از مرجعیت در بازار اوره تا بازگشت اطمینان سهامداران

بامدادجنوب_الهام بهروزی

پتروشیمی پردیس امروز فقط یک نام در فهرست شرکت‌های اوره‌ساز کشور نیست؛ بلکه یک نقطه اتکا در صنعت پتروشیمی ایران و یکی از بازیگران تاثیرگذار بازار جهانی اوره است. بزرگ‌ترین مجتمع تولیدکننده آمونیاک و اوره در خاورمیانه، با ظرفیتی بیش از پنج میلیون تن در سال، پردیس را در جایگاهی قرار داده که وزن تولید و تصمیماتش، فراتر از مرزهای جغرافیایی ایران خوانده می‌شود. شرکتی که خروجی آن، مستقیماً به زنجیره تولید غذا، امنیت غذایی کشورها و ثبات بازار کشاورزی جهان گره خورده است.

پردیس از دل نیاز شکل گرفته؛ نیازی که امروز بیش از هر زمان دیگری پررنگ است. رشد فزاینده جمعیت جهانی، کاهش زمین‌های قابل‌کشت و افت تدریجی حاصلخیزی خاک، استفاده از کودهای شیمیایی را از یک انتخاب به یک ضرورت تبدیل کرده است. در این میان، اوره به‌عنوان پرمصرف‌ترین کود شیمیایی جهان، نقشی کلیدی در افزایش بهره‌وری کشاورزی ایفا می‌کند و تولید پایدار آن، به مسئله‌ای استراتژیک بدل شده است. پتروشیمی پردیس، با تولید انبوه آمونیاک و اوره، در متن این معادله جهانی ایستاده است؛ نه در حاشیه آن.

آنچه پردیس را از بسیاری از اوره‌سازان منطقه‌ای و داخلی متمایز می‌کند، صرفاً حجم بالای تولید نیست، بلکه ترکیب مزیت‌هاست. دسترسی پایدار به خوراک گاز طبیعی، بهره‌گیری از فناوری‌های به‌روز، رعایت استانداردهای زیست‌محیطی و برخورداری از زیرساخت‌های لجستیکی کم‌رقیب، مجموعه‌ای از توانمندی‌ها را شکل داده که این مجتمع را برای حضور در بازارهای جهانی آماده کرده است. اسکله اختصاصی، نزدیکی کم‌نظیر به دریا، امکان بارگیری هم‌زمان و سریع و تأسیسات ذخیره‌سازی مستقل، مزیت‌هایی هستند که سال‌ها وجود داشته‌اند، اما اکنون به‌روشنی در رفتار اقتصادی شرکت انعکاس یافته‌اند.

پتروشیمی پردیس یکی از محورهای اصلی زنجیره اوره‌سازی ایران به شمار می‌رود. سهم بالای این شرکت در تولید آمونیاک و اوره، به آن نقشی تنظیم‌گرانه در بازار داده است؛ نقشی که هم در تأمین نیازهای داخلی کشاورزی و هم در صادرات و ارزآوری کشور قابل مشاهده است. از همین منظر، سیاست‌های فروش پردیس، انتخاب بازارهای هدف و حتی ترم‌های معاملاتی آن، می‌توانند بر ساختار قیمت اوره ایران و جایگاه آن در بازارهای جهانی تأثیر بگذارند.

در سال‌های اخیر، پردیس وارد مرحله‌ای تازه از فعالیت خود شده است؛ مرحله‌ای که مدیریت بازار، در کنار تولید، به یک اولویت جدی تبدیل شده است. بازنگری در ساختار فروش، شکستن انحصارهای پیشین، تنوع‌بخشی به تریدرها و مسیرهای صادراتی و طراحی بسته‌های متنوع فروش، نشانه‌های این تحول هستند. ورود مجدد به برخی بازارهای ازدست‌رفته، گسترش دامنه صادرات به اروپا و آفریقا و تحقق فروش‌های متنوع اسپات و مدت‌دار، تصویری از شرکتی ارائه می‌دهد که به‌جای واکنش منفعلانه به بازار، به‌دنبال شکل‌دادن به آن است.

مزیت لجستیکی پردیس، در این مسیر به یک ابزار رقابتی تعیین‌کننده بدل شده است. حذف هزینه حمل از کارخانه تا اسکله و کاهش هزینه‌های جانبی صادرات، این امکان را فراهم کرده که محصولات پردیس در بسیاری از موارد با قیمتی بالاتر از سایر رقبا به فروش برسد و در عین حال، حاشیه سود خالص بیشتری برای شرکت ایجاد شود. اختلاف چنددلاری در هر تن، در بازاری مانند اوره، معادلات رقابت را تغییر می‌دهد؛ معادلاتی که پردیس توانسته از آن به نفع خود بهره ببرد.

پتروشیمی پردیس امروز فراتر از یک تولیدکننده بزرگ، به یک نام تاثیرگذار در بازار جهانی اوره تبدیل شده است. حضور فعال در مراجع بین‌المللی قیمت‌گذاری، ثبت رسمی قیمت‌های صادراتی در نشریات معتبر و دستیابی به جایگاه نخست فروش اوره صادراتی ایران در مقاطع مختلف، نشان می‌دهد که پردیس نقش خود را تنها در تولید خلاصه نکرده و به‌دنبال تثبیت جایگاهی پایدار در نقشه جهانی این صنعت است؛ جایگاهی که پیوند میان پتروشیمی و امنیت غذایی را از سطح شعار به سطح عمل رسانده است.

چنین جایگاهی زمانی معنا و وزن پیدا می‌کند که آثار آن در صورت‌های مالی و تصمیمات راهبردی شرکت نیز منعکس شود. اثرگذاری در بازار جهانی اوره، اگر واقعی و پایدار باشد، ناگزیر باید خود را در سودآوری، ثبات مالی و سیاست‌های عملیاتی شرکت نشان دهد؛ نقطه‌ای که بازار بین‌المللی و منافع سهامداران داخلی به هم می‌رسند. مجمع عمومی عادی سالیانه پتروشیمی پردیس دقیقاً در همین بستر برگزار شد؛ مجمعی که اعداد و ارقام آن، روایت تحولات تجاری و مدیریتی ماه‌های اخیر شرکت را در قالب سود، تقسیم نقدی و جهش عملکرد نیمه دوم سال مالی به زبان رسمی گزارش‌های مالی ترجمه کرد.

مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت پتروشیمی پردیس برای سال مالی منتهی به ۳۱ شهریورماه ۱۴۰۴، با حضور ۸۵.۲ درصد از سهامداران و نمایندگان قانونی صاحبان سهام، در مجموعه فرهنگی تلاش تهران برگزار شد. در این مجمع، صورت‌های مالی و گزارش فعالیت هیات‌مدیره به تصویب رسید و سود نقدی هر سهم ۱۱۰۰ تومان تعیین شد.

به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل شرکت پتروشیمی پردیس، یکی از نکات برجسته عملکرد سال مالی ۱۴۰۴، تحقق حدود ۳۰ همت سود و جهش معنادار سودآوری در نیمه دوم سال بود؛ به‌گونه‌ای که حدود ۱۰ همت از سود سال مالی در شش‌ماهه نخست و حدود ۲۰ همت در شش‌ماهه دوم محقق شد. این روند، حاصل تمرکز مدیریت شرکت بر اصلاح رویکردهای مالی و بازطراحی سیاست‌های تجاری ارزیابی می‌شود.

این مجمع در شرایطی برگزار شد که مدیران پتروشیمی پردیس، ضمن تشریح عملکرد سال مالی ۱۴۰۴، از عبور موفق از یکی از دشوارترین دوره‌های عملیاتی صنعت پتروشیمی خبر دادند. حفظ پایداری تولید در شرایط محدودیت خوراک گاز، مواجهه هم‌زمان با بحران‌های محیطی و ریسک‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، از جمله محورهایی بود که در گزارش هیات‌مدیره مورد تأکید قرار گرفت.

بر اساس بیانیه هیات‌مدیره که در ابتدای جلسه قرائت شد، سال مالی ۱۴۰۴ یکی از سخت‌ترین سال‌های عملیاتی پتروشیمی پردیس توصیف شد؛ سالی که ناترازی گاز و محدودیت خوراک، تشدید محدودیت‌های بین‌المللی، افزایش ریسک‌های تجاری و تحولات محیطی و منطقه‌ای، فشارهای کم‌سابقه‌ای را بر شرکت تحمیل کرد.

با این حال، پتروشیمی پردیس با بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت تولید در مقاطع در دسترس و اتخاذ راهبردهای جدید در حوزه فروش و صادرات، موفق شد روند سودآوری خود را در نیمه دوم سال مالی به‌طور محسوسی بهبود بخشد. هم‌زمان، تمرکز بر استحکام ساختار مالی و اجرای پروژه‌های زیرساختی، نقش مهمی در کنترل ریسک‌های عملیاتی و مالی ایفا کرد.

تثبیت مالی و کاهش ریسک‌های عملیاتی

در این مجمع، گزارشی از اقدامات انجام‌شده در حوزه تثبیت مالی ارائه شد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به وصول حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان از مطالبات سنواتی از طریق خرید سهام ارزنده هلدینگ خلیج فارس اشاره کرد؛ اقدامی که تأثیر مستقیمی بر بهبود وضعیت نقدینگی و حفظ منافع سهامداران داشته است.

همچنین اعلام شد مدیریت بهینه وجوه نقد باعث شد برای نخستین‌بار در سال‌های اخیر، ریسک قطع گاز ناشی از بدهی گازبها به‌طور کامل برطرف شود. در ادامه، کاهش بدهی ارزی شرکت به دولت و شبکه بانکی از حدود ۳۰۰ میلیون دلار به ۴۰ میلیون دلار و برنامه‌ریزی برای تسویه کامل آن در آینده نزدیک نیز مورد اشاره قرار گرفت.

پایان انحصار و افزایش قدرت چانه‌زنی در بازار

در بخش دیگری از این مجمع، تحولات رخ‌داده در حوزه فروش و صادرات تشریح شد. بر اساس گزارش ارائه‌شده، پس از پایان قرارداد پنج‌ساله انحصاری، پتروشیمی پردیس موفق شده است با امضای قراردادهای فروش بلندمدت غیرانحصاری و انعطاف‌پذیرتر، وابستگی خود به خریداران محدود را کاهش دهد.

این تغییر رویکرد، قدرت چانه‌زنی شرکت را در بازارهای جهانی افزایش داده و شرایطی فراهم کرده که در برخی موارد، محصولات صادراتی پردیس با قیمتی بالاتر از رقبا به فروش برسد. همچنین کاهش فاصله قیمتی با تولیدکنندگان بین‌المللی، به‌عنوان نشانه‌ای از تقویت برند پتروشیمی پردیس در بازار جهانی مورد تأکید قرار گرفت.

رشد نرخ فروش و تنوع بازارهای صادراتی

در گزارش ارائه‌شده به مجمع، میانگین نرخ فروش FOB اوره در شش‌ماهه منتهی به پایان سال مالی ۱۴۰۴، ۳۷۱ دلار اعلام شد؛ در حالی که این رقم در سال مالی گذشته حدود ۳۰۰ دلار بود. همچنین عنوان شد فاصله قیمت فروش محصولات پردیس با نرخ‌های منطقه‌ای به کمتر از ۱۰ دلار کاهش یافته و در برخی مقاطع، فروش‌ها با نرخ‌های بالاتر از رقبا انجام شده است.

بر اساس این گزارش، فروش CFR با همکاری تریدرهای مختلف آغاز شده و حتی تحولات منطقه‌ای نیز موجب توقف آن نشده است. بازارهای صادراتی شرکت به شرق آسیا، آفریقا، ترکیه و سایر کشورها گسترش یافته و پتروشیمی پردیس دیگر خود را به یک بازار یا یک مسیر فروش محدود نکرده است. کل هزینه‌های صادرات CFR نیز در بازه ۳۵ تا ۴۰ دلار به ازای هر تن اعلام شد.

نگاه به آینده؛ توسعه ظرفیت و الزامات زیست‌محیطی

از دیگر محورهای مهم مطرح‌شده در این مجمع، احیای پروژه «پتروشیمی همت» پس از حدود چهار سال توقف بود. بر اساس توضیحات ارائه‌شده، این پروژه وارد فاز اجرایی شده و با بهره‌برداری از آن، ظرفیت تولید روزانه اوره از ۲۳۵۰ تن به ۳۲۵۰ تن افزایش خواهد یافت و ظرفیت سالانه به بیش از ۴.۳ میلیون تن می‌رسد.

همچنین تأکید شد اجرای این پروژه می‌تواند نقش مؤثری در انطباق با الزامات زیست‌محیطی و سازوکار «CBAM» اتحادیه اروپا ایفا کند؛ سازوکاری که می‌تواند صادرات محصولات با شدت مصرف انرژی و آلایندگی بالا را با هزینه‌های مضاعف مواجه کند.

در حوزه لجستیک و صادرات نیز به اورهال شیپ‌لودر پس از ۱۸ سال اشاره شد و اعلام گردید پروژه تأمین شیپ‌لودر دوم و اجرای طرح کیسه‌گیری جامبوبگ در دستور کار قرار دارد. همچنین با اجاره انبار در بندر پارس و ساخت انبار جدید، حداقل ۶۰ هزار تن به ظرفیت ذخیره‌سازی شرکت افزوده خواهد شد.

مدیریت مصرف انرژی و ایفای مسئولیت ملی

در پایان این مجمع، بر ضرورت صیانت از منابع انرژی و نهادینه‌سازی فرهنگ بهینه‌سازی مصرف تأکید شد. مدیران شرکت عنوان کردند مدیریت مصرف انرژی، موضوعی فراتر از مسئولیت شرکتی است و نیازمند همکاری همه دستگاه‌ها و نهادها برای تبدیل شدن به یک رویکرد ملی است.در پایان، مجمع با تصویب تقسیم سود نقدی ۱۱۰۰ تومان به ازای هر سهم خاتمه یافت. همچنین با رأی سهامداران، مبلغ ۱۴۰ میلیارد تومان برای ایفای مسئولیت‌های اجتماعی و انجام فعالیت‌های عام‌المنفعه اختصاص داده شد.