آیا مدارس جنوب بوشهر از خلیج‌فارس بهره می‌برند؟

بامداد جنوب- الهام بهروزی 

شامگاه شنبه، ۲۵ مرداد انتشار خبر انعقاد تفاهمنامه ۱۵۰۰ میلیاردتومانی شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس و وزارت آموزش‌وپرورش در زمینه نهضت توسعه عدالت آموزشی در خبرگزاری‌های و شبکه‌های اجتماعی با واکنش‌های متعددی از سوی خبرنگاران و فعالان رسانه‌ای استان بوشهر مواجه شد. برخی گفتند که دود این صنایع به جان ما می‌نشیند و اعتبار و بودجه‌اش به استان‌های از ما بهتر تزریق می‌شود. برخی دیگر هم مدعی شدند که استان بوشهر باز هم از این مصوبه سهم نخواهد برد اما دسته‌ای دیگر در کنشی هوشمندانه‌تر بیان کردند که این اعتبار برای توسعه عدالت اجتماعی از سوی هلدینگ خلیج فارس به وزارت آموزش و پرورش تعلق گرفته است، پس بهتر است که به‌جای جبهه‌گیری‌های احساسی، رسانه‌های بومی و تاثیرگذار استان با تولید محتوا و کنشگری و مطالبه‌گری صحیح و هدفمند، بخشی از این بودجه مصوب را به سمت تکمیل ساختار آموزشی استان به‌ویژه منطقه جنوب آن هدایت کنند.

به عقیده این فعالان رسانه، هم‌اینک در چهار شهرستان جنوبی به‌ویژه جم و کنگان که میزبان جمعیت قابل توجهی از خانواده‌های کارکنان و کارگران صنایع پتروشیمی و دیگر شرکت‌های پارس جنوبی هستند، نه تنها در سرانه فضای آموزشی با کمبود شدید مواجه هستند؛ بلکه در برخورداری از مدارس هوشمند و به‌روز نیز کمیتشان لنگ می‌زند.

در این راستا، یک کارشناس و فعال رسانه‌ای جنوبی به بامداد جنوب گفت: انعقاد تفاهمنامه ۱۵۰۰ میلیاردتومانی میان علیرضا کاظمى وزیر آموزش‌وپرورش و محمد شریعتمدارى مدیرعامل گروه صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس خبر امیدبخشى است که روز شنبه در رسانه‌ها منتشر شد، چراکه نوید روزهای خوبی برای توسعه فضاها و مراکز آموزشی را در نقاط محروم و کمتر برخورداری مثل استان بوشهر را می‎‌دهد.

یزدان شهیدزاده با اشاره به کمبود بارز فضای آموزشی در شهرستان جم، توضیح داد: آموزش زیربناى توسعه است و این حجم از کمبود فضاى آموزشى در مناطق پیرامونى پارس جنوبی شکاف و تبعیض طبقانى را به طرز عمیقی بازنمایی می‎‌کند. در جم که میزبان جمعیت زیادی از خانواده صنعت است، بر اساس گفته‌هاى مدیر آموزش و پرورش این شهرستان، تقریبا از کل جمعیت ۱۷ هزارى نفرى ۱۵ هزار دانش‌آموزان در محدوده شهر جم محصل هستند که تقریبا ۶۰ درصد آن از خانواده صنعت هستند. از طرفى تقریبا براى یک فضاى استاندار آموزشى، شهرستان جم حداقل به ۷۵۰ کلاس درس نیاز دارد تا بتواند جوابگوی تقاضای جمعیت دانش‌آموزی باشد. متاسفانه کمبود فضاى آموزشى باعث شده کلاس‌هاى درس در مدارس دولتى این شهرستان با تعداد ۳۵ تا ۴۰ نفر دسته‌بندی شود که همین امر زمینه انحراف مدارس را از استانداردهاى آموزشى فراهم کرده است.

وی با اشاره به تفاهمنامه هلدینگ خلیج فارس با وزارت آموزش و پرورش تاکید کرد: در بخشى از این تفاهمنامه آمده است که این اعتبار در محیط پیرامونى شرکت‌هاى پتروشیمى وابسته به هلدینگ خلیج فارس هزینه خواهد شد، شهرستانى مثل جم و کنگان که بیشترین آمار مهاجرین صنعت را دارند، کاملا مستعد اختصاص بخشی از این بودجه برای توسعه فضای آموزشی هستند. شاخص‌هاى فضاى آموزشى در این دو شهرستان به سبب بار مهاجرتى که به دوش مى‌کشند، در حال حاضر وضعیت مطلوبی را در حوزه آموزش جنوب نشان نمی‎‌دهد.

این فعال رسانه ادامه داد: مطابق آخرین پروژه‌هاى ساختمان آموزشى در حال انجام در وزارت نفت، امروز ساخت یک مدرسه ۱۲ کلاسه با زیربناى ۱۸۰۰ مترى با یک حیاط ۳۰۰۰ مترى در شهرستان جم تقریبا هزینه ۵۰ تا ۵۵ میلیارد تومان مى‌طلبد که با این عدد و رقم تفاهمنامه حداکثر ظرفیت ساخت ۲۷ مدرسه با این اعتبار وجود دارد که با توجه به گستردگى صنایع پتروشیمى خیلج فارس در سطح کشور باید دید چه میزان از این اعتبار برای پروژه‌های آموزشى در جنوب استان بوشهر توزیع می‌شود.

شهیدزاده تاکید کرد: البته که این میزان توزیع فضاى آموزشى باز هم در استقرار عدالت آموزشى موثر نخواهد بود و شرکت‌هاى بزرگ گازى نظیر پارس جنوبى و هلدینگ‌هاى بزرگ کشور مثل صبا انرژى که چندین پتروشیمى بزرگ مثل جم و … و بقیه هلدینگ‌ها نظیر غدیر، شستان، باختر که هر کدام چنین مجتمع پتروشیمى در سطح منطقه دارند، باید براى رفع این ناترازى‌ها و بى‌عدالتى آموزشى قدمى بردارند.

طاهره عبداللهی دیگر فعال رسانه‌ای استان بوشهر نیز این تفاهمنامه را زمانی تاثیرگذار خواند که به‌معنای واقعی و کارشناسی‌شده برای توسعه عدالت آموزشی در استان‌های متاثر از آلودگی صنعت مثل بوشهر و دیگر نقاط محروم کشور اختصاص پیداکنند و در این باره به بامداد جنوب گفت: بودجه‌های مسئولیت اجتماعی صنایع در جنوب استان بوشهر، سال‌هاست که از هدف اصلی خود فاصله گرفته است. این بودجه‌ها قرار بود پاسخی باشد به فشارهای جمعیتی و زیست‌محیطی که فعالیت صنایع نفت و گاز بر دوش جوامع محلی گذاشته است؛ اما در عمل، اغلب به پروژه‌های مقطعی و تبلیغاتی محدود شده و سهم چندانی در توسعه واقعی زیرساخت‌های درمانی، آموزشی و فرهنگی ندارد.

وی با بیان اینکه امروز شهرستان‌های عسلویه، کنگان و جم با موجی از مهاجرت کارکنان صنایع مواجه‌اند؛ موجی که بدون آماده‌سازی زیرساخت‌ها، مدارس را لبریز، بیمارستان‌ها را خسته و شهرداری‌ها را زیر بار هزینه‌های مضاعف برده است، تصریح کرد: کافی است به نسبت سرمایه‌گذاری‌های میلیاردی صنایع در تولید و صادرات نگاه کنیم و سهم اندکشان در بهبود کیفیت زندگی جامعه محلی را ببینیم تا روشن شود که مسئولیت اجتماعی، بیشتر به یک عنوان تزئینی تبدیل شده است تا یک تعهد واقعی.

این فعال رسانه با تاکید بر اینکه زمانی نه چندان دور، شرکت‌های بزرگ پتروشیمی و گازی برای کارکنان خود شهرک‌سازی می‌کردند؛ شهرک‌هایی که ناگزیر باید مدرسه، درمانگاه، فضای سبز و خدمات شهری داشتند و بخشی از بار جمعیتی را خودشان به دوش می‌کشیدند، گفت: اما امروز این سیاست کنار گذاشته شده است. کارکنان این شرکت‌ها مستقیماً وارد شهرهای اطراف می‌شوند و همه بار خدماتی و زیربنایی بر دوش شهرداری‌ها و مردم بومی می‌افتد؛ شهری که نه ظرفیت جمعیتی چنین مهاجرتی را دارد و نه بودجه‌ای برای جبران آن.

عبداللهی ادامه داد: مدارس محلی دیگر توان ثبت‌نام دانش‌آموزان بومی را ندارند و بیمارستان‌ها در برابر حجم مراجعه جدید نفس‌نفس می‌زنند. این الگو نه با اصول مسئولیت اجتماعی سازگار است و نه با منطق توسعه پایدار. تجربه سال‌های اخیر نشان داده است که تداوم این روند فشار مضاعفی بر خدمات شهری و کیفیت زندگی مردم محلی وارد می‌کند. اگر صنایع با بازنگری در سیاست‌های خود بخشی از زیرساخت‌های آموزشی، درمانی و فرهنگی را به عهده بگیرند، هم اعتماد و همراهی جامعه محلی را به دست می‌آورند و هم زمینه فعالیت پایدار خود را در منطقه تقویت خواهند کرد.

وی یادآور شد: انتظار می‌رود که بخش قابل توجهی از این اعتبار مصوب‌شده از سوی هلدینگ خلیج فارس برای توسعه فضای آموزشی در جنوب استان بوشهر که به‌شدت با کمبود مدرسه استاندارد مواجه است، اختصاص پیدا کند.

یادآوری می‌شود، در پی تأکید ریاست‌جمهوری در خصوص نهضت توسعه عدالت در فضای آموزشی، تفاهمنامه ۱۵۰۰ میلیاردتومانی میان وزیر آموزش‌وپرورش و مدیرعامل گروه صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس به امضا رسید. این تفاهمنامه با موضوع توسعه عدالت آموزشی به‌ویژه برای دانش‌آموزان مناطق محروم و کمتر برخوردار، ارتقای سرانه فضاهای آموزشی و تجهیز مدارس مناطق هدف و توسعه و تقویت مهارت‌آموزی و ساخت و تجهیز هنرستان‌ها به امضای محمد شریعتمداری، مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس و علیرضا کاظمی، وزیر آموزش‌وپرورش رسید.

براین‌اساس شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس متعهد به تأمین ۵۰۰ میلیارد تومان از محل مسئولیت‌های اجتماعی و ۱۰۰۰ میلیارد تومان از محل بند خ ماده ۲۰ قانون برنامه هفتم و وزارت آموزش‌وپرورش نیز متعهد به ارائه فهرست نقاط هدف، اخذ مجوزهای لازم برای عملیاتی‌شدن بند خ ماده ۲۰ قانون برنامه هفتم، ارائه نقشه‌های اجرایی، نظارت فنی و اجرایی و تجهیز، اخذ انشعابات و تأمین معلم شد. محدوده اجرای این تفاهمنامه، مناطق عملیاتی شرک‌های تابعه شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس خواهد بود.

علیرضا کاظمی، در خصوص تفاهمنامه منعقد شده، گفت: در تمام دنیا توسعه با آموزش و یادگیری صورت می‌گیرد؛ ازاین‌رو نظام آموزشی نقش مستقیم و مؤثری در توسعه و تحول کشور دارد. اگر از ابتدای انقلاب به آموزش‌وپرورش به‌عنوان مسئله اول نگاه می‌شد امروز بسیاری از بحران‌ها رفع می‌شدند؛ زیرا آموزش‌وپرورش زیر ساخت توسعه هر کشور است.

وزیر آموزش‌وپرورش ادامه داد: دکتر پزشکیان به این موضوع باور و ایمان دارد که توجه به آموزش‌وپرورش بسیاری از بحران‌ها را رفع خواهد کرد به‌گونه‌ای که امروز راهبری نظام تعلیم‌وتربیت را دست گرفته تا با دو رویکرد توسعه عدالت آموزشی در فضا و کیفیت‌بخشی آموزشی، مسیر توسعه کشور را فراهم کند.

کاظمی با اشاره به امضای این تفاهمنامه با شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس اشاره کرد و افزود: این اقدام فارغ از مسائل مالی بسیار ارزشمند است و قیمتی ندارد؛ زیرا این نگاه برای جامعه امیدآفرین همراه با تحول پایدار خواهد بود. وی با بیان اینکه می‌بایست از تمامی ظرفیت‌ها برای ارتقای مهارت‌آموزشی استفاده شود خطاب به محمد شریعتمداری، گفت: تفاهمنامه امروز ذخیره آخرت شماست و یقین دارم اگر شما در شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس حضور نداشتید، هرگز این تفاهمنامه منعقد نمی‌شد.

مدیرعامل شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس نیز در آیین امضای این تفاهمنامه با بیان اینکه برای جلوگیری از هدررفت منابع، مطالعات جمعیتی ضرورت هر اقدامی محسوب می‌شود، تصریح کرد: تلاش ما این است که بخش عمده مسئولیت اجتماعی به موضوع توسعه عدالت در فضاهای آموزشی مناطق عملیاتی اختصاص یابد.

محمد شریعتمداری با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری بر توجه به فعالیت‌های مهارتی در نظام آموزشی، خاطرنشان کرد: صنعت پتروشیمی ایران به دست دانش‌آموزان تربیت شده در آموزش‌وپرورش بنا شده و همین موضوع، ضرورت برقراری ارتباط میان آموزش‌وپرورش و صنعت پتروشیمی را دوچندان می‌کند و در این مسیر لازم است برنامه‌هایی نظیر راهیان پیشرفت تقویت شود.