سیگنال‌های متناقض به بازار انرژی

بامداد جنوب – الهام بهروزی 

بازار جهانی نفت هفته گذشته را با کمترین تحرک در معاملات پایانی، اما با سنگین‌ترین افت هفتگی در بیش از یک ماه گذشته به پایان رساند؛ بازاری که نگاهش به تحولات سیاسی و دیدار احتمالی روسای جمهور امریکا و روسیه دوخته شده و همزمان تحت فشار نگرانی‌های ناشی از تعرفه‌های تجاری واشنگتن قرار دارد.

به گزارش ایسنا، بهای معاملات آتی نفت برنت در پایان دادوستدهای روز جمعه با ۱۶ سنت معادل ۰.۲ درصد افزایش، به ۶۶ دلار و ۵۹ سنت در هر بشکه رسید. بهای نفت خام وست تگزاس اینترمدیت امریکا تغییر محسوسی نداشت و در سطح ۶۳ دلار و ۸۸ سنت تثبیت شد. با این حال، نفت برنت در مجموع هفته گذشته ۴.۴ درصد و نفت خام امریکا ۵.۱ درصد کاهش قیمت را ثبت کردند.

معاملات روز جمعه در شرایطی آغاز شد که گزارش خبرگزاری بلومبرگ از احتمال توافق واشنگتن و مسکو برای توقف جنگ اوکراین، نفت خام امریکا را به کاهشی بیش از یک درصدی کشاند. این گزارش به نقل از منابع آگاه اعلام کرده بود که طرفین در حال بررسی توافقی درباره مناطق اشغالی هستند تا مقدمات دیدار دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین در هفته آینده فراهم شود.

چنین خبری، گمانه‌زنی‌ها درباره پایان دیپلماتیک جنگ و کاهش تحریم‌های نفتی علیه روسیه را تقویت کرد. روسیه، یکی از بازیگران اصلی بازار جهانی نفت، از ابتدای جنگ اوکراین هدف تحریم‌های گسترده‌ای قرار گرفته که جریان فروش نفت و انتقال درآمدهای ارزی آن را متأثر ساخته است.

با وجود احتمال گشایش دیپلماتیک، سیاست‌های تجاری واشنگتن همچنان عاملی منفی برای بازار محسوب می‌شود. ترامپ هفته گذشته تهدید کرد در صورت ادامه خرید نفت روسیه از سوی هند، تعرفه وارداتی بر کالاهای هندی را افزایش خواهد داد. او همچنین هشدار داد ممکن است چین – که بزرگترین خریدار نفت روسیه به شمار می‌رود – هدف تعرفه‌هایی مشابه قرار گیرد.

نیل کراسبی، تحلیلگر ارشد بازار انرژی در شرکت «اسپارتا کامودیتیز»، با اشاره به مجموعه‌ای از عوامل غیرنفتی مؤثر بر قیمت‌ها گفت: «تیترهای خبری پیرامون دیدار احتمالی ترامپ و پوتین و ابهام در مورد ترکیب و شرایط این نشست، نوسانات کوتاه‌مدت بازار را تشدید کرده است.»

تحلیلگران گروه بانکی ANZ نیز در یادداشتی یادآور شدند: تعرفه‌های جدید امریکا بر واردات از تعدادی از شرکای تجاری از روز پنجشنبه اجرایی شد. این اقدام نگرانی‌ها درباره کاهش فعالیت اقتصادی و به تبع آن افت تقاضا برای نفت خام را افزایش داده است. کاهش رشد اقتصادی جهانی، به ویژه در اقتصادهای بزرگ مصرف‌کننده انرژی، یکی از ریسک‌های اصلی برای بازار نفت در سال جاری به شمار می‌رود.

در جبهه عرضه، گزارش هفتگی نشان داد تعداد دکل‌های فعال نفتی امریکا – که شاخصی برای ارزیابی روند تولید در ماه‌های آینده محسوب می‌شود – با یک حلقه افزایش به ۴۱۱ دکل رسیده است. این روند می‌تواند فشار بیشتری بر قیمت‌ها وارد کند، به ویژه اگر رشد تولید امریکا با تقاضای جهانی همخوان نباشد.

 دونالد ترامپ پنجشنبه گذشته، «استفن میران» را به عنوان رئیس شورای مشاوران اقتصادی دولت معرفی کرد تا در ماه‌های پایانی دوره ریاست‌جمهوری، کرسی خالی فدرال رزرو را پر کند. این انتصاب، انتظارات برای سیاست پولی ملایم‌تر و احتمالا کاهش نرخ بهره در ماه‌های پیش رو را افزایش داده است. کاهش نرخ بهره می‌تواند هزینه‌های استقراض مصرف‌کننده را پایین آورده، رشد اقتصادی را تحریک کرده و در نهایت موجب افزایش تقاضا برای نفت شود.  ارزش دلار امریکا در معاملات روز جمعه تقویت شد، اما در مجموع عملکرد هفتگی آن منفی بود. تغییرات ارزش دلار مستقیماً بر هزینه واردات نفت برای کشورهایی که با ارزهای دیگر خرید می‌کنند، اثرگذار است.

در حوزه عرضه بین‌المللی، طبق برنامه صادرات منتشرشده در روز جمعه، صادرات نفت خام جمهوری آذربایجان از طریق خط لوله «بی‌تی‌سی» که بایکو را به بندر جیحان ترکیه متصل می‌کند، در سپتامبر به ۱۶.۵ میلیون بشکه خواهد رسید. این رقم نسبت به ۱۷.۳ میلیون بشکه صادرشده در ماه اوت کاهش نشان می‌دهد.

بازار نفت در شرایطی به هفته جدید وارد می‌شود که چند متغیر سیاسی و اقتصادی مهم در حال شکل‌گیری هستند: نتیجه احتمالی دیدار سران امریکا و روسیه و تأثیر آن بر تحریم‌ها؛ تداوم یا تشدید سیاست تعرفه‌ای واشنگتن علیه برخی اقتصادهای بزرگ؛ روند نرخ بهره و سیاست پولی امریکا و شاخص‌های تولید نفت در ایالات متحده و کشورهای عضو اوپک.

به گفته کارشناسان، ترکیب این عوامل می‌تواند مسیر حرکت قیمت نفت در کوتاه‌مدت را به شدت تعیین کند.  هفته گذشته بازار جهانی نفت شاهد فضایی پرابهام و متلاطم بود. از یک سو نشانه‌هایی از احتمال گشایش سیاسی در بحران اوکراین و کاهش بخشی از فشار تحریم‌ها بر عرضه نفت روسیه دیده شد و از سوی دیگر، تهدیدات تعرفه‌ای واشنگتن و نگرانی‌ها از کاهش رشد اقتصاد جهانی، سایه‌ای سنگین بر بازار انداخت. در این میان، سرمایه‌گذاران و معامله‌گران با نگاه به تیترهای سیاسی و آمار اقتصادی، در جست‌وجوی جهت‌گیری بعدی قیمت‌ها هستند؛ بازاری که نفس خود را برای هفته‌ای پرابهام و پرخبر حبس کرده است.