می‌دهد. چنین نوسان‌هایی معمولا به دلیل هم‌زمانی محدودیت‌های فنی، عملیات نگهداری یا تغییر در برنامه‌های فروش و صادرات ایجاد می‌شوند که نشانه‌ ضعف مدیریتی یا ساختاری نیستند.

در واقع، پتروشیمی پردیس در سال‌های اخیر با رویکردی هوشمندانه به سمت بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، نوسازی تجهیزات و دیجیتالی‌سازی فرایندهای تولید حرکت کرده است؛ اقدامی که هدف آن افزایش راندمان، بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش اثر نوسان‌های خوراک بر عملکرد تولید است. این مسیر فناوری‌محور، پردیس را در موقعیتی قرار داده که بتواند با حفظ جایگاه خود به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده اوره در خاورمیانه، تاب‌آوری بیشتری در برابر نوسانات بازار و محدودیت‌های زیرساختی داشته باشد.

بر همین اساس انتظار می‌رود با پایان دوره‌ افت موقت و ثبات شرایط عملیاتی، این مجتمع بار دیگر با تکیه بر ظرفیت فنی، سرمایه انسانی مجرب و فناوری‌های به‌روز، به مدار رشد پایدار تولید و درآمد بازگردد. این چشم‌انداز فردی در واقع بازتابی از بهبود گسترده‌تری است که در سطح کل صنعت نیز قابل مشاهده است.

حال صنعت اوره و آمونیاک در شهریورماه ۱۴۰۴ پس از ماه‌ها نوسان، بار دیگر به مسیر ثبات بازگشته. خاموشی‌های تولید در ماه‌های ابتدایی تابستان که بخش قابل توجهی از ظرفیت تولید را از مدار خارج کرده بود، حالا جای خود را به روزهای آرام‌تری داده و اغلب پتروشیمی‌های این صنعت توانستند سطح تولید خود را بازیابند.

بررسی داده‌های منتشرشده از سوی چهار شرکت اصلی یعنی «پردیس»، «شیراز»، «کرمانشاه» و «خراسان» نشان می‌دهد که روند تولید در کل صنعت اندکی افزایشی بوده و در مجموع حدود ۹۸۰ هزار تن محصول تولید شده است. این عدد اگرچه رشد ملایمی نسبت به مرداد دارد، اما نشانه‌ای از بازگشت تدریجی به ظرفیت اسمی محسوب می‌شود.

به گزارش انرژی پرس، در میان اوره‌سازان، پتروشیمی شیراز بهترین عملکرد تولیدی را به ثبت رسانده و رشد دو درصدی در تولید ماهانه داشته است. پس از آن، پتروشیمی‌های کرمانشاه و خراسان نیز روندی مثبت را تجربه کردند و توانستند تولید خود را افزایش دهند. تنها استثنا در این میان پتروشیمی پردیس بود که با کاهش تولید روبه‌رو شد.

به لحاظ درآمدی نیز شهریورماه برای اوره‌سازان ماهی پربار بود. رشد نرخ ارز و افزایش قیمت جهانی اوره موجب شد تا مجموع درآمد صنعت به بیش از ۱۸ هزار میلیارد تومان برسد؛ رقمی که نسبت به ماه گذشته حدود ۲۳ درصد رشد داشته است. از سوی دیگر، مقایسه عملکرد سالانه این صنعت نشان می‌دهد که در شهریور ۱۴۰۴ نسبت به مدت مشابه سال گذشته، درآمد اوره‌سازان حدود دو برابر شده که نشان از بهبود شرایط صادرات و افزایش تقاضا در بازارهای هدف دارد.

در میان شرکت‌ها، پتروشیمی کرمانشاه با جهش خیره‌کننده درآمد، صدرنشین رشد در این صنعت شد و پس از آن پتروشیمی شیراز در جایگاه دوم قرار گرفت. پتروشیمی خراسان نیز رشد متعادلی را ثبت کرد.

به‌طور کلی، عملکرد شهریور را می‌توان نقطه بازگشت تدریجی صنعت اوره به مسیر رشد دانست؛ صنعتی که اگرچه همچنان با چالش‌هایی چون تامین خوراک و نوسان انرژی روبه‌روست، اما نشانه‌هایی از احیای تدریجی تولید و ثبات در عملکرد مالی را بروز داده است. گزارش عملکرد ماهانه پتروشیمی‌های پردیس، شیراز، خراسان و کرمانشاه که «آمونیاک و اوره» تولید می‌کنند منتشر و تکلیف تولید و فروش این صنعت در شهریور ۱۴۰۴ مشخص شد.

نگاهی به ارقام گزارش‌های این صنعت نشان می‌دهد، تولید در این صنعت پس از خاموشی‌های ابتدای تابستان دوباره به ثبات رسیده و اکثر پتروشیمی‌های اوره‌ساز در این ماه رشد اندکی در تولید داشتند. بدیهی است چهار پتروشیمی تولیدکننده «آمونیاک و اوره» در شهریورماه امسال موفق به کسب درآمد ۱۸ هزار و ۳۴۶ میلیارد تومانی شدند. مقایسه این عدد با مجموع درآمد صنعت در ماه گذشته یعنی مرداد خبر از افزایش ۲۳ درصدی این رقم می‌دهد.

همچنین باید گفت مجموع درآمد شرکت‌های صنعت «آمونیاک و اوره» در شهریورماه ‌امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۱۱۲ درصد افزایش داشته که ناشی از رشد قیمت دلار است. انرژی پرس در این گزارش گزارش عملکرد ماهانه شرکت‌های فعال در زمینه تولید «آمونیاک و اوره» را بررسی کرده است.

بررسی و مقایسه گزارش‌های فعالیت ماهانه پتروشیمی‌های تولیدکننده «آمونیاک و اوره» در شهریورماه ‌امسال نشان می‌دهد، سه شرکت این صنعت موفق به افزایش درآمد خود شده‌اند. طبق جدول زیر، پتروشیمی کرمانشاه توانست در این ماه درآمد خود را بیشتر از رقبا افزایش دهد. به طوری که درآمد این پتروشیمی از ۵۸۵ میلیارد تومان در شهریورماه سال گذشته با رشد ۴۲۴ درصدی به سه هزار و ۶۸ میلیارد تومان در این ماه رسیده است. این رشد صرفا به دلیل افزایش قیمت اوره و نرخ ارز نبوده و پتروشیمی کرمانشاه در این ماه از نظر حجم فروش افزایش قابل توجهی داشته است.

پتروشیمی شیراز نیز دیگر شرکت فعال در صنعت اوره بود که درآمد خود را با تکیه بر رشد حجم فروش و افزایش قیمت محصولات بالا برد. گفتنی است درآمد این پتروشیمی در شهریورماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۲۴۹ درصد رشد کرده است. همچنین پتروشیمی خراسان رتبه‌ سوم رشد درآمد پتروشیمی‌های صنعت اوره را در شهریورماه سال ۱۴۰۴ در اختیار گرفت؛ به این شرح که درآمد این پتروشیمی نسبت به شهریورماه سال گذشته حدود ۱۱۰ درصد با تاثیر از افزایش قیمت ارز و حجم فروش بالا رفته است.

پتروشیمی پردیس چهارمین شرکتی بود که در این ماه افزایش درآمدزایی را تجربه و رشد ۲۷ درصدی ارزش فروش ماهانه را گزارش کرده است.

وضعیت اوره‌سازان در سمت تولیدات شهریورماه مانند ماه گذشته صعودی بود و سه پتروشیمی گروه «اوره و آمونیاک» افزایش تولید داشتند. این روند تولید کل صنعت آمونیاک و اوره را با رشد یک درصدی همراه کرد و به ۹۸۰ هزار تن رساند. گفتنی‌ست این عدد نسبت به ماه گذشته جهش بیش از دو درصدی داشته است.

همان‌طور که مشاهده می‌شود پتروشیمی شیراز در میان شرکت‌های رقیب هرچند کم اما بیشترین افزایش تولید را ثبت کرده و با رشد دو درصدی بهترین عملکرد تولیدی را داشته است. همچنین پتروشیمی کرمانشاه و خراسان نیز در این ماه توانستند کارنامه مثبتی در تولید از خود به جای بگذارد. در این میان اما پتروشیمی پردیس تنها شرکتی بود که افت تولید داشته است.