تحول دیجیتال در شرکت ملی گاز، یک سفر است

امداد جنوب: رویداد توسعه همکاری‌های دانش بنیان با هدف تحول دیجیتال در صنعت گاز با حضور مسئولان حوزه گاز و نفت برگزار شد. معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری در بخش نخست این رویداد با تأکید بر اینکه تحول دیجیتال یک «مگاترند جهانی» و سفری بلندمدت است، گفت: اگر درک و همراهی لازم در این مسیر شکل نگیرد، ممکن است از جریان تحولات جهانی بازبمانیم. شرکت ملی گاز ایران با باور، برنامه‌ریزی و اقدام‌های پایه‌ای، مسیر این تحول را آغاز کرده است.

امید شاکری سپس با قدردانی از برگزارکنندگان این نشست و نگاه راهبردی مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران به موضوع تحول دیجیتال گفت: تحولاتی که در سال‌های اخیر در حوزه فناوری رخ داده، شگفت‌انگیز و قابل تأمل است.

وی با مرور خاطرات دوران دانشجویی خود افزود: در سال ۱۳۷۸ وقتی دوره فوق‌لیسانس را آغاز کردیم، برای دسترسی به چند مقاله باید از قبل سفارش می‌دادیم و یک ماه منتظر می‌ماندیم، در حالی که امروز دانشجویان برای نگارش مقالات خود از هوش مصنوعی کمک می‌گیرند. این تفاوت نشان از سرعت تحول فناوری در دو دهه اخیر دارد.

معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری با اشاره به اینکه تحول دیجیتال یکی از مگاترندهای اصلی دنیای امروز است، گفت: چهار ویژگی مهم این تحول عبارت‌اند از جهان‌شمول بودن، بلندمدت و پایدار بودن، ایجاد تغییرات بنیادین و تأثیرگذاری بر سایر حوزه‌ها. این تحول نه‌تنها حوزه‌های صنعتی، بلکه تمام جوامع را در بر می‌گیرد و موتور محرک سایر تحولات محسوب می‌شود.

شاکری بیان کرد: پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد دوره تحول دیجیتال بین ۳۰ تا ۵۰ سال ادامه خواهد داشت و ما تازه در ابتدای این مسیر هستیم، بنابراین باید از اکنون برای همراهی با این موج آماده شویم.

به گفته وی، تحول دیجیتال همزمان با دو ترند بزرگ دیگر در حال وقوع است؛ گذار انرژی و شهرنشینی فزاینده، این سه روند در کنار هم مثلثی را تشکیل می‌دهند که تحول دیجیتال در مرکز آن، نقش مغز مدیریت سیستم انرژی‌های آینده را به‌عهده دارد.

معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری تأکید کرد: هرچه تمرکز داده‌ها و دیجیتال‌سازی افزایش یابد، آسیب‌پذیری سایبری نیز بیشتر می‌شود، بنابراین امنیت سایبری باید جزو لاینفک برنامه‌های تحول دیجیتال باشد، به‌ویژه برای ما که در معرض تهدیدهای بیشتری نسبت به سایر کشورها قرار داریم. این موضوع جهانی است و کشورها همگی با چالش حملات سایبری و بدافزارها مواجه‌اند، اما ما باید از همان ابتدای مسیر، امنیت را در کنار تحول دیجیتال پیش ببریم.

وی با اشاره به مشورتی که با هوش مصنوعی درباره اجرای تحول دیجیتال در صنعت گاز انجام داده است، گفت: این سامانه چند توصیه کلیدی شامل ایجاد باور در ذهن کارکنان و مدیران، ارزیابی وضع موجود از طریق اسکن دیجیتال سازمان، تدوین نقشه دارایی‌های دیجیتال و ارزیابی بلوغ دیجیتال و شناسایی فرصت‌های زودبازده و انتخاب پروژه‌های پایلوت کوچک با مقاومت کم ارائه کرده که بسیار نزدیک به واقعیت است.

معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری با بیان اینکه شروع از پروژه‌های کوچک و کم‌ریسک سبب می‌شود اعتماد و فرهنگ سازمانی در مسیر تحول شکل بگیرد و شکست‌های اولیه به باورها لطمه نزند، تصریح کرد: برای موفقیت در این مسیر باید فرهنگ یادگیری، نوآوری و پذیرش تغییر را در سازمان تقویت کنیم. همان‌طور که در آموزش، استاد ابتدا با مسئله آسان‌تر شروع می‌کند تا ذهن آماده حل مسائل دشوارتر شود، ما نیز باید از پروژه‌های کوچک آغاز کنیم تا بلوغ سازمانی لازم برای گام‌های بزرگ‌تر فراهم شود.

شاکری یادآور شد: در حال حاضر با حضور و نگاه حمایتی محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت و سعید توکلی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، فضای بسیار مناسبی برای حرکت به سوی نوآوری و تحول دیجیتال فراهم شده است. توصیه همیشگی وزیر این است که باید در حوزه کاری خود نوآوری داشته باشیم.

وی خاطرنشان کرد: اقدام‌های خوبی در سطح شرکت ملی گاز و سایر شرکت‌های اصلی وزارت نفت آغاز شده و مراکز داده ملی برای توسعه فناوری و نوآوری در حال تقویت هستند. سند جامع تحول دیجیتال نیز ابلاغ شده و چهار شرکت اصلی مکلف شده‌اند نقشه راه خود را در این حوزه تدوین کنند.

معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری گفت: تحول دیجیتال پروژه‌ای مقطعی نیست، بلکه سفری بلندمدت است که تازه آغاز کرده‌ایم و باید با استمرار، برنامه‌ریزی و همت جمعی ادامه یابد تا به نتیجه برسد.

شاکری با اشاره به توصیه پایانی هوش مصنوعی تصریح کرد: شروع تحول دیجیتال در شرکت ملی گاز یک سفر است؛ با آغاز از نقاط درد واقعی، انتخاب پروژه‌های کوچک و اثبات‌شونده و ایجاد فرهنگ یادگیری و نوآوری می‌توانیم این مسیر پرچالش اما پرسود را با موفقیت طی کنیم و به نتایج درخشان دست یابیم.

سخنان امید شاکری، معاون وزیر نفت در امور مهندسی، پژوهش و فناوری، نشان می‌دهد که تحول دیجیتال در صنعت گاز نه یک پروژه زودبازده، بلکه سفری بلندمدت و نظام‌مند است که نیازمند باور، برنامه‌ریزی و فرهنگ‌سازی سازمانی است.

شفافیت و یکپارچگی، ستون تحول دیجیتال صنعت گاز

همچنین مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز ایران نیز در نشست تخصصی «حمکرانی داده، یکپارچگی و اسناد بالادستی» این رویداد، داده‌ها را موتور محرک تحول دیجیتال در صنعت گاز دانست و بر اهمیت یکپارچگی داده‌ها و شفافیت اسناد بالادستی تأکید کرد.

سعید پاک‌سرشت با اشاره به نقش داده در تحول دیجیتال گفت: داده، مؤلفه‌ای کلیدی در حکمرانی و تصمیم‌سازی است و بدون یکپارچگی و هم‌افزایی میان دستگاه‌ها، نمی‌توان جهش واقعی در مسیر تحول دیجیتال رقم زد.

وی با اشاره به توجه ضرورت یکپارچگی داده‌ها میان بخش‌های مختلف و تدوین و اجرای دقیق اسناد بالادستی افزود: این دو محور، پایه‌های اصلی سیاستگذاری در مسیر تحول دیجیتال هستند و بدون شفافیت در این حوزه‌ها، امکان بهره‌مندی از ظرفیت‌های دیجیتال وجود ندارد.

مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز ایران با بیان اینکه این شرکت در ماه‌های اخیر نشست‌های متعددی را در زمینه سیاستگذاری داده و تحول دیجیتال برگزار کرده است، تصریح کرد: نمونه بارز این همکاری‌ها، تعامل با سازمان فناوری اطلاعات برای تحلیل رفتار مصرف مشترکان گاز و بررسی دهک‌های درآمدی آنهاست. این کار نیازمند پلتفرمی یکپارچه و امن است که بتواند داده‌های دقیق را در اختیار تصمیم‌گیران قرار دهد.

پاک‌سرشت با اشاره به چالش‌های امنیتی در زمینه تبادل داده‌ها گفت: یکی از دغدغه‌های اصلی، امنیت داده‌هاست. دستگاه‌ها به‌دلیل ماهیت اطلاعات و مالکیت سازمانی، معمولاً در واگذاری داده به دیگر بخش‌ها احتیاط دارند، اما زمانی ارزش داده‌ها افزایش می‌یابد که میان دستگاه‌های مختلف به اشتراک گذاشته شوند و بر اساس آنها خدمات دقیق‌تر و هوشمندتر ارائه شود.

وی با تأکید بر اهمیت اسناد بالادستی در حکمرانی داده یادآور شد: در سال‌های اخیر اقدام‌های خوبی برای تدوین این اسناد انجام شده است. با این حال لازم است سازوکار اجرای مؤثر آنها و به‌روزرسانی مستمرشان فراهم شود تا شرکت‌های دانش‌بنیان بتوانند بر اساس این چارچوب‌ها فعالیت و سرمایه‌گذاری کنند.

مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز ایران با طرح این پرسش که «در مسیر تحول دیجیتال، چگونه می‌توان همکاری‌های دانش‌بنیان را به‌گونه‌ای طراحی کرد که حکمرانی داده موتور محرک آن باشد، نه عامل بازدارنده؟» بیان کرد:  پاسخ به این پرسش، مسیر آینده تحول دیجیتال در صنعت گاز را روشن می‌کند.

نظام حاکمیتی جدید در شرکت ملی گاز با تکیه بر دانش‌بنیان‌ها

مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران در رویداد توسعه همکاری‌های دانش‌بنیان با هدف تحول دیجیتال در صنعت گاز به‌عنوان سومین رویداد توسعه همکاری‌های دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۴ گفت: امیدواریم این رویداد سرآغازی برای اقدام‌های مؤثر و موفق در مسیر تحول فناوری باشد. هدف از برگزاری این رویدادها فقط نمایش یا گردهمایی نیست، بلکه پیاده‌سازی نظام جدید حاکمیتی در شرکت ملی گاز ایران با بهره‌گیری از توان شرکت‌های دانش‌بنیان و رفع نیازهای راهبردی شرکت ملی گاز ایران است.

محسن مظلوم فارسی‌باف با اشاره به اینکه در نخستین رویداد، ۲۹ کالا و تجهیز فناورانه به شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه شد، افزود: توانستیم با استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان، اقلام راهبردی و فناوری‌های مورد نیاز را با وجود تحریم‌های ظالمانه توسعه فناورانه بومی دهیم.

وی با بیان اینکه دومین رویداد با محوریت استقرار نظام هوشمند در حوزه اندازه‌گیری گاز طبیعی و توزیع برگزار شد، ادامه داد: پیش از آن، سازنده واقعی کنتور هوشمند در کشور وجود نداشت، اما امروز به همت شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی، به فناوری کنتور هوشمند در تراز جهانی دست یافته‌ایم. بخشی از این پروژه در حوزه امنیت سایبری در حال پیگیری است و با همکاری سازمان پدافند غیرعامل و شرکت ملی گاز ایران تکمیل می‌شود.

فارسی‌باف در پایان با اعلام اینکه جریان پایدار، مطمئن و ایمن گاز طبیعی در کشور، حاصل تلاش جمعی کارکنان شرکت ملی گاز ایران است، بیان کرد: امیدواریم با ادامه این مسیر، نظم نوین ارتقای فناوری‌های شرکت ملی گاز ایران شکل گیرد و این رویداد نقطه آغاز تحولی بزرگ در این عرصه باشد.