شایستگی به‌جای وابستگی

رئیس‌جمهور، مسعود پزشکیان امروز در سخنانی با تأکید بر اینکه باید بپذیریم هر آن‌کس که مخالف من است و دیدگاه و نظر مخالف با من دارد لزوماً دشمن من نیست در ادامه صحبت‌های چند روز پیشش بود که تأکید کرده بود راه برون رفت کشور از شرایط سخت کنونی و حفظ انسجام و تقویت آن نیازمند آن است که ما در نظام حکمرانی شایسته‌سالاری را جایگزین وابسته سالاری کنیم. این موضوع و اهمیت آن از آنجا روشن می‌شود که در صورت حاکم شدن شایسته‌سالاری و اینکه همه‌ ایرانیان به این یقین برسند که در صورت ارتقا مهارت‌ها و توانمندی‌های فردی بدون نیاز به وابستگی به فرد یا جریان خاصی توان رشد و ارتقا در نظام دیوان‌سالاری را دارند محقق می‌گردد شاید در این میان یکی از حلقه‌های جدی مفقوده، به کارکرد احزاب در ایران برگردد، احزاب در امر سیاسی و فعالیت‌هایی که رقابت برای رسیدن به قدرت را تسهیل می‌کند شاید حضور نسبتاً پررنگی دارند اما در سازمان‌دهی نیروها برای اداره کشور با چالش‌های بسیاری مواجه‌اند نگاهی به ساختار احزاب در ایران و همین‌طور کارکردهای آن این واقعیت را برای ما روشن می‌کند که بخش قابل‌ملاحظه‌ای از احزاب ما صرفاً در فرآیندهای سیاسی و انتخابات برای کسب قدرت فعال می‌شوند و اما از ساختارهای منسجم درونی و کمیته‌های تخصصی که زمینه ظهور و بروز توانمندی‌های افراد در مناصبی که توامان تخصصی و مدیریتی کلان است را فراهم می‌کند برخوردار نیستند. ما باید بپذیریم که برخی از مناصب و پست‌های مدیریتی در کشور صرفاً ماهیت تخصصی و کارشناسی دارند اما برخی دیگر توأم با جایگاه و در واقع بن‌مایه‌ سیاسی است در آن بخش که نیازمند یا به تعبیری به‌عنوان پست‌ها و مشاغل حساس محسوب نمی‌شوند آنچه کشور را به سمت بالندگی خواهد برد و احساس مشارکت ملی را ارتقا و به عدالت نیز نزدیک‌تر است و ایجاد امید و در واقع یک احساس مشارکت جدی در اداره امور کشور دارد توجه به شایستگی‌ها و توانمندی‌های تخصصی است تا وابستگی‌های غیرتخصصی و صرفاً سیاسی. این یک چالش جدی در چند دهه گذشته بوده است که افراد توانمند برای دستیابی به مناصب مدیریتی بالا نمی‌توانند صرفاً به اتکا توانمندی‌های شخصی خود مسیر پیشرفت را طی کنند. در واقع آنگاه ما در مسیر توسعه پایدار قرار خواهیم گرفت و نوعی حس عدالت در اداره امور را به جامعه و به‌ویژه نخبگان منتقل خواهیم کرد که بدون نیاز به فعالیت‌های غیرتخصصی برای طی سلسله‌مراتب اداری و بروکراسی زمینه و مسیر برای رشد افراد فراهم شود. در سال‌های گذشته یکی از آسیب جدی که به نظام بروکراسی وارد شده به‌یقین همین ارجحیت وابستگی‌ها به شایستگی‌هاست موضوعی که باید به جد برای آینده بهتر ایران در دستور کار قرار گیرد و اقداماتی شاید همانند اجرای کامل مصوبه جانشین پروری و همین‌طور تربیت مدیران جوان بر اساس شایستگی‌های فردی و تخصصی است اقدامی که می‌تواند آینده را برای همه‌کسانی که مبتنی بر شایستگی‌ها در نظام حکمرانی کشور فعالیت می‌کنند روشن‌تر و امیدبخش‌تر سازد. به نظر می‌رسد آنچه آقای رئیس‌جمهور بر آن تأکید دارد ترکیبی است از ایجاد فرصت‌های گفتگوی بیشتر در جامعه و افزایش مدارا با نیت جذب حداکثری نخبگان و مشارکت همه افراد و نگاه‌ها و جریان‌های فکری در اداره کشور است. امید می‌رود با نگاه ویژه‌ی آقای رئیس‌جمهور ما شاهد نهادینه شدن این واقعیت در نظام حکمرانی ایران باشیم و بتوانیم فرصتی فراهم کنیم که شایستگان بدون دغدغه و صرفاً بر اساس آنچه عملکرد بهتر و کارنامه درخشان‌تر در نظام مدیریتی است به جایگاه مطلوب برسند و همگان در نظام بروکراسی احساس عدالت در توزیع قدرت داشته باشند