زخم پنهان بر پیکر بازار کار بوشهر
استان بوشهر سالهاست با یک معضل مزمن در حوزه منابع انسانی روبهروست؛ کمبود نیروی کار ماهر بومی. این مشکل زمانی جدیتر میشود که نیروهای غیربومی، پس از چند سال حضور، تثبیت جایگاه استخدامی و بهرهبرداری از امتیازات شغلی، تصمیم به ترک استان میگیرند، البته چرخه این بحران روشن است: در فرآیند جذب، دستگاههای اجرایی به دنبال نیروهایی هستند که توان مهارتی بالاتری داشته باشند و در این میدان بسیاری از نیروهای بومی در این رقابت عقب میمانند. جای آنها را نیروهایی میگیرند که عمدتاً از استانهای فارس و کهگیلویه و بویراحمد میآیند، آنها با مهارتهای فنی و اجرایی قویتر و در کوتاهمدت بهرهوری دستگاه را بالا میبرند؛ اما بهمحض تثبیت موقعیت، این نیروها برای انتقال به شهر زادگاهشان درخواست میدهند و یا اگر کمی جاهطلبتر باشند برای رسیدن به پایتخت و مراکز استانهای بزرگ بخت خود را میآزمایند. بسیاری از آنها با توجه به ارتباطاتی که دارند درنهایت موفق میشوند تا انتقالی خود را بگیرند و این شروع یک ماجرای تازه برای بازار کار این استان و مدیریت منابع انسانی است؛ بهعبارتدیگر این خروج ناگهانی، سراسر دستگاه را با خلأ تخصصی مواجه میکند. جایگزینی آنها، با توجه به کمبود تربیت نیروی کارآمد در استان، زمانبر و دشوار است. نمونه بارز این وضعیت را میتوان در دانشگاه علوم پزشکی استان دید؛ جایی که بخشی از کادر پزشکی و پیراپزشکی یا جذب صنایع جنوب بوشهر میشوند یا به استانهای دیگر کوچ میکنند. درخواست انتقالی برای دیگر بخشها نیز به یک بحران عمیق مبدل شده است. این چرخه معیوب، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی قابلتوجهی دارد: از کاهش کیفیت خدمات گرفته تا افت توان اجرایی و اتلاف منابع سرمایهگذاری انسانی. حل آن نیازمند تغییر رویکرد آموزشی و سرمایهگذاری جدی در مهارتپروری بومی است؛ تا عدالت در جذب نیرو با شایستهسالاری همراه شود و نخبهپروری تنها در عرصه علمی باقی نماند.
این مسأله آنقدر بغرنج شده است که حتی معاون توسعه مدیریت و منابع استاندار بوشهر در اظهارنظری اعلام کرده است که در این استان علم پروری بیشتر از مهارت پروری رواج دارد و این امر مشکلاتی را در جذب نیروهای بومی و خروج نیروهای دستگاههای اجرایی به وجود آورده است.
فردین اسلامی راد روز شنبه در نشست علمی تخصصی بنیاد نخبگان بیان کرد: نیروهای غیربومی در ابتدای امر به دلیل کسب امتیازات بالاتر مهارتی نسبت به نیروهای بومی جذب دستگاههای اجرایی میشوند و پس از مدتی برای انتقال به شهرهای خود که بیشتر استانهای فارس و کهگیلویه و بویر احمد هستند درخواست خروج از دستگاه اجرایی را دارند که این امر امروزه بهعنوان عارضه جدی در استان بوشهر محسوب میشود.
وی ادامه داد: برای جذب نیرو در دستگاههای اجرایی استان بوشهر مقوله عدالت یکی از اصول کارگروه اشتغال است و بهموازات شایستهسالاری قدم برمیدارد و زمانی که نیروی ماهری از این استان خارج میشود این امر به شکل عارضهای جدی نمایان میشود، زیرا به دلیل کمبود نیروی ماهر جایگزین کردن آن دشوار است.
اسلامی راد افزود: علم در کنار مهارت پروری معنا پیدا میکند و همین امر موجب تفاوت میان حقوق و مزایای نیروی ماهر با نیروی علمی بهویژه در مناطق صنعتی در جنوب استان بوشهر است.
وی گفت: یکی از دستگاههای اجرایی که با کمبود نیروهای ماهر و خروج آنها از استان بوشهر مواجه است، دانشگاه علوم پزشکی است که بیشتر کادر پزشکی و پیراپزشکی آن یا جذب صنعت میشوند یا از این استان خارج میشوند.