استان بوشهر رتبه ۲۶ در پس‌انداز خانوار شد

بامداد جنوب – داود علیزاده

براساس تازه‌ترین محاسبات انجام‌شده از آمارهای رسمی مربوط به پس‌انداز خانوارها، نقشه پراکندگی پس‌انداز در استان‌های مختلف کشور، تصویری ناهمگون و نابرابر از وضعیت معیشتی مردم ارائه می‌دهد. این داده‌ها نشان می‌دهد که اختلاف میان میزان پس‌انداز ماهانه در استان‌های کشور قابل توجه است و شرایط اقتصادی، درآمدی و هزینه‌ای مناطق مختلف به‌طور محسوسی با هم تفاوت دارد.

بر اساس محاسبات منطبق با اطلاعات مرکز آمار ایران استان مازندران با متوسط پس‌انداز ۸ میلیون تومان در ماه، در صدر فهرست استان‌های کشور از نظر میزان پس‌انداز خانوار قرار گرفته است. به‌نظر می‌رسد ساختار درآمدی متنوع، سهم بالای فعالیت‌های خدماتی و گردشگری و همچنین سبک زندگی بومی این استان، از عوامل مؤثر در افزایش نرخ پس‌انداز خانوارهای مازندرانی باشد.

در مقابل، آمارها از وضعیت بحرانی پس‌انداز در استان کرمانشاه حکایت دارد؛ به‌طوری‌که متوسط پس‌انداز ماهانه خانوار در این استان منفی یک میلیون تومان گزارش شده است. این عدد به معنای آن است که خانوارهای کرمانشاهی نه‌تنها قادر به پس‌انداز نیستند، بلکه بخشی از هزینه‌های ماهانه خود را از محل دارایی‌ها یا وام‌های قبلی تأمین می‌کنند؛ وضعیتی که از کاهش واقعی ثروت خانوارها و فشار اقتصادی بر اقشار پایین‌درآمد خبر می‌دهد.

بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران استان بوشهر از نظر میزان پس‌انداز خانوار جزو استان‌های پایین جدول در کشور قرار دارد و در رتبه ۲۶ جای گرفته است. این وضعیت به معنای آن است که درآمد خانوارهای بوشهری در بیشتر موارد تقریباً برابر با هزینه‌های آنان است و فضای محدودی برای پس‌انداز باقی می‌ماند. علت‌های این مسئله را می‌توان در چند عامل جست‌وجو کرد: ساختار اقتصادی استان متکی به صنایع نفت و گاز و شیلات، اما با تمرکز درآمد در بخش‌های خاص و عدم توزیع یکنواخت فرصت‌های شغلی؛ هزینه‌های بالای زندگی در مناطق شهری به‌خصوص بوشهر و عسلویه؛ و فشار تورمی بر اقلام مصرفی خانوار.

با وجود ظرفیت‌های اقتصادی و موقعیت بندری استراتژیک، بسیاری از مشاغل محلی درآمدی متوسط یا حتی پایین دارند، در حالی‌که هزینه‌ها به‌دلیل وابستگی به واردات کالا و خدمات، بالاتر از میانگین برخی استان‌هاست. این شرایط باعث شده که پس‌انداز مثبت خانوار، اگر وجود داشته باشد، اغلب کمتر از ۵۰۰ هزار تومان در پایان ماه باشد. در مقایسه، استان‌هایی چون مازندران یا یزد با اقتصاد متنوع‌تر و هزینه‌های متعادل‌تر، پس‌انداز خانوار بالاتری، حتی چند میلیون تومان، دارند؛ بنابراین وضعیت پس‌انداز در بوشهر نشان‌دهنده نیاز به توسعه متوازن اقتصادی، تقویت مشاغل پایدار محلی و کنترل هزینه‌های معیشتی برای بهبود توان مالی خانوارهاست.

با وجود اینکه تهران به‌عنوان کانون اقتصادی و تجاری کشور شناخته می‌شود، اما میانگین پس‌انداز خانوارهای تهرانی تنها حدود ۳ میلیون تومان در ماه است. هزینه بالای مسکن، حمل‌ونقل، آموزش و سایر خدمات شهری از دلایل اصلی پایین بودن نرخ پس‌انداز در پایتخت عنوان شده است.

تفاوت محسوس میان استان‌ها از نظر میزان پس‌انداز، بازتابی از تفاوت در سطح رفاه، فرصت‌های شغلی، هزینه‌های زندگی و ساختار درآمدی در نقاط مختلف کشور است. کارشناسان معتقدند عملکرد قابل توجه استان مازندران در زمینه پس‌انداز خانوار، نیازمند بررسی دقیق‌تری در حوزه منابع درآمدی، الگوهای مصرف و نرخ تورم منطقه‌ای است تا بتوان از تجربیات موفق آن در سایر استان‌ها نیز بهره گرفت.