جاده آبی‌ها به ته خط رسید

بامداد جنوب – داود علیزاده 

«نیسان آبی» بعد از نزدیک به نیم قرن حضور در جاده‌های ایران سرانجام با تصمیم مشترک سازمان ملی استاندارد و وزارت صمت از خط تولید خارج شد. تصمیمی که پشت آن دلایل فنی، ایمنی و حتی اقتصادی نهفته است، اما در عین حال با موجی از خاطره‌بازی و واکنش‌های متفاوت روبه‌رو شده است.

فرزانه انصاری، رئیس سازمان ملی استاندارد، درباره این تصمیم به رسانه‌ها از جمله صدا و سیما گفته است: «وانت نیسان مطابق با استانداردهای ۸۵ گانه نیست و تولید آن باید پایان سال ۱۴۰۳ متوقف می‌شد. با درخواست شرکت سازنده، توافق شد تا سقف ۳۵ هزار دستگاه تولید شود که تاکنون ۳۰ هزار دستگاه ساخته و تنها ۵ هزار خودرو دیگر اجازه شماره‌گذاری دارند. بعد از آن، دیگر مجوز تولید صادر نخواهد شد.»

اما چرا با وجود ناکامی در رعایت استانداردها، چند هزار دستگاه دیگر تولید شد؟ انصاری پاسخ می‌دهد: «اغلب استانداردهای ۸۵ گانه بر جنبه کیفی و ایمنی تمرکز دارند. توقف ناگهانی می‌توانست تبعات اقتصادی و اجتماعی ایجاد کند، بنابراین دوره‌ای برای تکمیل سفارش‌ها و آماده‌سازی مدل جدید در نظر گرفتیم.»

 او همچنین از برنامه ارتقاء استانداردها به ۱۲۰ مورد خبر داد و تاکید کرد این اقدام ممکن است خودروهای قدیمی دیگری را هم از مدار تولید خارج کند.

از سوی دیگر، شرکت زامیاد که تولیدکننده نیسان آبی است، تقریباً هم‌زمان خبر خداحافظی با مدل قدیمی و رونمایی از نسخه به‌روزشده را اعلام کرد.

بابک مصدق، معاون توسعه محصول زامیاد، می‌گوید: «پس از اتمام تعهد تولید ۳۵ هزار دستگاه، مدل ارتقاءیافته وانت نیسان را با رعایت تمام استانداردهای ۸۵ گانه عرضه خواهیم کرد. فاصله بین دو محور خودرو ۱۶ سانتی‌متر افزایش یافته که پایداری و دینامیک بهتری ایجاد می‌کند. سیستم کنترل پایداری، لاستیک‌های رادیال، فرمان هیدرولیک ارتقاءیافته، سیستم هشدار انحراف از مسیر با دوربین و ترمز اضطراری با رادار از دیگر تغییرات مهم است.»

این تغییرات صرفاً برای خوشایند مصرف‌کننده نیست؛ رعایت الزامات قانونی ضرورتی غیرقابل‌چشم‌پوشی شده است. برخی کارشناسان صنعت خودرو اشاره می‌کنند که «نیسان آبی» گرچه مقاوم و کم‌هزینه بود، اما از نظر ایمنی و آلایندگی سال‌ها عقب‌تر از استانداردهای جهانی حرکت می‌کرد.

با این‌حال، مسیر توقف تولید، ساده و بی‌چالش هم نبود. بر اساس گزارش‌ها، وابستگی بسیاری از قطعه‌سازان و زنجیره‌های صنعتی به خط تولید این وانت، تقاضای بالای بازار به دلیل قیمت مناسب و حتی مطرح شدن امکان صادرات، همگی عواملی بودند که باعث شد این خودرو دو سال تمام در فهرست «اخراجی‌ها» بماند اما همچنان مونتاژ شود.

نیسان آبی که بسیاری آن را «شریک قدیمی کسب‌وکارهای کوچک» می‌دانند، در طول عمر خود در جابه‌جایی هرچیزی از میوه و سبزی گرفته تا مصالح ساختمانی نقش داشته است. طرفدارانش می‌گویند: «این وانت شاید شیک و دیجیتال نباشد، اما کار را راه می‌اندازد.» منتقدان اما آن را «آلودگی سیار و بمب ترافیکی» می‌نامند که جایگاهی در صنعت مدرن ندارد.

در نهایت روز سه‌شنبه بالاخره معاون بازاریابی و فروش گروه خودروسازی سایپا اعلام کرد: تولید وانت نیسان آبی از ابتدای مرداد متوقف شد و هم اکنون نیسان جدید با مجوز سازمان استاندارد تولید می‌شود.

مهدی آقاطاهریان در برنامه میز اقتصاد گفت: تولید وانت نیسان آبی قدیمی به دلیل نیاز به استاندارد‌های ۸۵ از ابتدای مرداد ماه کاملاً متوقف شده و هم اکنون نیسان جدید با مجوز سازمان استاندارد تولید می‌شود.

حالا که شمارش معکوس برای خداحافظی آغاز شده، بازار واکنش‌های دوگانه‌ای دارد؛ عده‌ای مشتاق دیدن جایگزین مدرن و ایمن هستند و گروهی دیگر از پایان یک نماد نوستالژیک گله‌مندند. زامیاد با معرفی نسخه جدید امیدوار است نه‌تنها مشتریان داخلی بلکه خریداران خارجی را هم جذب کند.